چگونگی اهمیت جی پی اس در پیشبرد وظایف

پوهیالی خیر محمد بیکفن
چکیده
جی پی اس یک وسیله مکان یابی جهانی است که قادر به تعیین دقیق موقعیت شما به روی کره زمین در هر نوع شرایط زمانی، مکانی و در هر نوع آب و هوای مساعد و غیر مساعد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هدف از شناخت این وسیله سهولت در فعالیتها و ظایف مانند: نظامی و غیر نظامی، تجارتی، انجنیری، تفریحی و برای شکار نیز مورد استفاده است.
کشورهای توسعه یافته آله های مشابه این سیستم را جهت پیشبرد و رشد وترقی شان همواره از این ابزار در اکثر بخش های فوق مورد استفاده قرار می‌دهند.
کلید واژه: جی پی اس، موقعیت و جهان
مقدمه
سيستم موقعيت ياب جهاني است و تنها سيستمي مي باشد که امروزه قادر است، موقعيت دقيق شما را بر روي زمين در هر زمان، درهر مکان و در هر هوايي مشخص کند. ماهواره هايGPS، بيست و چهار ساعته در مداري به طول 11000 مايل دريايي بالاي زمين در حرکت بوده و پيوسته بوسيله ايستگاه‌هاي زميني در سراسر جهان نظارت مي‌شوند. ماهواره ها سيگنال‌هايي مي‌فرستند که براي هر کس با يک گيرنده GPS قابل شناسايي مي‌باشد. با به کارگيري گيرنده GPS مي توان موقعيت خود را با دقت بالا تعيين نمود(دقت مکاني در هر مکان از يک متر تا 100 متر بسته به نوع تجهيزات متفاوت مي باشد( در پاسخ به سوال جی پی اس چیست باید گفت که جی پی اس یا موقعیت یاب یکی از ابزارهای کارآمد و فناوری‌های کاربردی امروز بشر است. هر روز امکانات و قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه می شود تا جایی که دیگر کمتر کسی پیدا می‌شود که به نوعی از آن استفاده نکند. جی پی اس‌ها ساختار و اجزای مشخصی دارند و به شیوه معینی عمل می‌کنند. با شناخت قابلیت‌ها و امکاناتی که این ابزار قدرتمند دارد می‌توانیم به طور کارآمدتری از آن برای بهینه کردن زندگی و فرایندهای کاری خود استفاده کنیم.
جی پی اس(GPS) (Global Position System ) عبارت از یک سیستم رهبری و مسیریابی(ماهواره ای) است که توسط آن موقعیت خود را دریافت نموده و در تثبیت موقعیت هدف و بدست آوردن آن ما را کمک می‌کند.
کاربردهای جی پی اس
جی پی اس یک ابزار قدرتمند و پرکاربرد برای مشاغل و سازمان ها در صنایع مختلف است، نقشه برداران، خلبانان، کاپیتان ها، امدادگران، کارگران معدن و کشاورزی، رانندگان، ناوگان های حمل و نقل و صادرکنندگان تنها برخی از افرادی هستند که به صورت روزانه برای انجام کارهای خود از(GPS) استفاده می کنند.
این افراد از جی پی اس برای تهیه نقشه های دقیق، اندازه گیری مسافت و زمان طی شده در مسیر، ردیابی و موقعیت یابی مکانی و جهت یابی استفاده می کنند. از ابزارهایی که از این فناوری بهره می برند، انواع ترموگراف، ردیاب و دیتالاگرها هستند. این فناوری در همه مکان ها و تقریباً در شرایط آب و هوایی مختلف کار می کند.
کاربردهای کلی جی پی اس
• مکان یابی- تعیین موقعیت
• ناوبری- رفتن از یک مکان به یک مکان دیگر
• ردیابی- نظارت بر اشیا یا افراد
• نقشه برداری- ایجاد نقشه های جهانی
• زمان بندی- امکان اندازه گیری دقیق زمان
چند نمونه خاص از موارد استفاده از جی پی اس عبارتند از:
– موقعیت اضطراری
– بازی و سرگرمی
ü سلامت و تندرستی
ü مناطق ساخت و ساز و معدن
ü حمل و نقل و صادرات
جی‌پی‌اس ها از سه بخش اصلی ساخته شده است.
