اهمیت تکنالوژی در رشد همه‌جانبه زندگی اجتماعی

شاپور دولت یار

در طول تاریخ انسان‌ها برای رسیدن به كمال در جستجوی دانش و معرفت بوده اند. از این رو تکنالوژی در همه زمینه‌های علمی و معرفتی به وجود آمد كه سبب رفاه و شكوفایی زندگی انسان در بخش‌های گوناگون گردید. پس از انقلاب صنعتی در اروپا تنها پدیده‌ی که توانست در رشد همه‌جانبه زندگی اجتماعی (در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) خیلی نقش بازی کند و روند خدمات را تسریع بخشد، تکنالوژی است.

تکنالوژی و نقش آن در توسعه زندگی اجتماعی

تکنالوژی به عنوان یکی از ابزار اساسی در توسعه، نقش مهمی را در رشد و توسعه همه‌جانبه زندگی اجتماعی داشته و دارد، زندگی اجتماعی بر مبنای نیاز اجتماعی ساخته شده است. اگر ما به بُعد زندگی اجتماعی انسان‌ها یک سیر مطالعاتی عمیق داشته باشیم درمی‌یابیم که اجتماع، متشکل از افراد است و این افراد یک سری از قراردادهای را در عرصه فرهنگ، سیاست و رفتارهای اجتماعی باهم منعقد می‌کنند در سایه همین فرهنگ است که بافت‌های اجتماعی شکل می‌گیرد این بافت‌های اجتماعی است که جامعه را شکل می‌دهد و خط و مش، رفتار و کنش اجتماعی را ترسیم می‌کند.

