با افزایش میزان فعالیت های اقتصادی، زمینه برای اشتغال در کشور فراهم خواهد شد، این می تواند در کاهش نرخ بیکاری و پایین آوردن گراف فقر اثر مثبتی را داشته باشد. بنابر این نیاز است به هدف تشویق بیشتر سرمایه داران برای سرمایه گذاری و بیشتر شدن فعالیت های اقتصادی در بخش های گونه گون صحت، زراعت، مدیریت منابع طبیعی، استخراج معادن و تولید کالا نهاد های مسئول راهکارهای های سازنده و برنامه‌های موثر روی دست گیرند تا بتوانند با راه اندازی برنامه ها و تطبیق آن سرمایه داران داخلی و خارجی را بیشتر تشویق به سرمایه گذاری در کشور سازند و زمینه ای کار را برای بسیاری از افراد در نقاط مختلف کشور فراهم سازند و این می تواند نقش مهمی را در بهبود وضعیت اقتصادی خانواده ها داشته باشد. برای تشویق بیشتر سرمایه داران به سرمایه گذاری در کشور نیاز است که نهاد های مسئول ابتدا کوشش نمایند تا موانع سر راه آنها است ، آن را بردارند و بعدا برنامه ها و راهکار های موثر را روی دست گیرند تا باشد ک سرمایه داران بیشتری به سرمایه گذاری در کشور علاقه گیرند و ما بتوانیم در تامین نیاز های خویش به خود کفایی برسیم و برای رفع نیاز های خویش مجبور به استفاده از تولیدات خارجی باشیم.
اما نکته ای قابل بحث این است که تازمانی در افغانستان روی زیر بناها سرمایه گذاری صورت نگیرد و کارهای زیربنایی صورت نگیرد، در این صورت است که کارهای کوچک و فعالیت های اندک در کوتاه مدت و مقطعی نمی تواند در بهبود وضعیت اقتصادی کدام تاثیر خاصی راداشته باشد، بنا بر این نیاز است روی پروژه های زیربنای در بخش های گونه گون سرمایه گذاری صورت گیرد و کار شود تا بتواند نتایج مثبتی را در پی داشته باشد. امروز اگر روی پروژه های استخراج معادن کارصورت گیرد و موادخام آن استحصال و استفاده از آن در ساخت صنایع داخلی استفاده گردد، این می تواند روی ثبات اقتصادی کشور اثر مثبتی را داشته باشد. به این ترتیب ما خواهیم توانست به خود کفایی و شگوفایی دست یابیم. اما استخراج بی رویه ای مواد معدنی و فروش مواد خام آن بدون استفاده از آن در تولید صنایع داخلی نمی تواند در بهبود وضعیت اقتصادی کشور در طولانی مدت تاثیر گذار باشد . در این صورت است که ما مجبور خواهیم شد تمام ضروریات خود را از تولیدات داخلی مرفوع سازیم و دیگر نیاز به استفاده از صنایع خارجی را نداشته باشیم. اگر روی برنامه های استخراج معادن، استحصال و استفاده از مواد خام آن در تولید صنایع داخلی کار صورت گیرد، ما خواهیم توانست از تولیدات داخلی نیازمندی های خود را برآورده سازیم ،و دیگر نیاز به استفاده از صنایع بی کیفیت خارجی را نداشته باشیم. افزون بر این، با افزایش میزان فعالیت های اقتصادی زمینه ای کار برای بسیاری از افراد در نقاط مختلف کشور فراهم گردد.یعنی بسیاری ها می توانند در پروژه های استخراج معادن و فابریکات تولیدی کار کنند و همین گونه عده ای هم می توانند در بخش انتقال و فروش مواد معدنی بگونه‌ای مستقیم و غیرمستقیم کار کنند و ازاین طریق مخارج زندگی خویش را تامین کنند. این می تواند در حل مشکلات بسیاری خانواده ها تاثیر مثبت داشته باشد. همین گونه، اگر درصورتی که آب های سطحی مدیریت شود و روی استفاده از منابع آبی در آبیاری زمین های زراعتی و تولید انرژی ، سرمایه گذاری صورت گیرد، در این صورت است که ما خواهیم توانست در بخش تولید محصولات زراعتی و انرژی به خود کفایی و شکوفایی دست یابیم و دیگر نیاز به وارد ساختن محصولات زراعتی و انرژی از کشورهای همسایه و منطقه نداشته باشیم. بر علاوه بتوانیم محصولات زراعتی و انرژی خود را به کشورهای منطقه صادر نمائیم که این می تواند در افزایش عواید تاثیر گذار باشد .بنابراین نیاز است که نهاد های مسئول راهکارها و برنامه‌های سازنده را به هدف تشویق بیشتر سرمایه داران داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری روی مدیرت معادن ،آب های سطحی و استفاده از آب های سطحی در بخش زراعت و تولید انرژی سرمایه گذاری نمایند. آگاهان امور بر این باور اند در صورتی که منابع آبی و مواد معدنی بصورت بهتر مدیریت شود و از این منابع در راستای تولید محصولات زراعتی و تولید انرژی استفاده شود ، این می تواند راه را برای خودکفایی باز کند و ما بتوانیم به ثبات اقتصادی دست یابیم.اما تاکنون در این زمینه چندان کاری از سوی نهاد ها مسئول صورت نگرفته است و نیاز به این است در این راستا نهاد ها مسئول کار کنند تا باشد ما بتوانیم به ثبات اقتصادی دست یابیم. به باور آگاهان امور در صورت افغانستان می تواند به رشد و توسعۀ اقتصادی دست یابد و گلیم فقر و بدبختی از این سرزمین برچیده شود ، ابتدا سیستم زراعت در این کشور میکانیزه شود ، منابع بشری و منابع طبیعی درست مدیریت شود و در راستای توسعه و انکشاف از این منابع استفاده گردد ، در این صورت است که افغانستان خواهد توانست به رشد و توسعۀ اقتصادی دست یابد. ، بنابراین تنها راه که می تواند یک کشور به سعادت و شکوفایی دست یابد همانا داشتن یک زیربنای مستحکم و با ثبات است .افزون براین یک کشور می تواند بااستفاده از منابع طبیعی به شگوفایی و توسعه دست یابد.از این رو لازم است کشور ما که از لحاظ داشتن منابع غنی است تلاش صورت گیرد برای دست یابی به شکوفایی از منابع خود استفاده نمائیم. از طرف دیگر ، نهاد های مسئول باید به هدف استفاده از منابع طبیعی یک برنامه راهبردی طویل المدت را روی دست گیرند ، در این صورت است که با تطبیق مرحله به مرحلۀ آن خواهند توانست از این منابع در زمینه دست یابی به توسعه و پیشرفت کارهای ارزنده ای را انجام داد.
عبدالحلیم باخرد
