فضیلت روزه

حبیبی صالحی

قسمت یازدهم

فضیلت سیزدهم:

روزه، شکرگزاری همیشگی

روزه، ذکر و شکر دایمی پروردگار است، انسان روزه دار را به مداومت ذکر خدا در طول روز دعوت می‌دهد، هرگاه روزه دار احساس گرسنگی و تشنگی می‌کند، در یاد خدای متعال می‌افتد و به ذکر خداوند(ج) مشغول می‌شود و هنگامی که پایان روز می‌رسد و به نان و آب دست می‌یابد، او را به شکر خدا دعوت می‌دهد، علاوه بر اینها این دعا و ذکر و شکر پروردگار در جریان روزه داری در مقابل تمامی نعمت های به دست آمده از سوی خداوند(ج) مداومت و همیشگی دارد، خدای متعال این فضیلت ایجاد اوصاف دعا و ذکر و شکر برای روزه دار را در آیات قرآن کریم چنین بیان می‌فرماید:

ترجمه: و خدا را بر اين كه شما را (به ادای روزه این حكم دين كه سعادت‌تان در آن است) هدايت كرده است، بزرگ داريد و تا اين كه (از همه نعمت‌هاى او) سپاس‌گزارى كنيد.

این آخرین جمله یی یکی از آیات روزه در سوره بقره است، گویی خدای متعال فلسفه یاد خدا و شکر گزاری روزه دار حالت روزه را بیان می‌دارد، دستور الهی این است که شما بايد به خاطر این هدایت تعمیل حکم روزه در مقام تعظيم پروردگار برآيد، و در مقابل این همه نعمت های كه در حالت روزه به شما بخشيده است، شكرگزارى كنيد.

مسئله تعظیم و بزرگداشت و ذکر و یاد پروردگار به خاطر اين است كه انجام روزه به هر حال تعظيم مقام پروردگار است، اما شكر در حقیقت اظهار اخلاق کامل و شناخت حقیقت روزه است، روزه دار باید از فلسفه‌ای روزه آگاه شود و از آثار و فلسفه‏هاى عملى روزه بهره گیرد، قطعاً روزه اثرات اخلاقی و ترببیتی و اجتماعی و صحی و غیره دارد که به برخی از آنها در نوشته های قبل اشاره شد و برخی دیگری در نوشته های بعدی خواهد آمد، در اینجا کوتاه به اثرات تربيتى، اجتماعى، و صحى روزه اشاره می‌کنیم.‏

روزه آثار و فلسفه های مادی و معنوی گونه گون در وجود انسان روزه دارمی گذارد که مهمترین بعد آن فلسفه اخلاقی و تربیتی روزه استِ؛ چنانکه روزه روح انسان روزه دار را صفا بخشیده اراده او را قوى، و غرایز او را تعديل مى‏كند. روزه دار عملاً از گرسنگی و تشنگی و لذت جنسی چشم می‌پوشد و بر زمام نفس سرکش و شهوات خود مسلط می‌گردد، عملاً ثابت می‌کند که او همچو حیوان در طبیله نیست، این چنین از عالم حیوانیت به جهان فرشته‌گی انتقال می‌کند و بر ایجاد نور و صفا بر قلب وی به وصف پرهیزگاری نایل می‌شود و کارش همان بزرگداشت و یاد خدای متعال می‌گردد.

روزه در بعد اجتماعی با چشاندن درد و رنج گرسنگی و تشنگی به اغنیاء، ایشان را درس مساوات در میان افراد جامعه می‌دهد و حس همدردی و یاری رسانی به گرسنگان و محرومان جامعه را در قلب روزه داران ایجاد می‌کند، این چنین در زندگی روزه دار احساس همدردی و شکرگزاری جوانه می‌زند، از یک سو در ذکر و یاد خداوند(ج) به کمک محرومان می‌شتابد و از سوی دیگر بر نعمت های ارزانی شده به خود شکرگزار خدای متعال می‌باشد.

در بعد صحی، در نگاه طب نبوی و طب قدیم و جدید ثابت شده که عامل بسیاری از بیماری ها پرخوری هاست، طبیبان در تحقیقات شان به این نتیجه رسیده اند که نجات از لجنزار های این بیماری ها، کم خوری و و امساک و روزه است، روزه جسم آدم روزه دار را خانه تکانی می‌کند و یک گونه استراحت برای دستگاه بدن می‌دهد، از این جهت توصیه شده که روزه دار نباید به هنگام سحر و افطار در غذا خوردن افراط و زیاده روی کند، وگرنه نتیجه ی بعد صحی روزه برعکس می‌شود، این چنین برای انسان روزه‌دار حالت صحی قابل ملاحظه ای بدست می‌آید، آنگاه روزه‌دار به بزرگداشت خدا و شکر گزاری او از باب نعمت صحت می‌پردازد. ((الکسی سوفرین، روزه روش نوين براى درمان بيماريها، ص، 65))      ادامه دارد