جایگاه علوم عدلی در دستگاه قضایی محمدامان سلیمانی
ظر به اینکه برای دلایل و شواهد مانند اعتراف، اقرار، شهادت و یمین با در نظر داشت اینکه این دلایل قوی اند و خوب، ولی در شرایط امروزی نظر به ضعف ایمان، اخلاق و گرایش های مادی دلایل معنوی نمی توانند کاشف و ممد برای حقیقت و واقعیت باشد، انریکوفری به عنوان پایه گذار مکتب جامعه شناسی جنایی معتقد بود که در آینده نزدیک به تدریج نظام ادله اثبات معنوی جای خود را به نظام ادله علمی خواهد داد. بنا براین در اکثر موارد رجوع به اهل تخصص و مدارک اثباتی ضروری پنداشته می شود ( علی حسین، نجفی ابرندآبادی، 1385: 180).
محمدامان سلیمانی
بخش پایانی
نظر به اینکه برای دلایل و شواهد مانند اعتراف، اقرار، شهادت و یمین با در نظر داشت اینکه این دلایل قوی اند و خوب، ولی در شرایط امروزی نظر به ضعف ایمان، اخلاق و گرایش های مادی دلایل معنوی نمی توانند کاشف و ممد برای حقیقت و واقعیت باشد، انریکوفری به عنوان پایه گذار مکتب جامعه شناسی جنایی معتقد بود که در آینده نزدیک به تدریج نظام ادله اثبات معنوی جای خود را به نظام ادله علمی خواهد داد. بنا براین در اکثر موارد رجوع به اهل تخصص و مدارک اثباتی ضروری پنداشته می شود ( علی حسین، نجفی ابرندآبادی، 1385: 180).
مستند سازی علمی افراد مسلکی از طریق بهره گیری مستقیم از حواس نیست، بلکه وی از طریق استنتاج عقلی و سایر مدارک و شواهد به موضوع پی می برد، اعتبار و حجیت عمل مسلکی بر رعایت شرایط و ضوابط قانونی مبتنی است و همین ویژگی هاست که یافته های مسلکی را از شهادت متمایز می کند ( دیانی، عبدالرسول؛ 1385: 264).
یافته های علمی به عنوان قراین قضایی، با بررسی علایم و نشانه هایی که دروغ نمی گویند، سمت را نمی شناسد، قوم ندارد، در هیچ گونه جریان نیست و تمام ملاحضات مذموم را که ما انسانها با حواس خود درک می کنیم و آنرا جامه عمل می پوشانیم، این قراین از آنها منزه بوده و به قاضی در ایجاد علم و یقین قضایی کمک می کند. به همین دلیل در عصر ادله علمی، کارآیی علوم عدلی بیش از بیش محرز می گردد.
- 3. اهداف علوم عدلی
آنچه برای همه روشن هر علم به اندازه کاربرد خود می تواند خدمات و سهولت های زندگی را برای بشر فراهم کند، و این علوم می تواند که به انسان و انسانیت کمک شایان کند، ولی فراموش نکنیم که استفاه کننده اصلی این دانش و وسایل بصورت عملی هم انسان است، و این علوم با تنهای نمی تواند ممد و کاشف حقیقت باشد، یا به عبارت دیگر علم و وسایل از عواطف و احساسات برخوردار نیستند و فعالیت های آنها فقط مبتنی بر تجربه و آزمایش بوده و همواره منتج به نتایجی می شود که مبتنی بر واقعیت است، چیزی که بر اساس واقعیت تحلیل می شود، همیشه قابل اثبات بوده و هیچگاه خدشه و اعتراضی بر آن وارد نمی شود.
مقاصد و اهداف علوم عدلی را موارد آتی شمرده می توانیم:
o شناسایی، جمع آوری و حفظ : شواهد، مدارک مادی، حفظ انواع مختلف نشان انگشت، پل پاه و تایر وسایط نقلیه، شیشه و خاک در محل واقعه.
o شناسایی، جمع آوری و حفظ: شواهد مربوط به بقایای انسان و حیوان در محل واقعه.
o شناسایی، جمع آوری و حفظ: شواهد مربوط به اسلحه و جعل اسناد.
o شناسایی،جمع آوری و حفظ: شواهد مربوط به وقایع آتش سوزی.
o شناسایی، جمع آوری و حفظ شواهدی مربوط به مواد زهری از محل واقعه.
o شناسایی انواع گروپ های خونی موجود در محل واقعه از طریق معاینات ازمایشی.
o شناسایی هویت افراد ناپدید شده.
o تشخیص و تفکیک علایم تجاوز و خشونت های جنسی.
o تحلیل اجزای مختلف مالیکول های DNA یافت شده از محل واقعه.
o تحلیل DNA برای مقایسه ویژگی های وراثتی یک طفل با اعضای فامیل اصلی اش که از آن به منظور تعیین سرنوشت طفل و تثبیت حقیقت استفاده می شود، واین در مورادیکه به تثبیت هویت مجرمان و ناپدید شدگان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
o معرفی تکنیک های عکاسی، کروکی،GPS و اندازه گیری از شواهد و مدارک.
o ارائه اصول علمی تحقیقات و تعیین زمان مرگ.
o تعیین زمان مرگ مقتول از طریق علم حشره شناسی.
o ارائه روش های نبش قبر و بازیافت شواهد و بقایای انسانی.
- 4. پشنهادات
از آنجایی که دولت مسئولیت ارائه خدمات، تامین عدالت و کشف حقیقت دارد، بدین منظور باید زمینه اجرای تطبیق علوم عدلی را فراهم نماید.
o براهم ساختن امکانات، وسایل و تجهیزات لازم در امور تطبیق علوم عدلی برای بررسی محل واقعه.
o فراهم کردن شرایط و زمینه برای تخصص بهتر کارمندان بررسی محل واقعه.
o فراهم کردن زمینه تفاهم، تبادل نظر و کسب دانش مسلکی از کشورهای دوست و هم پیمانان در منطقه و کشورهای آسیایی.
o توجه لازم مقامات به مراکز و نهاد های علمی و مسلکی در سطح کشور و بالا بردن ظرفیت ها و کادرهای علمی در مراکز تحصیلی.
منابع:
- 1. دیانی، عبدالرسول؛ « ادله عدالت اثبات دعوی در امور مدنی وجزایی»، ( تهران: انشارات تدریس، چاپ اول، 1385: 264).
- 2. عباس تدین، « جایگاه کارشناسی و ادله بیوژنتیکی در دادرسی های جزایی»، مجله حقوقی داد گستری، تهران، شماره 68، زمستان 1388.
- 3. علی حسین، نجفی ابرندآبادی، « مباحثی در علوم جنایی»، ( تهران: انتشارات سمت، 1385، ص 1800).
- 4. Prahlow, joseph. 2010, forensic pathology for police, death, investigators, attorneys and forensic scientists, human press, p. 17
