یخن‌های خامک‌دوزی کندهاری، وسیله تأمین نان فقیران
تولید یخن‌های دست‌دوز و خامک‌دوزی، یک فرهنگ قدیمی مردم کندهار است که از سال‌ها به‌اینسو، شمار زیادی از باشنده‌گان این ولایت، مصروف کار در این صنعت اند.
تولید یخن‌های دست‌دوز و خامک‌دوزی، یک فرهنگ قدیمی مردم کندهار است که از سال‌ها به‌اینسو، شمار زیادی از باشنده‌گان این ولایت، مصروف کار در این صنعت اند.
یخن‌های خامک‌دوزی کندهاری که زنان این ولایت آن را توسط سوزن و ابریشم می‌دوزند، در داخل و خارج کشور علاقمندان زیادی دارد.
گل‌سیکه که 50 سال سن دارد و از 15 سال به‌اینسو در بخش دوختن یخن کار می‌کند، می‌گوید که برای 50 زن دیگر هم زمینه کار را فراهم ساخته است.
او می‌گوید که تکه و تار را از دکان‌داران گرفته و برای دوختن یخن، به زنان ماهر در زمینه خامک‌دوزی می‌سپارد.
این زن گفت:” دوختن یک یخن حتی یک سال را هم در بر می‌گیرد، شش ماه هم می‌شود و دو و یا سه سال هم می‌شود، 15 سال می‌شود که این کار را می‌کنم، چهل تا پنجاه زن برای ما کار می‌کنند، خانواده‌های خود را از همین طریق حمایت می‌کنند، زنان غریب استند.”
در بخش یخن‌های خامک‌دوزی، بیشتر زنانی مصروف استند که سرپرست ندارند و با استفاده از پول دوخت این یخن‌ها، زندگی خود را پیش می‌برند.
نوریه؛ یک تن از زنان بی‌سرپرست، می‌گوید که یک سال برای دوختن یک یخن زحمت می‌کشد و از پول آن، برای خانواده‌اش نفقه تهیه می‌کند.
او افزود:” این یخن‌ها در پنج یا شش ماه دوخته می‌شود و پس از آن در بدل شش، هفت، هشت و یا ده‌هزار افغانی به‌فروش می‌رسد، از این پول برای کودکان خود غذا و کالا می‌خریم، مجبور هستیم و این کار باعث ضعیف شدن چشم می‌شود، باعث تکلیف کمر، اعصاب و دیگر مرض‌ها می‌شود.”
در همین حال دکان‌داران می‌گویند که دوخت یخن‌ها توسط دست، بسیار مشکل است.
آنان خواهان ایجاد یک مارکیت بزرگ برای فروش یخن‌های خامک‌دوزی کندهار اند.
از سویی هم احمد شاه خان؛ مسئول اتحادیه یخن‌های خامک‌دوزی در ولایت کندهار، می‌گوید که هزاران تن در این صنعت کار می‌کنند و اگر بازار مناسبی برای فروش یخن‌های دست‌دوز در داخل و خارج کشور ایجاد شود، برای زنان بیشتری زمینه کار فراهم خواهد شد.
او گفت:” یخن‌های دست‌دوز طرفداران زیادی دارد، زنان فقیر و بیوه در این بخش کار می‌کنند، این صنعت یک فرهنگ در ولایت کندهار است و تمام مردم کندهار در آن مصروف اند.”
در همین حال عبدالشکور سپاند؛ آمر هنر و فرهنگ ریاست اطلاعات و فرهنگ کندهار هم می‌گوید که یخن‌های خامک‌دوزی، علاقمندان زیادی در این ولایت دارد.
سپاند افزود:” پیشینه یخن‌های دست‌دوز مربوط به زمان ایجاد تار ابریشم می‌شود، با گذشت زمان تغییراتی در این صنعت به‌وجود آمده است که اکنون ما و شما می‌بینیم، در گذشته به شیوه کنونی دوخته نمی‌شد.”
گفتنی‌ست که یخن‌های خامک‌دوزی ماشینی هم در ولایت کندهار بازار خوبی دارد، اما مردم می‌گویند که یخن‌های دست‌دوز زیباتر از یخن‌هایی است که توسط ماشین دوخته می‌شود.
