اهمیت و جایگاه قلم در درازنای تاریخ

ن.والقلم ومایسطرون.

خداوند  متعال  به قلم و آنچه با قلم می نویسند و بر صفحه کاغذ نقش می بندد سوگند می خورد.

دلیل عظمت قلم و نگاشته های قلم همان سوگندی است که خداوند بدان خورده است زیرا در قرآن کریم خداوند متعال همه جا به مظاهر عالم وجودی که خود خلق فرموده قسم می خورد مانند: عصر شب فجر خورشید ماه. .. اینها همه مظاهر آفرینش اند. گردش منظم شب و روز آفتاب و باران آسمان و ستارگان همه و همه اهمیت دارند و در جهان عظیم خلقت نقشی ایفا می کنند و در زندگی انسان که گل سرسبد آفرینش است تاثیر مستقیم و غیر مستقیم دارند قلم هم یکی از آن مظاهر هستی است. قلم آلتی است که نیات و منویات ارزشمند و یا بی ارزش آدمی را بر جریده روزگار ثبت می کند و برای آیندگان به یادگار می گذارد. بیان و گفتار هم که منبعث از نفس ناطقه انسان است اهمیت دارد ولی گفتار در فضا پخش می شود اثر می گذارد ولی تاثیر بیان پایدار نیست. امواج صوتی که حامل سخن است در فضا گم می شود نابود می گردد.اما آنچه ازاندیشه ها بر روی سنگ یا پوست یا کاغذ ثبت می شود همیشه پایدار می ماند.از نسلی به نسل دیگر می رسد از دوره‌ای به دوره دیگرانتقال می‌یابد. سنگ‌نبشته هایی که بر دل کوهها یا بر روی گورها و دیوارهای معابد و مساجد نقر شده است هزارها سال باقی مانده و همچنان باقی خواهد ماند و با آیندگان سخن خواهد گفت. پوستها کاغذهای زرد و سفید والوان دیگر که از هزارها سال پیش بر جای مانده و در محفظه هایی نسوز در کتاب خانه های مهم جهان گرد آمده و نگهداری می شود همه و همه یادگار بشرهای گذشته است که با نیش قلم بر چهره کاغذها نقش بسته واسراری را بازگو می کنند. تورات وانجیل اگر چه به صورت اصیل برای پیروان ادیان یهود و نصارا باقی نمانده است – اما هر چه هست در سایه قلم و نگارش پایدار مانده. از همه مهمتر قرآن کریم – آخرین منشور آسمانی که به وسیله جبرئیل امین ( ع ) بر پیامبر عالیقدرش حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم ) وحی شده است پس از وحی به دست کتاب بر صفحه های چوب و برگ و. .. نقش بسته است و پس از گذشت 14 قرن به دست ما مسلمانان رسیده است.

حال منصفانه بیندیشیم که اگر قلم و نویسندگی نبود و بشر نمی توانست با علامات و راز و رمزها ما فی الضمیر خود را بر رخسار کاغذ نقش بندد برای ما ازاندیشه های گذشتگان و بخصوص از گفتارهای ارزنده انبیاء واولیاء دین ( ع ) چه باقی می ماند؟ و ما در آن صورت چه حالی داشتیم؟!

پس باید قبول کرد که چرا قلم و نویسندگی آن چنان ارجی وارزشی دارد که خداوند متعال بدان سوگند می خورد و آن را – غیرمستقیم و مستقیم – می ستاید و ما را به ارزش آن توجه می دهد. همچنان که در نخستین پیام آسمانی بشرها را به اهمیت (قرائت ) و ( علم ) و (دانستن ) متوجه می کند:

نتیجه دیگری که ازاین آیات مبارکات عاید می شود – صرفنظراز گذشته های دور که آن هم دراثر تعلیمات روشنی بخش انیباء عظام ( ع )است – توجه خاص دین مبین اسلام است به (قلم و ( علم وانتقال و تعلیم و تعلم دانش که مایه روشنی و نور و سعادت است.

اولین انگیزه مسلمانان به آموختن واشاعه علم دراطراف و بین همه طبقات مردم همین پیام آسمانی است که در آغاز چراغ نورانی دانش را به پیامبر عالیقدرش می دهد و آن بزرگواراین مشعل نورانی را در بین امت می گسترد وافرادامت نیز آن را دست به دست به شرق و غرب عالم می برند و همه جا را نورانی می کنند همین مشعل نورانی است که ابوعلی سینا و محمد بن زکریا وابوریحان بیرونی و هزاران عالم تعهداسلامی را در دامن خود پرورش می دهد.

عابدحکومت