1_ بخش فضایی: این بخش شامل ماهواره‌هایی می‌شود که در مدار میانی زمین قرار گرفته‌اند.
2_ بخش کنترل: بخش کنترل همان ایستگاه‌های ردیابی هستند که در اطراف جهان قرار گرفته‌اند که اطلاعات دریافتی از ماهواره‌ها در مدار مشخص را پردازش می‌کند و نتایج را به گیرنده‌ جی پی اس ارسال می‌کنند.
3_ بخش کاربری: بخش کاربری تمام اطلاعات را دریافت می کند و آنها را به صورت اطلاعاتی چون مسیر حرکت، موقعیت مکانی، سرعت، جهت یابی و… را به نمایش می گذارد.
فواید جی پی اس
ü دقت بسیار زیاد در موقعیت یابی
ü پوشش جهانی
ü زمان بندی دقیق
ü رایگان بودن
ü قابلیت دسترسی همیشگی
ü قابلیت استفاده در هر شرایط آب وهوایی عدم وجود محدودیت در استفاده ان
ü خیال را تجربه کنید.
GPS چه اطلاعاتي به ما مي دهد
v مختصات جغرافيايي: شامل طول و عرض جغرافيايي (اطلاعات دو بعدي زمين)
v ارتفاع نقاط :موقعيت سه بعدي محل مورد نظر را مي دهد.
v فاصله از مبدا(Distance)
v پيش بيني زمان رسيدن به مقصد
v کروکي مسير(Trak)
v سرعت حرکت
v زمان طلوع و غروب خورشيد وماه
v -اندازه گيري طول مسير
v – اندازه گيري مساحت(Area)
v قطب نما و جهت ياب
v دما سنج((Temperature
v تعيين بهترين زمان شکار و ماهيگيري
کاربردهای تخصصی
1. نقشه برداری
2. پروژه های عمرانی
3. کوهنوردی
4. کایت سواری
5. سفر در مناطق ناشناخته
6. کشتی رانی
7. قایق رانی
8. عملیات نجات هنگام وقوع سیل و زلزله
9. کنترل ترافیک
10. کاربردهای نظامی
خطاها یا معایب GPS
تمامی موقعیت‌های GPS ها، 100% دقیق نیستند، بنابراین باید خطاهایی در آنها موجود باشد. دو انتخاب وجود دارد تا میزان خطاها را بسته به نیاز کاربر تقلیل دهد: (الف) استفاده از گیرنده های GPS متفاوت (ب) روش‌های گونه گون بدست آوردن موقعیت برای مثال، نقشه‌برداران نیاز به دقت بالایی در اندازه گیری یک قسمت دارند. از سوی دیگر، مکان منزل شما در یک نقشه به دقت پایین تری نیاز دارد. بعضی از خطاها که بر روی دقت موقعیت GPS اثر می گذارند در ذیل آورده شده اند.
Ò خطای مداری؛
Ò خطاهای سنجیدن با ساعت؛
Ò تأخیر یونوسفریک و تروپوسفریک؛
Ò پارازیت گیرنده؛
Ò خطاهای چند مسیره (Multipath errors)؛
نتیجه گیری
بعد از مطالعه این مقاله به این نتیجه رسیدیم! که جی پی اس یک وسیله یا ابزاری الکترونیکی است جهت بدست آوردن معلومات های مکان یابی، مسیریابی، تعیین مسافات، اوضاع جوی، نقشه برداری، هوانوردی، کشتی رانی، کنترول ترافیک و کاربرد های نظامی مورد استفاده قرار گرفته و نتیجتاً سبب سهولت در تمام موارد فوق برای ما کمک می‎کند. جی پی است در تمام بخش های زندگی انسان اعم از نظامی و غیرنظامی در تمام موارد عملیاتی، تجسسی و راهپیمایی کاربرد فوق العاده دارد در قوای هوایی، قوای بحری و قوای زمینی از اهمیت فوق العاده برخوردار است.
منابع
1_ حسین، صادق، توپوگرافی و جی پی اس، سال چاپ 1397 کابل.
2_عبدالله پور یحی، کتاب موقعیت یاب جهانی، سال چاپ 1396 ایران
3_حسن زاده محمدی، محمد رضا، آموزش گام به گام جی پی اس، سال چاپ 1391 ایران
4_دانش، اسرار، آشنایی بااصول جی پی اس ، سال چاپ 1393