افزایش سیاحین درغزنی، سبب اشتغال زایی و رونق اقتصادی می‌شود

مسئولین اطلاعات وفرهنگ غزنی گفته اند به نسبت سال۱۴۰۱ شمسی تعداد سیاحین درسال ۱۴۰۲افزایش یافته است. تا حال به تعداد دوهزارو۷۱۲ تن که۲۹۶ تن شانراسیاحین خارجی تشکیل میدهندازموزیم غزنی دیدن کرده اند. رئیس اطلاعات وفرهنگ غزنی مولوی حمیدالله نثارگفت: درحال حاضربه تعداد۱۵۰ قلم آثاربه نمایش گذاشته شده است، که به دوره قبل اسلام از وبعد آن مربوط می باشد. درموزیم متذکره آثارسنگی، فلزی، گلی، کاشی ومس که به دوره های غزنویان، باختریان، کوشانیان وساسانیان تعلق دارد موجود می باشد. این موزیم درسال۱۳۵۶ شمسی ایجاد شده و یکی ازموزیم های غنی شمرده می شود.افزایش سیاحین درغزنی سبب اشتغال زایی ورونق اقتصادی شده، دولت هم عواید زیادی را از این رهگذر بدست آورده می تواند. ولایت غزنی واقع در جنوب شرق افغانستان، از شمال با ولایت‌های میدان وردک وبامیان، از شرق با ولایت‌های پکتیا، پکتیکا و لوگر، از جنوب با ولایت زابل و از غرب نیز با ولایت‌های ارزگان ودایکندی همسایه است. این ولایت  به دلیل آب و هوای معتدل و وجود آثار فرهنگی، تاریخی و هنری یکی از مناطق تفریحی مورد علاقه پادشاهان افغانستان بود.غزنی یکی از کهن‌ترین مناطق جهان به‌شمار می‌رود. کاوش‌های تیم باستانشناسی نشان می‌دهد که آثار مذهبی کشف شده از تپه سردار غزنی هر دو فرهنگ هندویی و بودایی را دارا است، همچنین بسیاری از حملات غزنویان به هند از این ولایت سازماندهی می‌شد. تاریخ نگاران با تحیر از آراستگی ساختمان‌ها، کتابخانه‌های بزرگ، مجلل بودن دربار و ثروت گرانبهای شهروندان غزنی نوشته اند.در ولایت غزنی حدود ۳۰۰ مکان تاریخی و باستانی وجود دارد، اما اکثر این مناطق و آثار‌ تاریخی، به دلیل بی‌توجهی از بین رفته یا در حالت نابودی قرار دارند. درغزنی آرامگاه‌های چند تن از شاعران و دانشمندان ازجمله آرامگاه ابوریحان البیرونی واقع شده‌است. ویرانه‌های غزنهٔ کهن، یعنی پایتخت دودمان غزنویان، در شمال شرقی این شهر به فاصلهٔ پنج کیلومتری از آن قرار دارد. غزنی همچنین با داشتن منار‌های ستاره شکلی از سده دوازدهم میلادی مشهور است. این منار‌ها باقی‌ماندهٔ مسجد بهرام‌شاه هستند. اطراف این منار‌ها با طرح‌های هندسی و با آیات قرآن با خط کوفی مزین بوده‌است. بر اساس تصویب اجلاس سال ۲۰۰۷ وزیران فرهنگ کشورهای اسلامی، غزنی پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۳ شد.غزنى، تاریخ ١٥٠٠ساله قبل از اسلام دارد؛ مناطق تاریخى زیاد و آبده هاى باستانى فراوان در غزنى موجود است؛ اما اکثر این مناطق تاریخى و آبدات، در اثر بى توجهى از بین رفته و یاهم در حالت نابودى قرار دارند. مهمترین منطقۀ تاریخى غزنى؛ شهر کهنۀ غزنى و یا هم بالاحصار است، که قبلاً مقر سلطنت سلطان محمود غزنوى در آن قرار داشت. این قلعه، حدود ٤٠ برج دارد و گفته میشود که صدها سال قبل، یک سرپوش بازار طلا نیز دراینجا وجود داشت، که به اثر جنگ ها تخریب گردید و آثار تاریخى و طلاى این بازار زیرخاک شد؛ در شهر کهنۀ غزنى، برخى مردم سکونت دارند. برخى برج هاى شهر کهنۀ غزنى، ویران گردیده و یاهم در معرض نابودى قرار دارد.