مثانه چیست ؟

قسمت دوم

سخی احمد احمدی

سیستم خونی مثانه چیست ؟

سرخرگ ورودی به مثانه ادامه سرخرگ لگنی است و سیاهرگ خروجی از آن به سیاهرگ لگنی می‌پیوندد.

سیستم لنفاوی مثانه

لنف بخش‌های جانبی و بالای این اندام، به گره‌ها و رگ‌های لنفاوی خارجی لگن و لنف منطقه گردن و بخش پایینی به گره‌های داخلی لگن منتقل می‌شوند.

سیستم عصبی

مثانه، توسط پیام‌های هر دو بخشِ خودمختار (سمپاتیک و پاراسمپاتیک) و ارادی سیستم عصبی کنترل می‌شود.

سمپاتیک: این پیام از اعصاب هیپوگاستریک می‌رسد که سبب انبساط ماهیچه‌های دفع‌کننده و افزایش زمان ماندگاری ادرار در مثانه می‌شود.

پاراسمپاتیک: این پیام از اعصاب لگنی می‌رسد. افزایش پیام‌های این عصب باعث انقباض ماهیچه‌های دفع‌کننده می‌شود و دفع ادرار را تحریک می‌کند.

ارادی: پیام‌های این بخش سبب کنترل ارادی دفع ادرار می‌شود.

می‌توان گفت پیام‌های ذخیره ادرار به‌طور عمده در نخاع و پیام‌‌های تخلیه آن، در مغز تنظیم می‌شوند.

ارتباط رشته‌های عصبی محیطی در هنگام تولد نوزاد انسان کامل است اما به نظر می‌رسد هماهنگی لازم بین مثانه و اسفنکتر برای دفع ارادی ادرار، به بلوغ سیستم عصبی مرکزی نیاز دارد.

کار مثانه چیست؟

اصلی‌ترین وظیفه مثانه ذخیره و دفع ادرار است. میزنای‌ها ادرارِ ساخته شده در کلیه را به این اندام منتقل می‌کنند. میزنای‌های ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متری ماهیچه صاف دارند و از حرکات دودی و نیروی گرانش برای انتقال ادرار استفاده می‌کنند. با ورود ادارار به مثانه، چین‌خوردگی‌ها باز می‌شوند و ماهیچه‌های دفعی، انبساط پیدا‌ می‌کنند.

افزایش حجم ادرار به بیش از ۳۰۰ میلی‌لیتر سبب تحریک گیرنده‌های کششی دیواره و ارسال پیام به بخش کنترلی مغز می‌شود. مغز با ارسال پیام، اسفنکتر داخلی را باز می‌کند و پس از باز شدن ارادی اسفنکتر خارجی ادرار از بدن خارج خواهد شد.

تفاوت مثانه زنان و مردان چیست ؟

سیستم ادراری مردان و زنان در بخش بالایی (کلیه) یکسان است اما تفاوت‌هایی در ساختار بخش پایینی این سیستم وجود دارد که در ادامه می‌خوانیم.

زنان: مثانه پایین واژن و پشت رحم قرار دارد. طول میزراه کوتاه و تقریبا ۵ سانتی‌متر و تنها عملکرد آن، دفع ادرار است.

مردان: مثانه روبروی رکتوم و بالای پروستات قرار دارد. طول میزراه حدود ۲۰ سانتی‌متر و وظیفه آن دفع ادرار، منی و اسپرم از بدن است.

عملکرد کانال‌ها و گیرنده‌ها در مثانه

ذخیره و دفع ادرار در مثانه، به کمک گیرنده‌ها و کانال‌های موجود در این اندام صورت می‌گیرد. گیرنده‌ها به‌وسیله ارتباط با سیستم عصبی مرکزی و محیطی و همچنین کانال‌ها از طریق برقراری تعادل اسمزی و پلاریزه کردن غشای سلولی، عملکرد مثانه را تنظیم می‌کنند. مهم‌ترین گیرنده‌ها و کانال‌های ماهیچه دفع‌کننده را در ادامه شرح می‌دهیم.

گیرنده موسکارینی

: این گیرنده‌ها در ماهیچه‌های دفع‌کننده قرار دارند. در مثانه سالم انقباض کولینرژیک بیشترین نوع انقباض است.

ادامه دارد