نقش شبکه‌های اجتماعی در افزایش رفتار ضد اخلاقی جوانان

نویسنده: پوهیالی عبدالعزیز (ملکزی)

چکیده

گسترش رسانه¬های نوین در دهه¬های اخیر که فرهنگ جدید را برای جوانان به همراه آورده است، موجب تغییر و دگرگونی در فرهنگ و زمینه¬های پاینده به ارزش ها، نهادها، روش زندگی و امثال آن گردیده است. هدف از تحقیق حاضر برای جامعه شناختی عوامل موثر بر گرایش به رفتارهای ضد اخلاقی با تاکید بر شبکه¬های اجتماعی مجازی می باشد. گرایش به رفتارهای ضد اخلاقی بر حسب مؤلفه های همچون پایگاه اجتماعی، اقتصادی، جنسیت، وضیعت تاهل و میزان تحصیلات متفاوت می‌باشد. عضویت در شبکه‌های اجتماعی میزان فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی گرایش به رفتارهای ضد اخلاقی جوانان رابیان می‌کند. جوانان که در شبکه‌های اجتماعی عضویت دارند و استفاده صحیح از این فضا‌‌ نمی کنند بیشتر در معرض گرایش به رفتارهای ضد اخلاقی قرار دارند.

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی، رفتارهای ضد اخلاقی، جوانان

مقدمه

برخی از جوانان گرایش روز افزونی به عدم رعایت قواعد اخلاقی دارند و دراین میان شبکه های اجتماعی مجازی نقش موثری در این وضیعت نابه سامان دارند. به گونه ای که جوانانی که در معرض انواع پیام ها و فضای غیر اخلاقی شبکه های اجتماعی مجازی قرار دارند گرایش بیشتری به انجام رعایت قواعد اخلاقی دارند. رفتار انحرافی از طریق انتقال فرهنگی آموخته می شود. بر این حکم اگر افراد جامعه با گروه های منحرف و تحت تاثیر پیام های منحرف شده رسانه ها در زمان طولانی و با ازدیاد بیشتر قرار گیرد احتمال از بین بردن قواعد اخلاقی شدید خواهد شد، بنابر این می توان گفت امروزه جوانان بخش عظیم فرهنگ، ارزش ها و قواعد اجتماعی خود و دیگر جوامع  را از رسانه ها ( شبکه های اجتماعی) دریافت می‌کنند.

نقش شبکه های اجتماعی در افزایش رفتار ضد اخلاقی جوانان تعریف

شبکه های

شبکه‌های اجتماعی (Social networks) امروزه در تامین روابط اجتماعی نقش اساسی دارد. با استفاده از این شبکه ها افراد و سازمان ها می توانند عقاید، نظریات و مطالب شانرا را به صورت تصویر، صدا و ویدیو به آسانی به اشتراک بگذارند. وسایل اراتباطات در طول روان زند گی بشر متفاوت بوده است. با روی کار آمدن تکنالوژی های نوین از طریق تامین ارتباطات تغییرات زیادی بوجود آمده است، بشر امروزه می‌تواند با استفاده از انواع سیستم مخابراتی و تکنالوژی انترنیتی در تامین ارتباطات، تفهیم عقاید شان، پخش اخبار و دیگر جنبه های ارتباطی استفاده نماید.

نقش شبکه های اجتماعی بالای جوامع

۱ـ افزایش هر گونه آگاه دهی:

از آن جایی که شبکه‌های اجتماعی حجم عظیمی از داده‌ها را در بانک اطلاعاتی خود جای داده اند و مشترکین با هر بارورود و گشت‌  و گذار در آن رسانه‌ها، با انبوهی از اطلاعات مواجه میشوند. این امر موجب شده، مشترکین که هیچ هدف مفید و خاصی از این پلتفرم ها ندارند و نمی دانند کاربرد و نقش شبکه اجتماعی چیست، اطلاعات پراگنده ای را به ذهن خود بسپارند، اطلاعات نا منظمی که میتوانستند وقت و انرژی ای که صرف آن کردند را هزینه کسب آگاهی مشخص و سودمندی کنند.

