اصل صلاحیت و مسئولیت

عبدالحلیم باخرد

صلاحیت و مسئولیت یکی از اصول مهم یک اداره بوده و بدون در نظرداشت این اصل اجرای امور محوله بصورت درست  انجام نخواهد پذیرفت . بنابراین لازم است افرادی که در یک اداره کار می کنند باید کوشش نمایند که  این اصل را مراعات نمایند ، زیرا بر اساس همین اصل است که وظایف هر کارمند در یک اداره مشخص شده و اجراآت هر کارمند بر اساس داشتن صلاحیت و مسئولیت او در یک اداره ارزیابی می گردد ، در صورت که کارمند مذکور مسئولیت و وظیفۀ خود را مطابق لایحۀ وظیفه خود انجام داده باشد ، در این صورت که وی از طرف اداره  تقدیر خواهد شد

این را نباید ناگفته گذاشت که بر مبنای همین  اصل صلاحیت و مسئولیت است که امور در یک اداره تنظیم می گردد و هر کارمند می تواند با در نظر داشت اصل صلاحیت و مسئولیت در اجرای امور محوله مؤفق و کامیاب گردد

گذشته از این ، رعایت کردن اصل صلاحیت و مسئولیت در یک اداره سبب می گردد که امور آن اداره در وقت مناسب بوجه احسن اجرا گردد  و از ازدحام مراجعین در یک اداره بکاهد . هم چنان این باعث می گردد که  کارمندان در اجرای امور احساس خستگی نکنند و هرکارمند وظیفه و مسئولیتی را که بعهدۀ او  سپرده شده است ، در وقت مناسب بدون کمی و کاستی آن را  انجام دهد ، از اینجاست که عملکرد کارمندان در یک اداره با در نظرداشت اصل صلاحیت و مسئولیت می تواند در اجرای امور محوله خیلی ها مؤثر واقع گردد و نتایج مثبتی را در پی داشته باشد .   سکتگی در روند اجرای امور رخ نمی دهد و از بی نظمی ها جلو گیری بعمل می آید. افزون بر این ، در نظر داشتن اصل صلاحیت و مسئولیت در یک اداره سبب می گردد که کارمندان به وقت و زمان به وظیفه حاضر گردند ، به وظیفه پایبند باشند و از غیابت آنها جلوگیری گردد   و هریک از آنها وظایف شان را در وقت مناسب و به وجه احسن انجام دهند .

برای این که یک مدیر بتواند در اجرای امور محوله مؤفق گردد لازم است که صلاحیت و مسئولیت هر یک از کارمندان خود را مشخص ساخته تا کارمندان بتوانند با در نظر داشت صلاحیت و مسئولیت در اجرای امور سهیم گردند .از طرف دیگر می توان گفت که بر اساس همین اصل صلاحیت و مسئولیت است که کار به اهل آن سپرده می شود و اجرای امور بگونۀ نورمال پیش می رود . اما مشخص نبودن صلاحیت و مسئولیت ها در یک اداره می تواند زمینه را برای عناصر استفاده جو مساعد سازد و این عناصر به بسیار سادگی می تواند بدون در نظرداشت صلاحیت ها و مسئولیت های وظیفوی خویش در وظایف دیگران مداخله نموده و حتا صلاحیت دیگران را نیز سلب نمایند .  در مواردی نیز دیده شده است که این امر می تواند زمینه ساز فساد در یک اداره باشد و عناصر سودجو می توانند با استفاده از این فرصت دست به اختلاس بزنند و دارایی های عامه را حیف و میل نمایند . بنابراین که رعایت اصل صلاحیت و مسئولیت در یک اداره می تواند فضا را برای عناصر فرصت طلب تنگ سازد تا آنها نتوانند با استفاده از بی نظمی ها و نا بسامانی ها در یک اداره دارایی های عامه را حیف و میل نمایند . زیرا با مشخص بودن صلاحیت ها و مسئولیت ها ، هر کارمند بر اساس صلاحیت و مسئولیت شان ارزیابی می گردد و از وی پرسیده می شود که آیا او وظیفه و مسئولیت خود را  طبق لایحۀ وظیفه خویش انجام داده است یا اجراآت او با قوانین و مقررات مطابقت دارد یا خیر. این را ناگفته نباید گذاشت که بر اساس همین اصل صلاحیت و مسئولیت است که صلاحیت ها و وظایف در یک اداره تقسیم می گردد ، هر یک از کارمندان خود را در اجرای وظایف محوله مسئول می دانند و بر مبنای همین اصل است که صلاحیت ها هر یک از کارمندان در یک اداره مشخص می گردد و در یک اداره سلسلۀ مراتب مراعات می گردد . اجرای امور به کندی پیش خواهد رفت ، تداخل وظفیوی صورت خواهد گرفت ، کارمندان به نحوی از انحا در امور مداخله خواهند کرد و این امر باعث ایجاد بی نظمی و نا بسامانی در یک اداره خواهد شد . بنابراین لازم است که کوشش شود این اصل در یک اداره مد نظر گرفته شود تا بتوان با در نظر داشت این اصل کارمند، کارکن و کارفهم از کار مند ناکارا و تنبل تفکیک شود ، بجای افراد تنبل و ناکارا افراد کار فهم در یک اداره استخدام گردند و افراد بی کاره و تنبل از وظیفه سبکدوش گردند. در این صورت است که می توان گفت که  کار به اهل آن سپرده خواهد شد و شفافیت در یک اداره بوجود بیاید.