چگونگی حق اولویت شاملین پیاده

پوهنیار سمونمل محمد همایون رامکی
مقدمه
احترام به قوانین منحیث اساس و جوهر روابط اجتماعی بوده و ارزش‌مندترین و مهم‌ترین مؤلفه سرمایه اجتماعی است که اهتمام در تطبیق میزان و افزایش آن در بین مردم برای پولیس منوط به گستردگی و تنوع وظایف می‌تواند به مشارکت بیشتر مردم برای نظم و تامین امنیت اجتماعی انجامیده و چراغی فرا روی مسئولین برای ارایه خدمات بهتر باشد.
شاملین پیاده منحیث یک عنصر فعال در جریان ترافیک بوده و می‌تواند با حرکت قانونمند شان هم به ترافیک نظم سالم بخشیده و در صورت عدم توجه به قوانین ترافیک جاده جریان ترافیک را مختل می سازند، پس باید برای شاملین پیاده تفهیم گردد تا حرکت شانرا در پرتو قانون تنظیم نمایند تا از یک سو جلو بی نظمی ها و از سوی دیگر هم جلو گسترش حادثات ترافیکی گرفته شود.
همیشه حق اولویت با شاملین پیاده نیست بلکه شاملین پیاده نیز مکلف به رعایت قوانین استند.
شاملین ترافیک کیست؟
به اساس قانون ترافیک جاده مصوب سال 1360 طی فقره سوم ماده دوم این قانون شاملین ترافیک عبارت از«اشخاصی که بالذات یا بالواسطه در ترافیک جاده اشتراک می ورزند». از تعریف فوق چنین استنباط می گردد که شاملین را می‌توان بدو بخش دانست.
الف- شاملین بالواسطه: که می‌توان به شاملینی خطاب نمود که یکی از انواع واسطه نقلیه را با خود داشته باشد منفی اینکه چه نوع واسطه نقلیه است، آیا واسطه نقلیه موتوردار است، واسطه نقلیه با قوه انسانی است و یا واسطه نقلیه با قوه حیوانی.
ب- شاملین پیاده: شاملین پیاده طی همین ماده قانون ترافیک جاده در فقره چهارم جداگانه چنین تعریف گردیده «اشخاصی‌که بدون استفاده از وسایط نقلیه بالای جاده عامه حرکت می نمایند».
مقرره سیر و حرکت نیزدر ماده سوم خویش طی فقرات جداگانه احکام را بشکل عمومی تسجیل نموده است.
ا- احتیاط دایمی و رعایت متقابل در ترافیک جاده مکلفیت هریک از شاملین ترافیک جاده می باشد.
2- شاملین ترافیک باید طوری روی جاده عامه حرکت نمایند که دیگران را به خطر یا ضرر مواجه نساخته و نظربه اوضاع و احوال مانع یا باعث اذیت دیگران نشوند».
پس با استنباط از ماده فوق گفته می‌توانیم که شاملین پیاده نیز مانند رانندگان در تحکیم و مراعات نمودن قوانین ترافیک جاده مکلفیت داشته و باید در قبال آن پابند باشند.
شاملین پیاده فکر می کنند که در معابر داخل شهری و بیرون شهری یعنی کوچه و جاده همواره حق تقدم عبور با آنهاست و رانندگان وسایط نقلیه موظف اند به محض مشاهده آنها بریک کرده و حق اولویت را به آنها بدهند، در صورتی که این تصور اشتباه است، بلکه شاملین پیاده هم باید علاوه بر رعایت قوانین و مقررات مربوطه نکات امنیتی را مورد توجه قرار دهند.
زمانی که در جاده ها چه در هنگام تاریکی شب و یا روز از عرض جاده ها عبور می کنند، در قدم اول باید اطراف خود را به دقت نگاه کنند و بهتر آن است که در شب از لباس یا بوت‌هایی که رنگ های روشن دارد استفاده کنند، تا با انعکاس نور بهتر دیده شوند و در صورتی که لباس تیره به تن دارند حتماً وسیله یا شی براق یا نورانی مثل بکس، کلاه، چراغ دستی، شبرنگ دوخته شده به لباس و. .. همراه داشته باشند.
