درد دندان

داکتر سخی احمد

دندان درد یک احساس درد یا ناراحتی است که از داخل یا اطراف دندان منشا می گیرد. این احساس  می تواند از یک حساسیت خفیف و زودگذر تا یک درد تیز و مداوم متغیر باشد و اغلب نشانه یک مشکل اساسی در دندان، ساختارهای نگهدارنده آن یا نواحی مجاور است. دندان درد می تواند نه تنها دندان آسیب دیده را تحت تاثیر قرار دهد، بلکه به نواحی اطراف صورت، فک و حتی سر نیز سرایت می کند. شدت دندان دردی می تواند بر اساس علت و آستانه درد فردی متفاوت باشد.

علت درد دندان:

دندان درد در انواع مختلفی ظاهر می شود که هر کدام با علایم مشخص و انواع درد همراه است. حساسیت دندانی یک نوع رایج است که با یک ناراحتی تیز و لحظه ای که توسط غذاهای سرد یا گرم ایجاد می شود مشخص می شود. دردهای مبهم و مداوم می تواند نشانه مشکلات عمیق تری مانند حفره ها یا عفونت های دندان باشد و ممکن است هنگام گاز گرفتن تشدید شود.

درد تند و ضربان دار اغلب به التهاب یا آبسه اشاره می کند که حتی در حالت استراحت نیز باعث ناراحتی می شود. علاوه بر این، درد ارجاعی ناشی از عفونت های سینوسی می تواند شبیه درد دندان باشد که معمولاً دندان های بالایی را تحت تاثیر قرار می دهد و با احتقان بینی همراه است.

اختلالات TMJ می تواند منجر به درد مرتبط با فک شود که تا دندان ها گسترش می یابد. درد ناشی از تروما بسته به میزان آسیب می تواند متفاوت باشد، از ناگهانی و شدید تا مبهم و طولانی مدت. به طور کلی، درک نوع دندان درد و علایم مربوط به آن برای تشخیص دقیق و درمان موثر، تضمین رهایی از جنبه های مختلف ناراحتی دندان، حیاتی است.

دندان درد می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که هر کدام علت اصلی خود را دارند. برخی از علل شایع دندان درد عبارتند از:

حساسیت دندان به سرما و گرما:

حساسیت دندان که اغلب با قرار گرفتن در معرض عاج (لایه داخلی دندان) به دلیل عقب‌رفتن لثه یا فرسایش مینای دندان ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به ناراحتی هنگام مصرف غذاهای سرد یا گرم شود. این درد گاها پس از پر شدگی های عمیق پیش می‌آید که نزدیک به عصب می‌باشند، و چنانچه پر شدگی جدید باشد ممکن است این حساسیت تا 2الی4 ماه ادامه داشته باشد، البته باید میزان این حساسیت روبه کاهش باشد.

حساسیت زدایی از کریم دندان، درمان های فلوراید، سیلانت های دندانی، و اجتناب از دمای شدید می تواند به مدیریت حساسیت کمک کند. متخصصان صحی ممکن است برای ارائه تسکین پایدار به مشکلات اساسی مانند تحلیل لثه یا فرسایش مینای دندان توصیه کنند.  در صورت بیشتر شدن و تداوم این حساسیت و درد دندان باید به داکتر دندان مراجعه کنید. تا پرشدگی و میزان آن و بررسی و در صورت نیاز اصلاح شود.  و اگر پر شدگی مربوط به قبل است و بر روی دندان عصب کشی شده قرار گرفته است،  احتمال دارد دندان شما دچار پوسیدگی مجدد شده به درمان ریشه مجدد (ری اندو) نیاز داشته باشد.

دردهای کسل کننده، مداوم و ضربان دار:

حفره‌ها، پوسیدگی دندان یا عفونت‌هایی که بر پالپ دندان تأثیر می‌گذارند می‌توانند منجر به درد مداوم و ضربان‌دار شوند. التهاب پالپ می تواند ناراحتی را تشدید کند.  رویکردهای درمانی برای درد های مداوم دندان به شدت درد دندان  بستگی دارد. اگر دندان به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است درمان شامل پر کردن دندان،درمان ریشه یا کشیدن دندان باشد. مدیریت عفونت،  نیز همراه با رسیدگی به علت اصلی، بسیار مهم است.

