قاضیان سختگیر و مدافعان نابینا
مردم جامعهی امروزی ما قاضیهای ستمگر و وکیلان مدافع نابینا هستند. وقتی که اندک ترین اشتباه دیگران را میبینند در مسند قضاوت سختگیرانه مینشینند، عدل و داد را به باد هوا و هوس رها می کنند و هیچگونه ترحم و خیراندیشی را به جانب مقابل روا نمی دارند.
صالحی
مردم جامعهی امروزی ما قاضیهای ستمگر و وکیلان مدافع نابینا هستند. وقتی که اندک ترین اشتباه دیگران را میبینند در مسند قضاوت سختگیرانه مینشینند، عدل و داد را به باد هوا و هوس رها می کنند و هیچگونه ترحم و خیراندیشی را به جانب مقابل روا نمی دارند. زمانیکه در مسند قضاوت خودی مینشینند، یا نابینا میشوند و یا از همه دار و ندار و کاستیهای متساهلانه خود عبور میکنند.
تا زمانی که ما در مورد اشتباهات دیگران، قاضیان سختگیر و در مورد اشتباهات خود وکیلان مدافع نابینا باشیم، هیچ گاهی نه زندگی دنیای ما بهبود مییابد و نه زندگی آخرت ما.
برماست که برای خود قاضیان سختگیر و برای دیگران آسانگیر باشیم؛ آنگاه خود ساخته میشویم و با دیگران میسازیم، روی همرفته جامعهای انسانی و اسلامی سالم میگردد، هم دنیای ما آباد میشود و هم به سوی آخرت بهتر میرویم.
قرآن کریم ادب برخورد با خطاکاران را به چه شیوهای نرم و متساهلانه و با چه نگاه تربیتی مؤثرانهای مطرح میکند!
برای اینکه نادیده گرفتن اشتباهات دیگران یکى از نکات مهمّ تربیتى قرآنی است که تأثیر فراوانى در تربیت افراد دارد.
قرآن کریم در لابهلای آموزههایش تاکید میکند که خطاها و لغزشهاى افراد گنهکار به رخ آنان کشیده نشود. نمونهاى از اینگونه برخورد سهلانگارانه و مهربانانه در مواجهه یوسف علیه السلام با برادران خطاکارش دیده میشود. هنگامی که برادران با آن همه ستم و بدی که در حق یوسف علیهالسلام روا داشتند به دیدار او آمدند، یوسف علیهالسلام اصلا بر آنان سخت نگرفت، از جفاهای که در حق وی کرده بودند، اصلا سخن نگفت و از آنان به هیچ صورتی به بدی یاد نکرد، بلکه پس از آشنایی یکدیگر، فقط با تعبیر پس از آنکه شیطان میان من و برادرانم تباهی و جدایی انداخت}، [سوره یوسف: ۱۰۰]
همه حوادث و خاطره های تلخ روزگار پیشین را در گودال فراموشی انداخت و ایشان را با تعبیر
{ امروز هیچ گونه سرزنش و توبیخی بر شما نیست (بلکه از شما در میگذرم و برای تان طلب آمرزش مینمایم.) خداوند شما را میبخشاید، چرا که او مهربانترین مهربانان است}. (یوسف 92)
نمونهاى از اینگونه برخورد سهلانگارانه و مهربانانه در مواجهه پیامبر بزرگورا اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم با سرسختترین دشمنانش دیده میشود. دشمنانی که از هیچ گونه دشمنی و اذیت دریغ نورزیدند، حتی که آنحضرت صلیاللهعلیهوآلهوسلم و پیروانش را از خانه و کاشانه و سرزمین آبایی و اجدادی شان بیرون کردند و همه دار و ندار شان را مصادره نمودند. حضرت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم به هنگام مواجهه با چنین دشمنان قسم خورده، این همه عداوت و دشمنی، اذیت و رنجانیدنهای حتی غیر انسانی را نادیده گرفت و با نهایت برخورد آسانگیرانهای مهرورزانه با تعبیر “اذهبوا انتم الطلقاء، لا تثریب علیکم الیوم؛ بروید، شما همه آزاد هستید، امروز هیچگونه توبیخ و سرزنشی متوجه شما نیست” همه بدی ها و کنشهای دشمنمآبانهی آنان را نادیده گرفت و با نهایت مهر و عطوفت آنان را بخشید و رها کرد.
نمونهای از قضاوت بر خود، سرزنش خودی حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه است که زبانش را مانند اطفال در دست محکم می گرفت و نکوهش میکرد.
نمونه دیگر آن تعزیر حضرت فاروق اعظم رضی الله است که پسرش را درمعرض دره زنی قرار میدهد تا آنکه تعزیر تمام میشود و پسر بیهوش میگردد و پس از آن بر اساس عطوفت پدرانه پسر را در آغوش میگیرد و مهر میورزد.
این است قضاوت آسانگیری و سهلانگارانه ای بهدور از هرگونه دغدغههای سختگیری و به دور از هرگونه خالی کردن عقدهها و کینهتوزیهای که سکون و آرامش و امنیت روحی و روانی و جانی جامعه را تضمین میکند و از سوی دیگر خود را معرض اعتماد به مردم قرار داده جامعه را از هرگونه بروز پریشانی بیمه میکند.
چنین جامعهی که از قضاوت های سختگیرانه و دفاع های ناحق کورکورانه، عاری باشد، به حق که سالم از هرگونه دغدغه در رفاه مادی و معنوی قرار میگیرد.