۲ـ قدرت شبکه های اجتماعی در

سیاست

پیش از ظهور شبکه‌های اجتماعی، تنها راه ارتباط (سیاستمداران) با مردم رسانه‌های سنتی و قدیمی بود. قبل از پیدایش شبکه های اجتماعی، تاثیر رسانه‌ها و سوء استفاده‌هایی که از جانب رسانه‌ها صورت می‌گرفت نسبتاً زیاد بود، درپی آن مردم نیز به دلیل عدم آگاهی از سواد رسانه ای گاهی دچار فریب خوردگی می شدند. اما امروزه کمتر شاهد این مسئله هستیم، نه این که دیگر شاهد فریب رسانه نباشیم بلکه کمتر شاهد آن هستیم. دلیل اش این است که سیاستمداران توسط شبکه‌های اجتماعی می توانند به طور مستقیم با مردم در ارتباط باشند، دیدگاه و نظرشان را بدون تاثیر رسانه‌ها به مردم ارایه کنند. همچنین می‌توانند تا حدودی باز خورد ونظر مردم را دریافت کنند.

۳ـ عدالت اجتماعی                                                                                                                                              با توجه به اینکه اکثریت کاربران شبکه‌های اجتماعی مردم هستند، طبقاً محتوا و مطالب آن به سمت وسوی مسایل بشر دوستانه می رود. شبکه‌های اجتماعی قدرت بالایی را در تصویر کشیدن مسایلی دارند که به ظاهر کوچک است. همچنین بسیاری از انجمن‌های انسان دوستانه مانند انجمن سالمندان، انجمن حمایت از حیوانات، انجمن‌های جمع آوری کمک های مالی برای افراد کم توان مالی برای افزایش و بهبود فعالیت خود به شبکه‌های اجتماعی روی آورده اند که تاثیر مثبتی دریافت کرده.

۴ـ رشد در آمد توسط بازاریابی دیجیتال                                                                                                      یکی دیگر از امکاناتی که شبکه‌های اجتماعی در اختیار شما می‌گذارد این است که جامعه هدف شما از تعداد افراد محدود به  یک منطقه جغرافیایی فراتر می‌رود. شما در (Digital marketing) روبه رو هستید که اگر از آن درست و هدف گذاری شده  استفاده کنید به نتایج بسیاربی نظیری در کسب و کار خود می رسیده البته برای این کار شما نیاز دارید هزینه مالی و زمانی صرف کنید، زیرا این کار یک شبه انجام نمی شود. امروزه شبکه های اجتماعی تبدیل به وسایل ارتباط و تعامل جوامع انسانی شده اند و هر روز به تعداد و اعضای آن افزوده می شود.هر چند این امکانات بشر امروزی را توانمندتر از گذشته کرده است اما آسیب های را نیز بر زندگی او وارد می کند این شبکه ها یک فضای مجازی را در کنار فضای واقعی ایجاد کرده اند که این دو تاثیرات متقابل بر یکدیگر دارند. این شبکه ها با تغیر فرهنگ  و هویت عادی سازی جرایم و خشونت باعث ظهوری رفتارهای جدید از جمله فساد اخلاقی می‌گردد.