بنابراین وقتی شاملین پیاده همانند رانندگان ملزم به رعایت قوانین باشند و در صورت انجام تخلف و رعایت نکردن مقررات راهنمایی جریمه شوند، می توان امیدوار بود که شاید فرهنگ تردد و رانندگی در یک کشور اصلاح شود. به همین دلیل باید همان طور که پولیس ترافیک متخلفین را جریمه می کنند برای شاملین پیاده هم در صورت انجام تخلف جرایمی را درنظر بگیرند.
یک تن از کارشناس جامعه شناسی در این رابطه چنین می‌گوید: آن چه مسلم است هنجارهای اجتماعی باید در رفتارهای افراد جامعه نهادینه شود و بدون تردید مجریان قانون در نهادینه شدن این هنجارها نقش بسیار تاثیرگذاری دارند. در این بین نقش پولیس را در اجرای دقیق قوانین ومقررات ترافیکی را برای رانندگان و شاملین، نباید نادیده گرفت.
وی می افزاید: در واقع نباید هر کدام از بخش های دست اندرکار ترافیک شهرها با توجه به نظر و سلیقه خود برنامه ریزی کنند. زیرا تردیدی نیست که تصمیم گیری واحد از طریق مدیریت واحد ترافیک بهتر می تواند با کار فرهنگی، شاملین را با حقوق شهروندی آنان آشنا کند.
اکنون مسئله تردد و ترافیک در شهرهای بزرگ کشور به یکی از بزرگ ترین دغدغه های مردم و مسئولان تبدیل شده است و اگرچه جهت اصلی دغدغه ها به سمت توسعه پارکینگ ها و تعریض جاده ها و جریمه های سنگین رانندگان است؛ ولی باید توجه کرد که عامل انسانی در این میان نقش مهم دارد و نباید از مقوله فرهنگ سازی غفلت کرد تا شاملین نیز با رعایت مقررات به تسهیل ترافیک شهر کمک کنند.
به نظر بنده شاروالی ها باید تسهیلات ویژه ای را برای تردد شاملین در سطح شهرها در نظر بگیرند و از طریق تسهیلات مناسب و کار فرهنگی، مردم را با مقررات و قوانین آشنا کنند و همین طور با تعیین مدیریت واحد ترافیک شهری می توان کار فرهنگ سازی را با رعایت حقوق شهروندی که نقش مهم در کاهش ازدحام ترافیک شهرها دارد، آسان کرد.
شاملین پیاده مکلف است فقط از محل های مخصوص عابر پیاده عبور کند در غیر این صورت اگر تصادم بین وسیله نقلیه و عابر پیاده واقع شود مشروط بر اینکه راننده از حالت طبیعی برخوردار بوده، لیسانس مجاز رانندگی داشته باشد، با سرعت مجاز حرکت کرده و واسطه نقلیه او نقص فنی موثر در حادثه نداشته باشد در صورتی که تیم بررسی حادثات ترافیکی عدم مسئولیت راننده را گواهی نمایند مسئولیت جزائی متوجه راننده نخواهد بود.
از طرف دیگر باید با کار فرهنگی تلاش شود تا این باور غلط از ذهن شاملین خارج شود که در هنگام تصادف و حتی با رعایت نکردن مقررات و تحت هر شرایطی، رانندگان مقصراند. اگر با فرهنگ سازی شاملین پیاده را متقاعد کنیم که آنان هم مقصر شناخته می شوند، زمینه رعایت مقررات فراهم خواهد شد.
رانندگان وسایط نقلیه باید بدانند که ١٥ متر قبل از تقاطع تا ١٥ متر بعد از تقاطع توقف به هر شکلی مطلقاً ممنوع است و حتی اگر مسافری به او بگوید توقف کند نباید توقف داشته باشد. اما اکنون در شهرها، اکثر مسافران در تقاطع ها ایستاده و منتظر اند تا سوار وسایط نقلیه شوند در حالی که تقریباً در فاصله ٥٠ متر پیشتر ایستگاه وسایط قرار دارد. در واقع اگر آن ها ٥٠ متر پیشتر بروند برای قوانین و سایر شهروندان احترام قایل شده اند.
از دید بنده باید صحیح استفاده کردن از قوانین و مقررات ترافیکی از مکاتب شروع شود تا از یک سو اطفال ما پابند به آن، از طرفی دیگر زنده گی شان مصون گردد.
در شهرها باید پارک آموزش قوانین و مقررات ترافیک وجود داشته و در اختیار آموزش و پرورش باشد حتی جوایزی را در مکاتب پخش نمایم که به شاگردان می آموزد برای عبور از عرض جاده ها چگونه از خطوط عابر پیاده استفاده نمایند.
باید سعی نمایم در سطح شهر، تمام نقاط تقاطع و دهلیز های پیاده رو چراغ های عابر پیاده نصب نمایم و مشکل فنی چراغ هایی که از قبل وجود داشته بر طرف نماییم.
از دید من شاملین پیاده نسبت به گذشته در رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی موفق تر هستند، در مراکز شهری قبلاً شاملین پیاده کمتر از خطوط شاملین و پل های هوایی استفاده می کردند، ولی تا جایی که در شهر ها می بینیم مردم از اکثر پل هایی که مکانیزه هستند استفاده می نمایند.
در رابطه با جریمه کردن عابر پیاده باید گفت نباید به یکباره این قانون اجرایی شود بلکه در ابتدا باید زیرساخت ها آماده و از قبل فرهنگ سازی شود.
اگر گذرگاه های عابر پیاده خط کشی شوند، چراغ های مخصوص شاملین اصلاح و دسترسی به پل های هوایی محدود نشود یعنی فاصله بین گذرگاه و محل عابران کمتر شود این امر می تواند در رعایت قوانین توسط شاملین موثر واقع شود. حضور و نقش پولیس علی الخصوص در نقاط تقاطع ها باید پررنگ تر شود و اجازه ندهد که شاملین در زمانی که چراغ راهنمایی سبز و چراغ عابر پیاده سرخ است از خطوط و یا عرض جاده ها عبور نمایند که این امر تلاش و مساعدت تمامی مسئولان و مردم را می طلبد.
نتیجه گیری
در نتیجه می‌توانیم بگویم اجرآات مبتنی به قوانین نافذه کشور از مهمترین عوامل و انگیزه نظم اجتماعی بوده، به هر اندازه ایکه پولیس مطابق به قانون عمل نماید نقش تعیین کننده در نظم اجتماعی و گسترش فرهنگ قانون پذیری را خواهد داشت. از طرفی هم اعتماد مردم بالای پولیس افزوده شده و باعث همکاری مردم با پولیس می شود که در نتیجه به موفقیت پولیس در اجراآت وظیفوی اش خواهد انجامید. فعلاً روند کاری پولیس ترافیک طوری است که خود را بالای دیگر شاملین خصوصاً راننده گان پادشاه دانسته و روند زور گوی را اختیار نموده اند که این عمل باعث این شده که شاملین به پولیس ترافیک را به دیده کوچک نگریسته و کوچکترین اهمیت و احترام به اوشان ندارند. پس دلیل اصلی این همه ناهنجاری ها عدم آگاهی پولیس ترافیک از قوانین و مقررات کشور به خصوص قانون ترافیک جاده و مقرره های مربوطه است.
منابع
1- نجاتی، خلیل الله، تکتیک و خدمات انجنیری انتشارات وزارت امورداخله،1391
2- وزارت عدلیه، قانون پولیس، جریده رسمی، شماره (96) سال 1388
3- وزارت عدلیه، قانون ترافیک جاده مصوب سال 1360
4- قاموس اصطلاحات حقوقی
5- فرهنگ عمید
6- www. Moi.gov.af/dr