فضیلت روزه

حبیبی صالحی
قسمت نزدهم
فضیلت بیست و یکم
روزه پدیدآورنده‌ی تقوا است
روزه تقوا آور و پدیدآورنده‌ی وصف پرهیزگاری است، روح تقوا و پرهیزگاری را در تمامی زمینه‌ها و ابعاد زندگی انسان روزه‌دار ایجاد و پرورش می‌دهد.
به این‌گونه که خدای متعال انسان را از دو عنصر روحانیت و حیوانیت و به‌عبارت‌دیگر از مجموعه‌ی دو عنصر ملکوتی و بهیمی آفریده است؛ عنصر روحانی و ملکوتی آدمی را به خدا وصل می‌کند که او همیشه پابند فرمان‌ها و قوانین او است. عنصر حیوانی و بهیمی آدمی را در گرو نفس و شیطان قرار می‌دهد که او همواره پابند انحرافات آن‌ها می‌باشد.
بنابراین در طبیعت آدمی از یک‌سو همه خواهشات مادی و سفلی نهاده شده که در تمام حیوانات وجود دارد و از سوی دیگر در پیکر وی جوهر نورانی روحانیت و ملکوتیت نهاده شده که گوهر فرشتگان و آن مخلوق لطیف ملأ اعلی است. سعادت و موفقیت انسان در آن است که گوهر روحانیت و ملکوتی او همواره بر عنصر بهیمی و حیوانی غالب بوده و همیشه این عنصر را در کنترول داشته باشد. یکی از کارکردهای روزه، همین است که این گوهر روحانی و ملکوتی انسان روزه‌دار را به اطاعت و فرمان‌بری از خدای متعال عادت می‌دهد، قلب، روح و روان وی را صیقل می‌زند و آن‌ها را محور پذیرش احکام و قوانین الهی قرار می‌دهد. روزه با ریاضت‌هایش در قلب روزه دار خدامحوری ایجاد می‌کند و صفت اطاعت و فرمان‌بری از احکام خدا و آیین خدایی را در هر گام زندگی او برجسته و آسان می‌سازد و روح انسان را برای پذیرش آن احکام آماده می‌سازد؛ چون این عبادت همیشه با محرومیت از لذایذ مادی، محرومیت از خواهشات نفس، شکم و شهوات همراه است و در مقابل روح انسان را لطیف و ظریف، اراده آن را قوی و نیرومند و غرایز وی را تعدیل می‌کند.
از دیگر سو عنصر بهیمی و حیوانی نهفته در انسان که باعث سرکشی نفس و انحرافات آدمی از جاده روحانی و ملکوتی می‌گردید را سرکوب می‌کند، طغیان و سرکشی آن را کنترول می‌کند، خواهشات نفس و مطالبات شکم و اقتضاهای شهوت و غرایز را در فضای اطاعت و پذیرش احکام الهی لگدمال می‌کند، تقاضای لذایذ مادی عنصر حیوانی و نفس را از بین می‌برد.
همین تقویت گوهر روحانی و لگدمال شدن عنصر حیوانی، همچنین کنترول هواهای نفسانی و خواهشات شهوانی، اساس تقوا و پرهیزگاری است که روزه در پدیدآوردن آن نقش مهم بالا را بازی می‌کند که روی‌هم‌رفته روزه‌دار را از عالم حیوانیت ترقی داده وی را به جهان فرشتگان صعود می‌دهد. خدای متعال در این مورد در یک جمله کوتاه تعبیر بسیار زیبا می‌کند، اوتعالی می‌فرماید:
«اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! روزه بر شما فرض شده است، همان‌گونه كه بر كسان پيش از شما فرض بوده است تا این‌که شما پرهيزگار شويد.» [بقره: 183] آن جمله کوتاه، جمله‌ی‏ «‏ تا این‌که شما پرهيزگار شويد» است که اشاره به همه اين حقايق بالا دارد. ان‌شاءالله که در ایام روزه‌داری عنصر حیوانی و بهیمی ما لگدمال و کنترول ‌شده، گوهر روحانی و ملکوتی ما تقویت‌شده باشد و ما کم‌کم به‌سوی تقوا و پرهیزگاری رسیده باشیم.
خدایا! زندگی ما در محور نفس و اطاعت عنصر حیوانی می‌چرخد!
پروردگارا! ما را از این اثر عمیق روزه بهره‌مند گردان و از عالم سفلی حیوانی به عالم بلند و بالای ملکوتی صعود ببخش!
ادامه دارد