مراعات نمودن نشانه گذاری متن را نظم و زیبایی می بخشد

قسمت دوم

شاداب
6- شارحه یا دو نقطه ی سربسر یا بیانیه (:)

شارحه یا دو نقطه سربسر نشانه تفصیل، توضیحات و گسترش مطلب است که در حالات ذیل به کار برده می شود:

قبل از نقل و قول مستقیم و پیش از ناخونک های دوتایی («   »)؛ مانند:

– هیوان تسیانگ زایر معروف چینایی در باره ی سریکه و بهارا چنین گفته است معبد سریکه و بهارا یکی از بزرگترین معبد چینائیان است که در آن به تعداد 300 راهب بودوباش دارد.

– برای باز نمودن و برشمردن اجزای یک کل یا تفسیر یک امر مجمل؛ مانند: دوچیز باعث پیشرفت رومیان در دوران قدیم گردید.

1- حکومت

2- اردو

– قبل از مثال توضیحی

– قبل از مطلبی که منزله تکراری با توضیح را دارا است؛ مانند: برای بهبود وضعیت در کشور چاره ی جز کار نداریم: راه دیگری نیست.

– پس از عنوان نامه؛ مانند: دوست عزیزم: مدت زیادیست که شما را ندیده ام.

– بین عنوان اصلی و فرعی کتاب، مقاله ها و سخنرانی ها

– بین رقم ساعت و دقیقه مانند 1:20 بعد از ظهر

7- فاصله یا خطک (-)

خطک یا فاصله نشانه ی جداسازی جمله یا عبارت متعرضه از متن اصلی است که در موارد ذیل استعمال می گردد.

– برای قطع نمودن مطلب و قید جمله متعرضه؛ مانند: مبارزه شخصی- مرا از دغدغه های شخصی نجات داد.

– به منظور تفسیر و توضیح یک واژه

– در اول سطر هنگام محاوره بین دو نفر جهت جلوگیری از تکرار نام های آنها.

– بعد از عدد در صورتی که در اول سطر عنوان قرار گیرد.

– جهت جلوگیری از تکرار شماره های متعدد.

– برای جمع کردن و فشرده مطلب؛ مانند: انساندوستی، شجاعت و فداکاری- ویژگی های انسان واقعی است.

– برای بیان فاصله ها؛ مانند: راه کابل – قندهار.

– برای جدایی حروف الف و یا اعداد از کلمات بعدی؛ مانند 1-2-3-4 و الف-ج.

8- سه نقطه یا حذف (…)

سه نقطه علامت حذف و قطع مطلب و سخن نشانه انصراف و حذف کلمه، عبارات، جمله یا بخشی از متن است که در موارد ذیل به کار برده می شود.

– در جایی که جمله طولانی باشد و چند کلمه حذف شود و یا در جمله ها و عبارات اقتباسی که ضرورتی به نوشتن بعضی کلمات آن نباشد.

– در معنی واژه ها و اصطلاحات (غیره)؛ مانند: کتاب های درسی تاریخ، جغرافیه ادبیات …

– هرگاه در انتهای جمله سه نقطه ضرورت باشد باید علاوه سه نقطه، نقطه چهارمی که ختم جمله است گذاشته شود….

9- ناخونک های دوگانه یا کیومه («   »)

ناخونک های دوگانه یا برجسته نما، نشانه ی مشخص کردن عبارات نقل و قول مستقیم است که در موارد ذیل به کار برده  می شود.

– در آغاز و انجام مطلبی که به صورت مستقیم نقل و قول گردد و تصرف شخصی در نقل و قول نداشته باشد.

– در آغاز و انجام اصطلاحات تازه یا جعلی و کلمات مورد تأکید و نیز در آغاز و انجام تعریف کلمه های؛ مانند: «فرهنگ» معادلی است برای «کلتور» انگلیسی.

– هنگام ذکر عنوان مقالات، رسالات، سخنرانی ها و فصل های یک کتاب.

10- قوس کمان یا گریز نما (    )

قوس کمان یا گریز نما نشانه ی جدا کردن توضیح های اضافه است که در حالات ذیل به کار برده می شود.

– برای توضیحات اضافی یا ذکر نکته ی که ارتباط مستقیم با جمله ندارد و در کلمه گریز از مطلب مورد بحث باشد؛ مانند: ابوالفضل بیهقی (مولف تاریخ مسعودی) یکی از تاریخ نگاران معروف کشور در عصر غزنویان است.

– برای نشانه دادن شماره های فقره ها.

– برای شرح و تفسیر برخی واژه ها.

-برای تقسیم موضوعاتی که به حروف الفبا صورت می گیرد.

11- قوس بزرگ یا افزودنما

قوس های بزرگ نشانه ی دخالت، افزایش و تصرف یا اضافه کردن مطلبی یا توضیحی در ضمن نوشته شخص دیگر است که نویسنده در نقل و قول مستقیم است برای مشخص ساختن اصطلاحاتی که بر نوشته ها یا عنوان کتاب می افزاید، به کار برده می شود؛ مانند: چه چیزی موجب می شود یک کتاب تاریخ در پیام رسانی موقف باشد؟ اگر آنچه نویسنده می خواهد انتقال دهد به خواننده برسد (آن کتاب) موفق است اهمیت کاربرد این نشانه درآن است که موجب حفظ اصالت متنی که در آن تصرف صورت می گیرد می شود.

12- خط ممتد افقی یا خط زیر کلمات و جملات (______)

خط ممتد علامت تأکید و تکرار است که برای برجسته نمودن برخی از کلمات یا عناوین به کار برده می شود این خط به دو شیوه ی مستقیم و موج دار مورد استفاده قرار می گیرد.

خط مستقیم مخصوص کلمات و عناوین مهم است.

13- ستاره یا ارجاع (*)

این علامت در متون تحقیقی عموماً برای توضیح یک مطلب مربوط به متن در حاشیه و رجعت دادن خواننده به پاورقی یا جای دیگر رساله به کار برده می شود و اکثراً بین قسمت های مختلف و بندهای مستقل یک متن به جای جمله «به همین ماده رجوع علامت ستاره را به کار می برند در پاورقی نویسی به جای شماره ی اعداد عموماً از ستاره کار گرفته می شود(***) پهلوی هم گذاشه می شود در بعضی موارد ؟؟؟ ستاره ها برای جدا کردن بخش ها و یا قسمت های داستان های طولانی نیز به کار برده می شود و در مقاله های تحقیقی نیز برای جدا کردن مقدمه از متن علامت ستاره به کار برده می شود.