سندروم تکان شدید کودک

معاذ
هیچ گاه اطفال را شدیداً تکان نداده و به بالا پرتاب نکنید که سبب معیوبیت های دایمی و حتی مرگ می‌شوند.
سندروم تکان شدید کودک یک آسیب مغزی جدی است که به علت تکان دادن شدید نوزاد یا کودک نوپا برای آرام کردن گریه طفل ایجاد می‌شود. این آسیب حجرات مغزی کودک را تخریب می‌کند و مانع از این می‌شود که اکسیجن کافی به آن‌ برساند
ممکن است این تکان دادن تنها به مدت چند ثانیه طول بکشد اما همین چند ثانیه می‌تواند سلامت کودک را برای همیشه به خطر بیندازد چرا که نوزادان مغز نرم، عضلات و گردن ضعیفی دارند.
تکان‌های شدید باعث می‌شود که مغز آن‌ها به طور مکرر به جمجمه برخورد کند و مشکلاتی نظیر تورم، کبودی و خونریزی در مغز ایجاد شود. حتی می‌تواند باعث مرگ شود، علاوه بر آسیب مغزی ممکن است که چشم، گردن و ستون فقرات نوزاد نیز آسیب ببیند.
این سندروم بیشتر در کودکان زیر 2 سال شایع است اما احتمال بروز آن تا 5 سالگی نیز وجود دارد. در اکثر موارد این مشکل برای نوزادان 6 تا 8 ماه اتفاق می‌افتد. این سندروم معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کسی از سر خشم و با پرخاشگری به عمد کودک را به عقب و جلو تکان دهد.
علایم و نشانه های سندرم تکان شدید کودک:
– تحریک پذیری بیش از حد
– مشکل در بیدار ماندن
– مشکلات تنفسی
– کم اشتهایی
– لرزش های بدنی
– استفراغ
– چهره ی رنگ پریده یا کبود
– صرع
– بیهوش شدن یا تشنج ناگهانی
– کوما
صدمات دیگری که اساساً قابل توجه نیست مواردی از جمله خونریزی مغزی یا شبکه چشم، آسیب نخاع مغزی و گردن و شکستگی مهره های کمر، جمجمه و استخوان را در بر می گیرد. همچنین، وجود شواهدی مبتنی بر سوء استفاده قبلی از کودک عادی است.
در موارد خفیف سندروم تکان‌دادن کودک، یک کودک ممکن است نرمال به نظر برسد اما با گذشت زمان او ممکن است دچار مشکلات سلامتی، یادگیری و رفتاری شود.
چه عواملی باعث ایجاد سندروم کودک تکان‌خورده می‌شود؟
عضلات گردن کودکان شیرخوار ضعیف است و آنها اغلب برای نگه داشتن سر سنگین خود در تکاپو هستند. اگر کودکی به شدت تکان داده شود، مغز ظریف و آسیب‌پذیر او در داخل جمجمه به جلو و عقب حرکت می‌کند.
این اتفاق باعث کبودی، ورم و خونریزی مغزی، جمع شدن خون بین دماغ و جمجمه، می‌شود. سندروم کودک تکان‌خورده معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که یکی از والدین یا پرستار بچه به دلیل کلافگی و عصبانیت، یک نوزاد یا کودک بزرگ‌تر را به شدت تکان می‌دهد و اغلب علت عصبانیت این است که گریه کودک قطع نمی‌شود.
فکتور های خطر:
والدین و یا پرستار کودک به دلیل موارد زیر ممکن است تکان های شدیدی به كودك وارد نمايند:
– انتظارات غیرواقعی از بچه‌های کوچک
– جوان بودن والدین یا تک‌والد بودن
– استرس و اضطراب
– خشونت خانگی
– مصرف الکل یا مواد مخدر
– بی‌ثباتی و تزلزل خانواده
– افسردگی یکی از والدین
سابقهٔ دیدن بدرفتاری در کودکی پدر یا مادر این کودکان
همچنین و بر اساس آمار، مردان نسبت به زنان احتمال بیشتری برای تکان دادن خطرآفرین یک کودک دارند.
وقتی به داکتر مراجعه می کنید اگر شما تردید دارید که کودک تان با تکان سختی صدمه دیده است فوراً در پی کمک
باشید.
با داکتر ارتباط داشته باشید یا کودکتان را به نزدیکترین مرکز صحی برسانید. مراقبت های درمانی فوری ممکن است زندگی کودکتان را نجات دهد یا از بروز مشکلات جدی سلامت پیشگیری کند.
اگر کودک تکان شدیدی خورده است، مغز ظریف او در جمجمه به عقب و جلو می لغزد. این کار موجب خون مردگی، آماس یا تورم و خونریزی مغزی می شود.
سندرم تکان دادن کودک معمولاً وقتی اتفاق می افتد که والدین یا مراقب کودک یا طفل را به دلیل ناکامی یا عصبانیت و اغلب به دلیل گریه کردن مداوم کودک به شدت تکان می دهد. این سندروم معمولاً به دلیل افتادن کودک از روی زانو، سقوط های جزیی یا حتی بازی های خشن نیست.
