ارتباطات در مدیریت منابع انسانی

مقدمه

ارتباطات فرآیندی است که ازطریق آن افراد وسازمانها،  به اهداف خود دست می‌یابند. مدیران با توجه به نقشی که از نظر تصمیم‌گیری ایفا می‌کنند طرح‌های جدید را به اجرا درمی‌آورند. گرچه مدیران بسیاری از تصمیمات را به تنهایی می‌گیرند، ولی اساس این تصمیمات اطلاعاتی است که به آنها داده شده است. مدیران به نوبه خود باید این اطلاعات را به دیگران بدهند. شریک ساختن اطلاعات درمیان اعضای سازمان یا اداره باعث میگردد که تمام کارمندان خود را مسئول دانسته و در اجرای کار و وظایف شان سهیم شوند و درنهایت باعث موثریت و کارایی سازمان میگردد.

وجود ارتباطات موثر و صحیح، همواره یکی از عوامل مهم توفیق در سازمان برشمرده شده است. بدون وجود یک سیستم ارتباطی موثر وظایف مدیران(هماهنگی، برنامه ریزي، سازماندهی، کنترل و… ) و نیز وظایف سایر کارکنان قابل تحقق نیست. درصورت فقدان چنین سیستمی امکان اداره سازمان امکان پذیر نخواهد بود.

ارتباطات

ارتباطات فرایند انتقال پیام از فرستنده به گیرنده به شرط همسان بودن معانی بین آن ها است. وجود ارتباطات موثر ودرست درسازمان همواره یکی ازاجزای مهم درتوصیف مدیریت ورهبری بشمار میرود. درصورت عدم ارتباطات صحیح درسازمان گردش اطلاعات و امور مختل و کار ها آشفته میشود.

در واقع ارتباطات عبارت است از انتقال پیام و اطلاعات از فرستنده به گیرنده پیام مشروط بر آن که گیرنده پیام، مطابق نظر فرستنده، پیام را درک و تفسیر نموده و هر دو به درک و مفاهیم مشترکی دست یابند(سروری، 1399، ص 371).

اهمیت ارتباطات

ارتباطات مانندخونی است که در رگ حیات سازمان جریان دارد و نبود ارتباطات باعث بروز اختلال در قلب سازمان خواهد شد. ارتباط جزئی از زندگی اجتماعی انسان به حساب میآید. بدون آن زنده گی اجتماعی قابل دوام نخواهد بود. دنیاي امروزه تکنالوژی پیشرفته را درخدمت ارتباطات درآورده است و بر پیچیدگی و قلمرو کاربرد آن روز به روز می افزاید. ارتباطات از عوامل بنیادی هویت سازمانی و به قول فیفنر قلب تپنده و جوهره اصلی مدیریت است که از طریق آن فعالیت‌های برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی، رهبری و کنترل توسط مدیریت انجام می‌شود.

ارتباطات تبادل جریان «پیام» از یک نفر به نفر دیگر از طریق واسطه و به عبارتی عامل اطلاع ‌رسانی وتفاهم بین عناصر انسانی می‌باشد. جان کاتر فرآیند ارتباطات را شامل سه عنصر فرستنده – پیام – گیرنده می‌داند.

ارتباطات به عنوان «وسیله» اعمال قدرت و مجاری شبکه‌های سازمانی و قوانین مربوط، مسیری برای جریان آن می‌باشند. قدرت درسازمان ازمجاری ارتباطی حرکت کرده وازطریق موقعیت‌های فراهم شده ناشی ازجریانات ارتباطی اعمال شده سپس گسترش یافته و نهایت  به متن سازمان اضافه و حفظ می‌شود(فخیمی ۱۳۷۹).

روش های ارتباطی منابع انسانی

ارتباطات شفاهی: این نوع از ارتباط به معنی انتقال دادن اطلاعات تنها به وسیله کلمات می باشد. ارتباطات شفاهی در قالب های متفاوت صورت می پذیرند، مانند سخنرانی، صحبت های افراد با یکدیگر و یا به صورت گروهی. شبکه های ارتباطی غیررسمی نیز به صورت شفاهی با هم ارتباط برقرار میکنند.

ارتباطات مکتوب: این نوع ارتباط عبارتند از یادداشت ها، نشریه های سازمانی، نامه ها، آگهی و هر ارتباط دیگری که به صورت مکتوب منتقل می شود. به این طریق هم گیرنده، هم فرستنده پیام از ارتباط به وجود آمده، سندی دارند که در صورت لزوم می توانند به آن مراجعه نمایند.

ارتباطات غیرکلامی: ارتباط غیرکلامی به ارتباطی گفته می شود که هیچ نوع کلماتی نه به صورت شفاهی، نه به صورت مکتوب در آن به کار برده نمی شود. این ارتباطات شامل اشاره ها و حرکت هایی در هنگام صحبت گرفتن، حالت چهره و سایر حرکات بدن می گردد.

فرآیند ارتباطات

ارتباطات فرآیندی دو طرفه است به بیان ساده ارتباط وقتی پدید می‌آید که شخصی پیامی را به شخص دیگری انتقال می‌دهد. هنگامی ارتباط موفقیت آمیز است که پیام فرستاده شده همان پیام دریافت شده باشد فرایند ارتباطات شامل فرستنده یا منبع پیام، رمزگذاری، وسیله، رمزگشایی، گیرنده یا پاسخ دهنده، پرازیت و فرآیند بازخورد است

نقش ارتباطات در مدیریت منابع انسانی

انسان موجودی است اجتماعی و او را گریزی جزء زندگی کردن با دیگران و برقراری ارتباط با آنها نیست. این ارتباط دامنه وسیعی دارد. تربیت فرزندان و اداره خانواده نیاز به برقراری ارتباط صمیمی و نزدیک دارد. کارکردن در دانشگاه ها، بیمارستان ها، کارخانه ها، مستلزم برقراری رابطه با همکاران و ارباب رجوع است و چون تفکر و زبان دو مزیت انسان است که سبب پیدایش عقیده و فرهنگ و تمدن می شود و انتقال هر یک از آنها فقط با برقراری ارتباط امکان پذیر است، لاجرم تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازماندهی، انگیزش، نظارت و کنترل، ارزشیابی و رهبری بدون برقراری ارتباط ممکن و اثر بخش نخواهد بود

.موانع ارتباطی

موانع ارتباطی عبارت است از هر نوع عامل و علتی که در راه ارسال یا درک پیام اختلال ایجاد کند. اختلال در ارتباط یکی از مسائل مهم مدیریت به شمار می‌رود. میرآبی (۱۳۸۰) .

موانع ارتباطی را می‌توان به دو گروه موانع خارجی و موانع داخلی تقسیم کرد.

موانع خارجی به عوامل فیزیکی اطلاق می‌شود که در محیط خارج بر فرآیند ارتباطی تأثیر گذارده و آن را مختل می‌سازد. مثل سر و صدا، گرما، نور، پارازیت صدای  فرستنده.

موانع داخلی عبارتند از عوامل درونی که بر اجزای مختلف فرآیند ارتباطی به طور داخلی اثر نموده جریان ارتباط را قطع می‌کند ؛‌ مثل احساسات و عواطف افراد ، ادراکات و استنباطات آنان و طرز تلقی و نگرش‌هایشان که جریان ارتباطی را مختل می‌سازند. (رابینز، 1998، ص 207).

نتیجه گیری

درآخر بعد از مطالعه همه جانبه (ارتباطات، اهمیت ارتباطات، فرایند ارتباط، ارتباطات سازمانی، ارتباطات از دیدگاه اقتضایی، موانع ارتباطی و نقش ارتباطات در مدیریت منابع انسانی) به این نتیجه میرسیم که ارتباطات مؤثر، عنصر سازنده سازمان‌های موفق است، به عبارت دیگر، ارتباطات مانند خون در یک سازمان عمل می‌کند.. برای موفقیت یک سازمان، نه تنها باید یک خط ارتباطی باز میان مدیران، کارکنان، ذینفعان و جامعه سازمان برقرار باشد بلکه باید یک استراتژی برای اطمینان از موثر بودن، سازگاری و همسویی با اهداف کسب و کار وجود داشته باشد.

منابع

1- سروری، خلیل الرحمن، 1400 مبانی سازمان و مدیریت، چاپ سوم، انتشارات عازم.

2- سروری، خلیل الرحمن، 1399، مدیریت عمومی، چاپ اول، انتشارات عازم.

3- شریعتمداری، مهدی،1391 اصول و مبانی مدیریت، چاپ چهارم، تهران: انتشارات کوهساران.

4- رابینز، استیفن پی،1998 مبانی مدیریت، چاپ سیزدهم، ترجمه اعرابی انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی.

5- استونر، جیمز آرتورفینج،1995 مدیریت. ترجمه، علی پارسائیان و سید محمد اعرابی.

6- مقاله مدیریت ارتباطات، نویسنده: سعید مهدوی، سایت همپا فایل.

7- مقاله اهمیت ارتباطات سازمانی در مدیریت، نویسنده:مسعود معاونی، سایت، مدیر فردا.

ترتیب کننده: پوهیالی فریدون «کاکر»