تأثیرخوردن غذای صبحانه، برذکاوت کودکان

ناشتا بودن کوتاه‌مدت طبیعی، گلوکوز خون را در سطحی ثابت نگه می‌دارد که به عملکرد طبیعی مغز لطمه‌ای وارد نشود ولی اگر مدت زمان ناشتا بودن طولانی‌تر باشد، نگهداری قند خون در سطحی که مغز قادر به عملکرد طبیعی خود باشد، دشوارتر و یادگیری و تمرکز حواس مختل می‌شود. بررسی‌های سال‌های اخیر نشان داده است که افزایش نسبی قند خون موجب بهبود عملکرد مغز و یادگیری کودکان صنوف پائین خواهد شد.

نخوردن صبحانه درصورتی‌که تداوم یابد و تبدیل به یک عادت شود، علاوه بر عوارض گفته‌شده، باعث کمبود دریافت مواد مغذی روزانهٔ مورد نیاز فرد می‌شود که در وعده‌های غذایی دیگر جایگزین نخواهد شد و در نتیجه کمبود کالری، ویتامین‌ها و مواد معدنی را ایجاد خواهد کرد.

برای اینکه کودکان در سن مدرسه اشتهای کافی برای خوردن صبحانه داشته باشند، وعدهٔ شام را باید در ساعت‌های ابتدایی شب بخورند و شب‌ها در ساعت معینی بخوابند تا صبح بتوانند زودتر بیدار شـوند و وقت کافی برای خـوردن صبحانه داشته باشند. اگر والدین صبحانه را به عنوان یک وعدهٔ مهم تلقی کنند و صبح‌ها دور سفره یا میز صبحانه بنشینند، مشوق کودکان به خوردن صبحانه خواهند بود.

غذاهای مفید و خوب برای صبحانهٔ کودکان چیست؟

شما به عنوان والدین می‌توانید سحرخیزی، ورزش و نرمش صبحگاهی و خوردن صبحانه در محیط گرم خانواده را به کودکان خود بیاموزید. چند پیشنهاد برای صبحانهٔ کودکان در دوران مکتب شامل موارد زیر است:

فرنی آرد برنج

شیربرنج

حلیم

نسک

نان و پنیر

نان و تخم‌مرغ

نان و مربا

نان و خرما همراه یک گیلاس شیر

این موارد اغلب از غذاهای مورد علاقهٔ کودکان در این سن است و از ارزش غذایی بالایی برخوردارند و صبحانه‌ای مقوی و سالم برای کودکان در دوران مکتب است.

صبحانه در همه افراد بخصوص کودکان به دلیل تامین انرژی نقش مهمی در سلامت انسان ایفا می کند زیرا خوردن غذاهای سالم و مغذی در وعده صبحانه، در یادگیری و رشد کودکان اهمیت ویژه ای دارد ، صبحانه انرژی کل روز را تامین می کند بخصوص در کودکانی که به مکتب مب روند.

کودکان بیش از هر گروه سنی دیگر جنب و جوش دارند ، به همین دلیل باید برای تامین انرژی خود غذای سالم و مقوی مصرف کنند تا اختلالی در رشد و یادگیری آنها به وجود نیاید .مطالعات نشان داده است که صبحانه نخوردن باعث کاهش یادگیری و افزایش وزن می شود.

متأسفانه امروزه بیش از نیمی از دانش آموزان در خوردن صبحانه قبل از رفتن به مکتب امتناع می ورزند که می تواند به دلیل افت قند خون تأثیر منفی بسیاری بر رشد جسمی و ذهنی آن ها بگذارد.

علاوه بر آن اشتهای آنها هم در وعده های دیگر غذایی زیاد می شود که موجب پرخوری و در نتیجه افزایش وزن می شود ، به همین دلیل مصرف صبحانه علاوه بر تنظیم سوخت و ساز بدن از افت قند خون و کاهش انرژی دانش آموزان در طول روز جلوگیری می کند.

عوارض نخوردن صبحانه سالم توسط دانش آموزان:

عصبانیت

کاهش قدرت یادگیری

بروز عوارض عصبی مانند سستی و بی حالی

کاهش حافظه

بی حوصلگی

خستگی

بی حوصلگی کودک

کمک خوردن صبحانه به کودکان:

حافظه بهتر

نمرات امتحان بهتر

توجه بهتر و کاهش کج خلقی

کاهش وزن بدن

بهبود کلی مواد مغذی

کودک هرچه زودتر بخوابد صبح سرحال و زودتر بیدار می شود و به موقع می تواند صبحانه را میل کند. مهم نیست کودکان چند ساله هستند، خستگی و کم خوابی کودکان را بد خلق می کند و به این ترتیب نمی توانند برای خوردن یک صبحانه متعادل راحت بنشینند. نه تنها خوردن صبحانه بلکه ثابت شده است خواب یک جزء حیاتی در سلامت کلی کودکان محسوب می شود.