درد کوتاه و لحظه ای هنگام خوردن و آشامیدن مواد سرد و گرم:

این نوع درد دندان ناشی از عوامل مختلفی است، ممکن است علت درد کوتاه و لحظه‌ای دندان ایجاد پوسیدگی کوچکی در دندان شما باشد. که باید سریعاً و قبل از پیشرفت میزان پوسیدگی به دندان جهت ترمیم دندان و یا عصب کشی اقدام نمایید. چنانچه دندان شما قبلاً درمان شده است، ممکن است پر کردگی قبلی دچار مشکل شده و نیاز به ترمیم مجدد داشته باشد،  و اگر میزان پوسیدگی پیشرفت کرده و به اصطلاح دندان به عصب رسیده باشد، نیاز حتمی به  درمان ریشه دندان وجود دارد. علاوه بر این ممکن است، این حساسیت زمانی ایجاد می‌شود که مینای محافظ دندان‌ها فرسوده می‌شود یا لثه‌ها عقب‌نشینی می‌کنند و عاج زیرین را نمایان می‌کند. (عاج دندان حاوی لوله های میکروسکوپی است که به انتهای عصبی دندان متصل می شود و آن را در برابر تغییرات دما و محرک های خاص مستعد می کند.) فلوراید تراپی، استفاده مستمر از مسواک و نخ دندان، استفاده از نایت گارد در صورت دندان قروچه و مراجعه به دندان پزشک و متخصص جراحی لثه جهت رفع تحلیل لثه یا جرم گیری لثه از موارد پیشنهادی برای رفع حساسیت دندان می‌باشد.

درد به مدت 10 تا 20 ثانیه پس از مصرف مواد غذایی سرد و شیرین:

تجربه درد برای مدت کوتاهی (10 تا 20 ثانیه) پس از مصرف غذاهای سرد و شیرین نشان دهنده نوع خاصی از حساسیت دندان است که به “حساسیت بیش از حد عاج” معروف است. این درد دندان  زمانی اتفاق می‌افتد که مینای محافظ  دندان در معرض آسیب قرار می‌گیرد؛ و عاج زیرین دندان را که حاوی لوله‌های میکروسکوپی متصل به انتهای عصبی داخل دندان است، آشکار می‌کند. مصرف مواد سرد یا شیرین باعث ایجاد درد سریع و شدید می شود زیرا این محرک ها از طریق این لوله ها به اعصاب می رسند.

فلوراید تراپی، استفاده از کریم دندان های ضد حساسیت، باندنیگ دندان تحت نظر داکتر دندان (متخصصان پروتیز دندان ممکن است از عوامل باندینگ برای مهر و موم کردن عاج در معرض و محافظت از انتهای عصب استفاده کنند.) بررسی سلامت دندان از نظر پوسیدگی و معاینه لثه ها توسط داکتر دندان از موارد اصلی جهت برطرف کردن درد حساسیت دندان است.

درد تیز و تیر کشنده دندان هنگام جویدن:

علت این درد دندان ممکن است ناشی از پوسیدگی، شکستگی یا ترک در دندان باشد ؛ علاوه براین آبسه دندان، اغلب به دلیل عفونت درمان نشده که به ریشه یا بافت های اطراف گسترش می یابد، می تواند باعث درد تیز و ضربانی شود که ممکن است به مرور زمان بدتر شود. از این رو توجه فوری برای جلوگیری از گسترش عفونت ضروری است. ممکن است برای از بین بردن عفونت و کاهش درد نیاز به ترمیم دندان، درمان ریشه یا در موارد شدید تر کشیدن دندان نیاز باشد.

درد ضربانی پس از مصرف مواد غذایی داغ:

تجربه درد ضربان دار پس از مصرف غذای داغ می تواند نشان دهنده مشکلات مختلف دندانی باشد. ممکن است به پالپ دندان ملتهب یا دندان داری آبسه مرتبط باشد. غذای داغ می تواند باعث انبساط مایعات در داخل دندان شود و در نتیجه باعث افزایش فشار روی انتهای عصب شده و احساس ضربان را ایجاد کند.

برای تعیین علت دقیق درد با داکتر دندان مشورت کنید. معاینه کامل، ارزیابی بالینی و احتمالاً تصویربرداری از دندان (اشعه ایکس) می تواند به تشخیص مشکل زمینه ای کمک کند. اگر درد ضربان دار به دلیل آبسه دندان یا عفونت دندان باشد، درمان ممکن است شامل تخلیه آبسه، درمان ریشه یا کشیدن دندان آسیب دیده باشد.  در موارد عفونت، ممکن است برای کنترول و از بین بردن عفونت، آنتی بیوتیک تجویز شود.مسکن های بدون نسخه می توانند تسکین موقتی را تا زمانی که مشکل اصلی برطرف شود، ارائه دهند.