نگاهی به اهمیت محاسبه و سنجش

عبدالحلیم باخرد

محاسبه و سنجش در امور تجاری  یکی از اصول مهم آن بحساب می آید. یعنی، یک سرمایه دار تا زمانی که مصارف خود را محاسبه و سنجش نکند، بخوبی نمی تواند مفادی را که از تجارت خود بدست می آرد، بداند. از این رو، گفته می توانیم محاسبه و سنجش در امور تجارت به هدف بهبود آن خیلی ها مهم است. پس باید در محاسبه و سنجش بسیار دقیق بود، زیرا عدم محاسبه و سنجش دقیق باعث می گردد یک تجار و سرمایه دار در کسب و کار خویش زیان بیشتری بیند. حتا بسیاری ها، ترجیح می دهند قبل از این که کسب و کاری، را راه اندازند، ابتدا مصارف خود را محاسبه نمایند، در این صورت است که، وقتی آنها کسب  و کار را شروع می کنند، مفاد بیشتری بدست می آرند. حتا دهاقین هنگامی که می خواهند بذری را بکارند، محاسبه می کنند از آن چقدر می توانند مفاد بدست آرند. همین گونه، قبل از این  که یک تجار کالای را وارد بازار کند، محاسبه می کند که نرخ آن در بازار های خارجی چند است، بعد از سنجش و محاسبه مصارف انتقال و تعرفة گمرکی آن، نرخ  آن را در بازار محاسبه نموده و بعدا یک نرخ را که بتواند مفاد بیشتری از فروش آن بدست آرد، برای آن تعیین می کند. در این صورت است که، وی می تواند مفاد خوبی بدست آرد و از تجارت خویش راضی باشد. افزون براین، درصورتی که وی محاسبه نماید کالای را که قبلا وارد می کرد، نرخ آن در بازارهای داخلی خیلی ها پائین است، از وارد کردن آن ابا می ورزد و درعوض کالای را وارد بازار می کند که بتواند با فروش آن مفاد بیشتری بدست آرد که این می تواند باعث تداوم کسب و کار وی گردد.

از جانب دیگر، محاسبه و سنجش درامور ساختمانی به هدف برآورد موادی که برای ساخت یک یا چند ساختمان نیاز است، نیز خیلی مهم می باشد، زیرا براساس محاسبه و سنجش است که مهندس می تواند هزینه ای ساخت آن را بداند. درصورتی که مهندس در محاسبه و برآورد مواد مورد نیاز برای ساخت ساختمان از دقت لازم کار نگیرد، این می تواند تأثیر نامطلوبی را روی کار وی بجا گذارد و نواقص زیادی در کار وی نمایان گردد که این می تواند سبب نارضایتی مالک ساختمان گردد و اعتبار وی در نزد دیگران ساقط گردد.

از این گذشته، محاسبه و سنجش یکی از اصول مهم اداره نیز بحساب می آید، تا زمانی که، در اداره محاسبه و سنجش بصورت دقیق صورت نگیرد، اداره ای مذکور نخواهد توانست مصارف خود را بگونه ای درست آن معلوم کند و عوایدی که در نتیجه کارکرد آن بدست می آید، معلوم  گردد. این می تواند زمینه را برای عناصر استفاده جو مساعد سازد و سبب آن گردد که اداره بدنام گردد. از این رو گفته می توانیم برای نهادینه سازی فرهنگ حسابدهی و حسابگیری و شفافیت در یک اداره نیاز است عوایدی که از کار کرد آن به دست می آید باید بصورت دقیق محاسبه و سنجش گردد، در این صورت است که نتیجه ای مطلوبی بدست خواهد آمد.  سنجش و محاسبه در امور زندگی نیز اهمیت زیادی دارد، در هر خانواده والدین به هدف این که بتوانند با در آمد اندکی که در ماه دارند با آن مصارف خانواده را تأمین کنند، نیاز است که آنها مصارف خود را بصورت دقیق محاسبه و سنجش نمایند و بعدا مصارف خود را با درآمدی که دارند، مقایسه نمایند، در این صورت است که، آنها خواهند توانست مصارف خود را از درآمدی که دارند بپردازند و با آن زندگی خود را سر وسامان دهند. اما عدم سنجش و محاسبه مصارف می تواند باعث آن گردد که آنها نتوانند مصارف خود را با درآمدی که درماه دارند، بپردازند و زندگی خود را به آن سر وسامان بخشند.  تجربه این را ثابت ساخته است، خانواده هایی که بدون سنجش و محاسبه بیش از درآمدی که دارند، خرج می کنند، آنها قرضدار شده اند و نتوانستند به آسانی از زیر بار قرض خود را بیرون بکشند، این توانسته است در روابط و مناسبات آنها با خویشاوندان و نزدیکان شان اثر بدی را بجا گذارد و باعث تیرگی روابط میان آنها گردد. حتا بی توجهی آنها  به مصارف و درآمد شان باعث گردیده است در هنگام نیاز دوستان و نزدیکان شان دیگر به یاری آنها نشتابند و به آنها کمک مالی نکنند. از این رو نیاز است که، خانواده ها به این نکته توجه نمایند که مصارف و درآمدی خود را بصورت مداوم محاسبه و سنجش نمایند تا در هنگام نیاز به مشکل روبرو نگردند، در غیر این صورت، ممکن است که در هنگام نیاز، نتوانند از عهده ای مصارف خویش بخوبی برآیند. از جانب دیگر، راننده ها نیز زمانی که می خواهند سواری یا مسافری را از یک محل به محل دیگر یا از یک شهر به شهر دیگر ببرند، فاصله، مقدار تیلی را که مصرف می گردد، زمان را که در برمی گیرد، محاسبه و سنجش می نمایند و آن را با کرایه ای که از مسافر یا سواری می گیرند، مقایسه می نمایند، در این صورت است که، آنها می توانند مفاد خوبی بدست آرند. درصورتی که آنها مصارف تیل و فاصله ای راه را در نظر نگیرند و آن را با کرایه مقایسه نکنند، بخوبی نخواهند توانست مفاد خود را بدست آرند. حتا این می تواند به ضرر آنها بی انجامد. این را نباید نا گفته گذاشت که، در برخی از امور، مانند: کار ساختمان و تدریس زمان نیز محاسبه و سنجش می گرددکه براساس تعداد ساعات کاری به کارگر و استاد معاش پرداخت می گردد، هم چنان در  نهادهای عامه و خصوصی نیز معاش به کارمندان بر اساس تعداد ساعات کاری آنها پرداخت می گردد و درصورتی که، آنها وقت بیشتری را به کار اختصاص دهند به کارمندان خویش نظر به ساعات کار اضافی، اضافه کاری پرداخت می گردد، که این می تواند باعث گردد تا کار مندان برعلاوه انجام وظیفه در اوقات رسمی، در اوقات غیررسمی نیز وظایف خود را انجام دهند و مزد بیشتری را بدست آرند. پس گفته می توانیم محاسبه و سنجش در عرصه های مختلف زندگی اهمیت زیادی دارد و نیاز است که به هدف تعیین مصارف، اوقات از سنجش و محاسبه استفاده نمائیم. براین اساس است که محاسبه و سنجش یکی از مضامین درسی در دانشگاه ها است و بعنوان یک مضمون مسلکی تدریس می گردد.