برای کودکانی که تمایل به خوردن صبحانه ندارند قرار گرفتن در جمع می تواند به افزایش اشتهای آنها کمک کند اما باید مراقب بود که منجر به پرخوری نشود .بهتر است صرف صبحانه در جمع خانواده و تحت نظارت مادر صورت بگیرد.

فرهنگ سازی و آموزش تغذیه درست را باید از همان کودکی در میان فرزندان ترویج داد تا تاثیر بیشتری داشته باشد زیرا ذائقه انسان ها از همان دوران کودکی و شروع تغذیه کمکی شکل می گیرد. بنابراین والدین می بایست از همان زمان ذائقه فرزندان خود را به خوراکی های سالم عادت دهند چرا که تغییر ذائقه در سال های بعد بسیار دشوار می شود.

اهمیت مصرف میان وعده توسط دانش آموزان

خوردن صبحانه و میان وعده به صورت دسته جمعی در مکاتب و یا به صورت انفرادی و یا در منزل دارای فواید و مضراتی است .در برخی موارد خوردن صبحانه و میان وعده به صورت دسته جمعی موجب افرایش اشتها مخصوصا کودکانی که میل به غذا ندارند ، می شود . اما مضرات آن نیز این است که موجب پرخوری برخی دانش آموزان می شود .یعنی مقدار کالری و حجم مصرفی آنها در جمع متفاوت است.

بهترین روش خوردن صبحانه در جمع و با نظارت مادر است . اما خوردن صبحانه در جمع می تواند برای کودکان تجربه ای متفاوت باشد.

کودکان باید یاد بگیرند که خوردن چیپس، پفک و خوراکی های پرچرب و شیرین ن تنها سالم نیستند بلکه برای بدن ضرر دارند.

شیر

شیر به تنهایی غذایی کامل است که چربی، پروتئین، قند، ویتامین و املاح معدنی مورد نیاز بدن را تأمین کند، اما مصرف به تنهایی از آن و یا زیاده روی در خوردن شیر مشکلات گوارشی ایجاد می کند.

همچنین شیر فیبر مورد نیاز بدن دانش آموزان را فراهم نمی کند . اما به طور کلی شیر کم چرب یکی از گزینه های اصلی در وعده صبحانه سالم برای دانش آموزان است

نان معمولی و یا سبوس دار همراه با آجیل و یا غلات می تواند علاوه بر تامین املاح معدنی، منبعی سرشار از ویتامین های B و فیبر باشد. ویتامین های B برای رشد سلولهای بدن و سرحال بودن دانش آموز تاثیر زیادی دارد . فیبر نیز علاوه بر بهبود عملکرد دستگاه گوارش ، زمان سیر بودن بیشتر آنها را فراهم می کند.

در نتیجه کودکان تمایل زیادی به استفاده از خوراکی ها  از افزایش وزن آنها نیز جلوگیری می کند . نان گندم کامل  نان سبوس دار و حتی سوپ جو، لوبیای گرم یا نسک می توانند یکی از بهترین مواد غذایی برای صبحانه باشند.

پنیر

یکی از غذاهای سنتی و سرشار از کلیسیم و مواد معدنی ، پنیر است. تنوع بالای پنیرها ، می تواند دانش اموزان را به خوردن آن ترغیب کند.

عسل

عسل دارای خواص بیشماری است که یکی از منابع مهم برای تامین قند خون می باشد . از این ماده جادویی علاوه بر مصرف در کنار مواد غذایی دیگر ، می توان برای شیرین کردن نوشیدنی ها استفاده کرد.

میوه

تا حد ممکن چند تکه و یا برش از میوه ها را در صبحانه برای دانش آموزان روی میز قرار دهید . میوه ها سرشار از ویتامین ، فیبر و مواد معدنی دیگر هستند . خاصیت تازه کنندگی میوه ها برای دانش آموزان جذابیت بیشتری دارد . میوه های هر فصل با رنگ و طعم متنوع ، وعده صبحانه را جذاب می کنند.

حمیدالله