در ولایت غزنى، جمعاً حدود ٣٠٠ آبده و مقبرۀ تاریخى موجود میباشد، که از جمله تنها ۳٠ منطقۀ آن، در جریان ده سال گذشته اعمار گردیده است.در غزنى؛ مزار سنایى، شمس بابا، حسن غزنوى، شامیر پالیزوان، سلطان محمود، خواجه بلغار، خواجه على، سلطان شهاب الدین غورى، زیارت ملانوح بابا، دو منار دوران سلطان محمود غزنوى و صدها آبدۀ تاریخى، مناطق و مقبره هایى مشابه آن وجود دارد.موزیم غزنی یک زمان از موزیم های غنی کشور بشمار میرفت، اما در چند دهه جنگ، آن نیز مثل موزیم های دیگر کشور زیان دیده است و بسیاری از آثار تاریخی وبا ارزش آن چور و چپاول شده است، اما در این اواخر بعضی از آثار آن که بخاطر حفظ و نگهداری به کابل فرستاده شده بود و یا از مناطق دیگر دریافت شده بود دوباره به غزنی انتقال داده شده است، اما اکثر آثار آن که به کشور های خارجی قاچاق وفروخته شده بود هنوز هم لا درک است.غزنی از لحاظ آثار تاریخی یک ولایت غنی بشمار میرود، که باید در این اواخر کار زیادی برایش انجام میشد، اما بد بختانه چندان توجه به آن نشده است.موزیم عمومی غزنی، که از ده سال به این طرف دروازه هایش بسته بود، در آن آثار تاریخی گذاشته شده است که پیشینه آن به زمانه های قبل از اسلام برمی گردد. تمام این آثار تاریخی در زمانه های قبل از اسلام جمع آوری شده بود، که حال هم در موزیم عمومی غزنی وجود دارد.در ولایت غزنى؛ در پهلوى کلالى و پوستین دوزى، مسگرى، زرگرى، پشمینه بافى و خامکدوزى نیز از صنایعى اند که یک تعداد مردم این ولایت در آن مصروف اند.صنعت پشمینه بافى و خامکدوزى؛ به مردم ولسوالى هاى جغتو، ناور، جاغورى، مالستان و بخش هایى از ولسوالى قره باغ مربوط می شود؛ اکثر زنان این مناطق، پشمینه بافى را یاد دارند و بیشتر خانواده ها مشکلات اقتصادى شان را، از این طریق رفع می کنند. گلیم، جوال، جوراب، دستکش، جاکت و کمپل پشمى که به نام شالکى نیز یاد میشود، در این ولسوالى ها توسط زنان بافته می شود که نه تنها در خانواده ها مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه به خارج نیز صادر می شود.صنعت خامکدوزى نیز در ولسوالى هاى فوق الذکر، رایج است و زنان در قریه جات؛ دستمال، چادر، لباس، شال سر، کلاه، یخن و…، مى دوزند و هرچند هنوز بازار مناسب خارجى براى این صنایع دستى ایجاد نشده؛ اما در بازارهاى منطقه از رونق فراوان برخوردار است.کلالى نیز یکى از صنایع مهم این ولایت است و از زمان هاى بسیار سابق، از دوران سلطان محمود غزنوى که این شهر مرکز علم و فرهنگ بود، مروج است.غزنی باتاریخ بسیارکهن وداشتن آثارتاریخی وفرهنگی فراوان ازتوجه دولت مردان بازمانده است.امارت اسلامی افغانستان که کارهای بازسازی ونوسازی راازپلانهای مهم خود میداند وطی مدت کوتاه بسیارمکان ها بازسازی شده  تا مردم می خواهند که توجه زیادی به بازسازی، ترمیم ونگهداری آثارتاریخی وفرهنگی غزنی مبذول گردد که این ولایت دوباره عظمت وجلال گذشته خودرابدست بیاورد.

نوری