حال نگاهی می‌اندازیم بر نقش تکنالوژی در رشد زندگی اجتماعی انسان‌ها؛ چنانچه ما گذشته زندگی اجتماعی انسان‌ها را به گونه مختصر مطالعه نماییم، درمی‌یابیم که این زندگی از ابتدایی‌ترین شکل آن یعنی از زمان مغاره‌نیشینی و یا به تعبیر مارکس از کمون اولیه تا این حال دست خوش تغییر و دگرگونی‌های زیادی شده است، ولی اساسی‌ترین تغییر در زندگی اجتماعی پس از انقلاب صنعتی، با به وجود آمدن تکنالوژی است، همزمان با پیشرفت تکنالوژی زندگی اجتماعی هم دگرگون شد؛ یعنی خواست‌ها، نیازها، آرزوها، رفتارها، کنش‌ها و واکنش‌های اجتماعی دچار تغییر و دیگردستی قرار گرفت. کم کم با گذشت زمان، تکنالوژی تمامی سطوح زندگی بشر را تحت پوشش قرار داد.مصداق این ادعا را می‌توان به گونه ملموس در سطوح مختلف زندگی بشر چون: فرهنگ، سیاست، اقتصاد و مدیریت سازمانی به وضوح مشاهده کرد، در عرصه فرهنگی فعالیت رسانه‌یی در قالب رادیو، تلویزیون، صفحات مجازی چون: ویب‌سایت، فیسبوک، انستاگرام، تویتر و ده‌ها صفحه مجازی دیگر را به عنوان ابزارهای تبادل معلومات و اطلاعات مخصوصا در بخش انتشار و آگاهی از فرهنگ‌های مختلف جوامع بشری می‌توان مثال زد که نقش فزاینده در رشد سطح فرهنگ زندگی اجتماعی در کنار سایر فعالیت‌ها به وجود آورده است. اگر در عرصه فعالیت‌های اقتصادی نگاه اندازیم چه در تجارت، بانکداری، مالیات و فعالیت‌های اقتصادی، تکنالوژی با سیستم‌ها و فناوری‌های جدید، خدمات آنلاین تجارتی، حواله‌جات، خدمات آنلاین بانک‌داری و ده‌ها بروزر (سرور) های حسابداری در بانک‌ها و فعالیت‌های تجارتی نشان می‌دهد که نقش تکنالوژی خیلی برجسته و موثر بوده است.اگر در عرصه سیاست و مدیریت سازمانی (چه این سازمان دولت باشد یا نهادهای غیردولتی) نقش تکنالوژی را مطالعه نماییم می‌بینیم که از اهمیت خاص برخوردار است. مثلا: حکومت در برنامه‌های اجرایی خویش از تکنالوژی معلوماتی و مخابراتی به منظور عرضه خدمات بهتر و به موقع به شهروندان، سرعت عرضه خدمات، کاهش فساد اداری، نظارت، ارزیابی، کنترول و پاسخگویی شفاف به مردم از تکنالوژی معلوماتی در بخش‌های مختلف چون: حاضری الکترونکی، تذکره‌های برقی، ارتباط با والیان از طریق ویدیو کنفرانس‌ها، ثبت دیتابیس اسنادهای اداری در تمام سطوح، دیجیتل‌سازی ادارات تنظیم سیستم‌های مالی مخصوصا پرداخت معاشات کارمندان حکومتی، جمع آوری عواید دولت… و ده‌ها موارد دیگر استفاده می‌نمایدامروز کشور ما می­تواند با مطالعه و بررسی پیشرفت کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده به نقش مهم تکنالوژی در توسعه به پیشرفت و توسعه آن‌ها پی ببرد. مطالعه تجربیات این کشورها، این امر را اثبات می‌کند که کشور ما می­تواند با فراگیری و انتقال گسترده تکنالوژی‌های مدرن و مناسب، بهره‌وری خود را افزایش داده و از طرفی، هزینه‌های خود را در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کاهش دهد و در نتیجه روند توسعه کشور را تسریع بخشد. به عنوان مثال کشور ما می­تواند از تجربیات کشورهایی مانند کوریای جنوبی، تایوان، مالزیا، برازیل و مکزیک استفاده نماید و با واردات تکنالوژی خارجی مناسب و با مدیریت صحیح آن، شاهد تاثیرگذاری مثبت آن در توسعه کشور باشد.اما یکی از نکات مهم و کلیدی که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد توجه به عوامل داخلی و خارجی است. منظور از عوامل داخلی اراده ملی و عزم داخلی کشور برای پیشرفت و توسعه است و منظور از عامل خارجی، وجود سرمایه گذاری مستقیم خارجی و افزایش آن در کشور می‌باشد که این عامل می­تواند روند ورود تکنالوژی در کشور را افزایش داده و تاثیرات مستقیم در زندگی اجتماعی مردم خواهد گذاشت.فناوری موجب ترقی و پیشرفت همه‌ی صنعت‌ها شده است. کسب و کارها رشد کرده اند و فرصت های شغلی بیشتری ایجاد کرده اند. پیشرفت های تکنولوژی منجر به تکامل روش‌های جدیدتر و سریع تر حمل و نقل و ارتباطات شده است. کاربرد فناوری باعث افزایش تحقیقات در زمینه‌های مختلف از ژنتیک تا فضای فرازمینی شده است.

نتیجه‌گیری:

در نهایت آنچه تا این حال پیرامون نقش تکنالوژی در رشد همه‌جانبه‌ی زندگی اجتماعی بررسی و مطالعه نمودیم درمی‌یابیم که تکنالوژی شبیه روح زنده در درون کالبد است که با حرکت و سرعت در کار می‌تواند تغییر و دگرگونی را به وجود آورد؛ چنانچه می‌دانیم زندگی اجتماعی، خواستگاه اجتماعی و انتظارات اجتماعی هم، پس از روی کار آمدن ابزارهای تکنالوژی مدرن دست خوش تغییر شد و لذا نقش آن را نمی‌تواند در توسعه زندگی اجتماعی و رشد همه‌جانبه‌ی زندگی اجتماعی نادیده گرفت.