تاثیر شبکه های اجتماعی در بروز رفتار ضد اخلاقی جوانان

گریز از رفتار هاي ضداجتماعی از دیر باز مورد توجه جامعه شناسان و دانشمندان اجتماعی بوده است در سال های اخیر نیز افزایش آمار را دو چندان کرده است. به این خاطر با در نظر گرفتن این ضرورت در این تحقیق پدیده رفتار های ضد اخلاقی جوانان را به عنوان یکی از ابعاد رفتار اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. آمارها بیانگر این است که جوانان گرایش روز افزون به رفتارهای ضد اخلاقی ( مصرف مشروبات الکلی، پوشش نامتعارف، خالکوبی و…) دارند ودراین میان شبکه های اجتماعی مجازی نقش موثری در این وضیعت نابه سامان دارند. به گونه ای جوانانی که در معرض انواع پیام ها و فضای نا متعارف شبکه های اجتماعی مجازی قرار دارند گرایش بیشتری به انجام رفتار های ضد اخلاق دارند. در این راستا مطابق به نظریه ساترلند، کوهن و گربنر می توان گفت که رفتار انحرافی از طریق انتقال فرهنگی آموخته می شود. بر این حکم اگر افراد جامعه با گروه های منحرف و تحت تاثیر پیام های ضد اخلاق رسانه ها در زمان طولانی و با فراوانی بیشتر قرار گیرد احتمال ارزش شکنی شدید خواهد شد. در این رابطه با توجه به بیان های نظری می توان گفت امروز جوانان بخش عظیم فرهنگ، ارزش ها، رفتارهای اجتماعی خود ودیگر جوامع را از رسانه ها دریافت می کنند. به طوری که بخش عظیمی از جامعه پذیری نسل ها از طریق رسانه ها انجام می شود و نفوذ و تاثیر رسانه تا جای است که برخی از نطریه پردازان علوم ارتباطات بر این باور اند که رسانه ها اولیت ذهنی و حتی رفتارهارا تعیین می کنند. همچنین بر مبنای تیوری کاشت، می توان گفت به هر میزان که افراد ساعات بیشتری را در معرض پیام های رسانه ای باشند این رسانه ها تاثیر عمیق تری را در دیدگاه ها و باورهای آنها خواهد گذاشت. البته ذکر این نکته ضروری است که شبکه های اجتماعی مجازی عامل ایجاد کننده رفتار های ضد اخلاقی نیستند بلکه به عنوان عامل تسریع کننده عمل کی کنند. این بدین معنی است که رفتار های ضد اخلاق به عنوان یک رفتار انحرافی و ضد اجتماعی ناشی از غفلت از عوامل زمینه سازی موقیعتی است. منظور از عوامل موقیعتی، بستر های اجتماعی نظیر خانواده، نظام آموزش و گروه های همسالان است و رفتارهای ضد اخلاقی محصول پیوند های اجتماعی ضعیف جوانان و نهاد های اجتماعی متولی جامعه پذیری است. بدین ترتیب زمانی که افراد در موقیعت و بستر اجتماعی آسیب زا قرار می گیرند فشار های ساختاری گونهگون آنان را به سمت رفتار انحرافی سوق می دهند. ودراین میان برخی از عوامل تسریع کننده همچون رسانه های جدید در تعجیل گرایش به عمل انحرافی نقش مهمی ایفا می کنند.

نتیجه گیری                                                                                                                                     با ظهور شبکه های اجتماعی به عنوان محصول مدر نیته تغییراتی عظیمی در حوزه های هویت وفرهنگ پدیده دار شده یا در حالی ظهوراست و فرهنگ غربی و ارزش های آن در حال گسترش در سراسر جهان و از جمله کشور مان است چنان که زمینه بروز بسیار از اختلالات رفتاری، تعارض وناهماهنگی ارزش ها در جامعه ما شده است. به طوری‌که امروزه تحت تاثیر رسانه ها وفن آوری های اطلاعاتی، در عصر جدید از روابط انسانی به سر می‌بریم ظهور فضای سایبر و امکانات که فن آوری های اطلاعاتی به همراه آورده اند، امید ها، آرزوها و خیال ها را به دنبال داشته است دراین دوران استفاده از شبکه های اجتماعی روز به روز محبوبیت بیشتری پیدامی‌کند هم اکنون سایت های شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک، تیکتاک، تویتر، انستاگرام و گوگل تبدیل به پر استفاده ترین خدمات انترنیتی شده است به تعبیر مانویل فن آوری های نوین اطلاعات نکات دور عالم را در شبکه های جهانی به هم دیگر پیوند میدهند در ارتباطات کمپیوتری مجموعه از جوامع مجازی را به وجود میاورند که در نتیجه آن هم ساختارها و جریان های مادی و معنوی بشر دگرگون میشوند. از این رو ضرورت دارد که با توجه با کابردی بودن موضوع تحقیق موضوع روز جامعه به مشکلات مربوط به جوانان ونو جوانان پرداخته شود. زیرا انحرافات اخلاقی باعث به تعویق افتادن یا به بیراهه کشیدن از مسیر تکامل میشود و بیشترین ضربه را به قشر جوان ونو جوان وارد میکنند بنابر این به موفقیعت در امر مقابله با انحرافات اخلاقی بیان کننده موفقیعت در امر توسعه و بهبود حیات اجتماعی جامعه است.

منابع و ماخذ

۱ـ احمدی، حبیب(۱۳۸۴.جامعه شناسی انحرافات. تهران: انتشارات سدمت.

۲ـ رجیبی، محمد(۱۳۹۰.رسانه ها و ارزش های اخلاقی خانواده: پایانامه کارشناس ارشد علوم ارتباطات گروه مدیریت رسانه، دانشگاه صدر وسیمیایی جمهوری اسلامی ایران.

۳ ـ ذکریایی، حسین( ۱۳۸۴. برسی نقش خانواده در ارتباطات با جنس مخالف. فصل نامه خانواده ۲۴.

۴ـ معین، محمد ( ۱۳۷۶. فرهنگ معین چاپ ۱۱. تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر.