انجیوگرافی قلب چیست و چرا انجام می شود؟
انجیو گرافی قلب ، روشی از تصویر برداری با اشعه ایکس برای دیدن رگ های خونی قلب می باشد . این آزمایش به طور کلی به این دلیل انجام می‌شود تا داکتر متوجه شود که آیا محدودیتی در جریان خون وجود دارد یا خیر.
تهیه: احمد ساحل
انجیو گرافی قلب ، روشی از تصویر برداری با اشعه ایکس برای دیدن رگ های خونی قلب می باشد . این آزمایش به طور کلی به این دلیل انجام می‌شود تا داکتر متوجه شود که آیا محدودیتی در جریان خون وجود دارد یا خیر.
انجیوگرافی عروق کرونر بخشی از یک گروه کلی از مراحل شناخته شده به عنوان کاتریزاسیون قلبی می باشد . این روش های کاتریزاسیون قلبی هم می تواند بیماری های قلبی و عروقی را تشخیص دهد و هم درمان کند .
در طی انجام انجیوگرافی نوعی ماده حاجب که توسط دستگاه اشعه ایکس قابل مشاهده می باشد در رگ‌های خونی قلب تزریق می شود . دستگاه اشعه ایکس با سرعت یک سری تصاویر (انجیوگرام) را می گیرد و نگاهی به رگ های خونی شما می اندازد . در صورت لزوم داکتر می‌تواند شریان های قلبی را در طی انجیوگرافی باز کند .
در این مطلب به معرفی و بررسی انجیوگرافی قلب و تمام اموری که مربوط به این نوع روش تصویربرداری می‌باشد پرداخته ایم تا شما را بیشتر با این روش تشخیصی و درمانی آشنا کنیم .
دلایل انجام انجیوگرافی قلب
داکتر در موارد زیر ممکن است انجیوگرافی را برای بیمار توصیه کند :
– علایم بیماری عروق کرونری مانند درد قفسه سینه
– درد در قفسه سینه ، فک ، گردن یا بازو که با آزمایش های دیگر قابل توضیح نیست .
– درد جدید یا افزایش درد قفسه سینه
– نقایص قلبی مادرزادی
– سایر مشکلات عروق خونی یا آسیب دیدگی در قفسه سینه
– مشکلات دریچه قلب که نیاز به جراحی دارد .
انجیوگرافی قلب چیست و چرا انجام می شود؟
آمادگی برای انجام انجیوگرافی قلب
در برخی موارد انجیوگرافی به صورت عاجل انجام می شود ، هر چند معمولاً این آزمایش برنامه ریزی شده می باشد و بیمار فرصت برای آماده شدن دارد .
انجیوگرافی معمولاً در شفاخانه انجام می شود .داکتر دستورالعمل های خاصی را به بیمار ارائه می دهد . ضروریست بیمار در مورد هرگونه دارویی که مصرف می کند داکتر را مطلع کند .
دستورالعمل های عمومی شامل موارد زیر است :
– پس از نیمه شب قبل از انجام انجیوگرافی چیزی نخورید و ننوشید .
– در صورت مصرف داروی خاصی که معمولاً به صورت صبحگاهی مصرف می کنید از داکتر خود سوال کنید .
– اگر مبتلا به دیابت هستید ، قبل از انجام انجیوگرافی باید از داکتر خود سوال کنید که آیا انسولین یا سایر داروهای خوراکی را مصرف کنید یا خیر .
قبل از انجام انجیوگرافی چه کارهای صورت می پذیرد؟
قبل از شروع داکتر و تیم داکتران سوابق بیمار از جمله آلرژی و داروهایی را که مصرف می کند بررسی می‌کند . سپس معاینه فیزیکی را انجام داده و علایم حیاتی فشار خون و نبض را نیز بررسی می‌کنند .
در طول انجام انجیوگرافی چه اتفاقاتی می افتد ؟
در طی انجام این آزمایش بیمار بر روی یک میز قرار می گیرد و اشعه ایکس از پشت با بیمار برخورد می کند .
از آنجا که ممکن است در طول این تست روی میز کج شود ، تسمه های محافظتی ممکن است بر روی سینه و پاهای بیمار چسپانده شوند . کمره های اشعه ایکس به دور و اطراف سر و سینه بیمار حرکت می‌کنند تا از زوایای مختلف عکس بگیرند .
یک انجیوکت به رگ بازوی بیمار وارد می شود و ممکن است از طریق تزریق به رگ به بیمار آرامبخش تزریق شود . بیمار در حین انجام این تست بسیار خواب‌آلود خواهد بود و ممکن است در طول عمل به خواب رود اما همچنان می‌تواند به راحتی بیدار شده و از دستورالعمل ها پیروی کند .
الکترودها روی قفسه سینه بیمار در تمام مراحل قلب را کنترول می کنند و فشار خون توسط دستگاه مخصوص کنترول می شود . دستگاه دیگر پالس اکسی متر است که میزان اکسیجن موجود در خون شما را در حین انجام این تست اندازه گیری می کند .
ممکن است مقدار کمی از موهای کشاله ران یا بازوی دست بیمار تراشیده شود و یک لوله انعطاف پذیر (سوند) در آن قرار می گیرد .
این ناحیه شسته و ضدعفونی می‌شود و با تزریق بی حسی موضعی بی حس می شود . برش کوچکی در محل ورود ایجاد می‌شود و یک لوله پلاستیکی کوتاه در شریان بیمار وارد می شود . کاتتر از طریق یک لوله پلاستیکی به رگ خونی وارد شده و با دقت به قلب یا عروق کرونر متصل می شود . بندکشی به سوند نباید درد ایجاد کند و بیمار نباید احساس کند که در بدنش حرکت می کند. بیمار باید هرگونه درد و ناراحتی را با داکتر خود در میان بگذارد .
رنگ یا ماده حاجب از طریق سوند تزریق می شود . وقتی این اتفاق بیفتد ممکن است بیمار احساس گرمای شدید داشته باشد با حرکت ماده حاجب در رگ‌های خونی داکتر می تواند جریان را مشاهده نموده و هر گونه انسداد یا نواحی محدود را تشخیص دهد . بسته به آنچه داکتر در طی انجیوگرافی کشف می‌کند ، ممکن است همزمان یک روش سوند اضافی مانند انجیوپلاستی بالون یا قرارگیری استنت برای باز کردن شریان مسدود شده ، انجام شود .
روش های غیر تهاجمی مانند سونوگرافی ممکن است به داکتر در ارزیابی انسدادهای شناسایی شده کمک کند .
انجام انجیوگرافی حدود یک ساعت طول می کشد ، گرچه ممکن است طولانی تر نیز شود به خصوص اگر با سایر روش های کاتتریزاسیون قلبی ترکیب شود .
آماده سازی و مراقبت های بعد از انجام تست نیز می توانند زمان بیشتری را به آن اضافه کند .
پس از انجام انجیوگرافی قلب چه اتفاقاتی می‌افتد؟
هنگامی که انجیوگرافی به پایان رسید کاتتر از بازو یا کشاله ران بیمار برداشته می شود و برش با فشار دستی ، گیره یا یک پلاگین کوچک بسته می شود .
برای جلوگیری از خونریزی درصورت وارد شدن کاتتر در کشاله ران ، بیمار باید چند ساعت صاف دراز بکشد . در این مدت فشار ممکن است برروی برش اعمال شود تا از خونریزی جلوگیری کرده و بهبودی ایجاد شود .
داکتر ممکن است اجازه دهد که بیمار در همان روز از شفاخانه مرخص شده و به خانه برود و یا او را یک شب در آنجا بستری کند. بیمار باید برای خارج شدن ماده حاجب از بدن مایعات فراوانی بنوشد .
جای برش ایجاد شده برای انجیوگرافی ممکن است کمی کبود شده و یا تورم داشته باشد .
در صورت وجود موارد زیر پس از انجام انجیوگرافی بیمار باید حتماً به داکتر مراجعه کند :
– خونریزی ، کبودی جدید یا تورم در محل سوند
– درد و ناراحتی در محل سوند
– وجود علایم عفونت مانند قرمزی یا تب
– ضعف و بی حسی در ران یا بازوی محل قرارگیری سوند
– ایجاد درد در قفسه سینه یا تنگی نفس
نتایج حاصل از انجیوگرافی قلب
آنژیوگرافی می تواند به داکتران نشان دهد که چه مشکلی در رگ های خونی بیمار وجود دارد . انجیوگرافی می تواند موارد زیر را مشخص کند :
– چه تعداد از عروق کرونر توسط پلاک‌های چربی مسدود یا باریک شده است (آترواسکلروز)
– محل اتصال انسداد در رگ های خونی را مشخص می کند .
– انجیوگرافی نشان می دهد که چقدر جریان خون در رگ‌های خونی مسدود شده است .
– توسط انجیوگرافی می توان نتایج جراحی بای پس عروق کرونر قبلی را بررسی نمود.
– توسط انجیوگرافی می توان جریان خون را از طریق قلب و رگ‌های خونی بررسی کرد .