تشخيص:
برای تشخیص، داکتر به دنبال سه نشانه اصلی خواهد بود که اغلب در این وضعیت مشاهده می‌گردد:
انسفالوپاتی، تورم يا التهاب مغزی
خونریزی سابدورال یا خونریزی در مغز
خونریزی رتینال یا خونریزی در بخشی از چشم به نام شبکیه
برای تشخیص صدمات واردشده نیز ممکن است آزمایشات مختلفی به شکل زیر لازم باشد:
سی‌تی‌اسکن؛ CT-SCAN
سی‌تی‌اسکن از اشعهٔ ایکس برای ارائه تصاویر مقطعی از مغز یک کودک استفاده می‌کند. این تست می‌تواند به تشخیص آسیب‌هایی که به مداخلهٔ فوری طبی نیاز دارند کمک کند.
ام‌آرآی؛ MRI
ام‌آرآی از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از مغز کودک استفاده می‌کند. از آنجا که انجام ام‌آرآی روی یک کودک نا آرام و بی‌قرار دشوار است، شاید داکتر زمان مشخصی را برای انجام آن در نظر بگیرد.
معاینه و بررسی اسکلتی بدن:
ممکن است برای ارزیابی اینکه آیا شکستگی‌ها تصادفی یا عمدی هستند و پیدا کردن شکستگی‌های احتمالی قبلی، یک مجموعه‌ اسکن‌ از اسکلت بدن و احتمالاً شامل بازوها، دست‌ها، پاها، ستون فقرات، دنده‌ها و جمجمه گرفته شود.
تست بینایی‌سنجی:
معاینهٔ چشم می‌تواند خونریزی و دیگر آسیب‌های چشمی کودک را نشان دهد.
آزمایش خون
برخی اختلالات سوخت و سازی یا ژنتیکی و همچنین اختلالات ناشی از خونریزی و لخته شدن خون می‌تواند به علائمی منجر شود که شبیه سندرم کودک تکان‌خورده باشد و آزمایش خون می‌تواند کمک کند که از نبود این عارضه‌ها اطمینان حاصل شود.
بسته به میزان آسیب، ممکن است لازم باشد برای نظارت بیشتر، کودک در بخش مراقبت‌های ویژهٔ اطفال بستری شود.
اختلاطات ابتلا به سندروم تکان شدید کودک:
بسیاری از کودکان دچار این سندروم در همان سنین کم می‌میرند اما آن‌هایی که زنده می‌مانند در طول عمر خود با مشکلات طبی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند که موارد زیر مهم‌ترین آن‌هاست
– نابینا شدن یک چشم یا هر دو چشم
– بروز تاخیرات رشدی، مشکلات رفتاری و یادگیری
– ناتوانی ذهنی
– ابتلا به صرع و تشنج
– فلج مغزی
درمان:
اگر فکر می‌کنید که فرزندتان با تکان شدید آسیب دیده است، فوراً به داکتر مراجعه کنید یا کودکتان را به نزدیک‌ترین کلینیک برسانید. دریافت مراقبت‌های طبی فوری ممکن است زندگی فرزندتان را نجات دهد یا از عوارض جدی در سلامتی‌اش جلوگیری کند. درمان اضطراری برای کودکی که تکان شدیدی خورده است می‌تواند شامل اقدامات نجات‌ بخشی از قبیل CPR احیای مجدد قلبي تنفسی و يا جراحی برای قطع خونریزی در مغز او باشد. اما نظر قطعی در این مورد به عهدهٔ داکتر کودک شما است.
هیچ دارویی برای درمان سندرم نوزاد لرزان وجود ندارد. در موارد شدید، ممکن است جراحی برای درمان خونریزی در مغز مورد نیاز باشد. این روش درمانی شامل قرار دادن یک شنت یا لوله نازک برای کاهش فشار یا تخلیه خون و مایعات اضافی است. همچنین ممکن است قبل از اینکه خونریزی به طور دائمی بر بینایی تأثیر بگذارد، جراحی چشم انجام شود.
وقايه :
سندرم نوزاد لرزان قابل پیشگیری است. با تکان ندادن کودک تحت هیچ شرایطی می توانید از آسیب رساندن به او جلوگیری کنید. طبیعی است هنگامی که نتوانید گریه کردن فرزند خود را متوقف کنید، بسیار ناامید نشوید. با این حال، گریه یک رفتار عادی در نوزادان است و لرزاندن آن ها هرگز پاسخ و راهکار مناسبی نیست.
یافتن راه هایی برای از بین بردن استرس در هنگام گریه طولانی مدت کودک بسیار مهم است. زمانی که احساس می کنید کنترل خود را از دست داده اید، تماس با یکی از اعضای خانواده یا یک دوست برای حمایت می تواند کمک کننده باشد. همچنین برخی برنامه های آموزشی وجود دارد که به شما می آموزد چگونه هنگام گریه نوزادان واکنش نشان دهید و چگونه استرس فرزند پروری را کنترول کنید. این برنامه ها همچنین می توانند به شما در شناسایی و جلوگیری از آسیب های مرتبط با سندرم نوزاد لرزان کمک کنند.
به هر كسی كه می خواهد از كودك مراقبت كند،آموزش دهید به خصوص به مراقب كودك بیاموزید چگونه از سر كودك هنگام نگه داشتن، بازی كردن و جابجا كردن وی حمایت كند.
مطمئن شوید افرادی كه با كودك سرو كار دارند از خطرات تكان دادن كودك اطلاع داشته باشند. این افراد می توانند والدین، پدر بزرگ، مادر بزرگ، كودكان دیگر، دوستان و سایر خویشاوندان باشند.
پیش از به وجود آمدن این موقعیت به راه حلی برای غلبه بر عصبانیت خود بیندیشید.