انیس: وزارت صنعت وتجارت، از افزایش داد وستد میان افغانستان و ایران در سه ماهِ اخیر میلادی خبر داده است. این وزارت گفته‌است که در سه ماهِ نخست سال روان میلادی به ارزش ۶۹۵ میلیون دالر افغانستان با کشورِ ایران داد وستد تجاری‌داشته است.
اما دلیل افزایش روابط تجاری میان دو کشور ایران و پاکستان در چیست و چرا تاجران ملی در این اواخر بیشتر به طرف بندر چابهارِ ایران بخاطر معاملات تجاری تمایل پیدا نموده‌اند. محمد بشیر بشیری، آگاه مسایل اقتصادی در این باره به روزنامه‌ی انیس گفت که افزایش تنش‌ها میان پاکستان و افغانستان باعث گردیده که تاجران ملی راهِ بدیل برای تعاملات اقتصادی جستجو نمایند: « بعد از اینکه کشور پاکستان محدویت‌های را در مقابل ترانسپورت و ترانزیت افغانستان وضع نمود، این باعث شد که دولت و تاجران ملی لنگر تجاری شانرا به طرف ایران بُبرند.»
این آگاهِ مسایل اقتصادی، تاکید نمود که پاکستان می‌داند که بندر کراچی برای افغانستان از اهمیت اقتصادی و تجاری خوبی برخوردار است و پاکستان بارها با بسته نمودنِ این بندر به روی افغانستان، از این ناحیه بالای کشور فشار وارد می‌کند و این مسائل باعث گردید که راه‌های بدیل برای تعاملات اقتصادی و تجاری دولت و تاجران ملی جستجو نمایند و همچنان یکی از دلایل افزایش تعاملات تجاری میان ایران و افغانستان در وصل شدن بندر آبی بندرعباسِ ایران دانسته و گفت: «چون افغانستان محاط به خشکه است و نیاز است که افغانستان به بنادر آبی دسترسی داشته باشد تا بتواند از طریق بندرعباس محصولات خود را به بازار های جهان بفرستد.»
آقای شبیر بشیری، آگاهِ مسایل اقتصادی اما بیشتر از همه راوبط خوبی سیاسی و دیپلوماسی امارت اسلامی و ایران را در افزایش تعملات تجاری میان این دو کشور می‌داند. وی همچنان اشاره نمود که نیاز است بخاطر روابط سیاسی امارت اسلامی با پاکستان خوب‌تر شود چون بندر کراچی نیز از اهمیت خوبی اقتصادی برای افغانستان برخوردار است. از سوی هم باید اشاره نمود که در گذشته تاجران ملی با کشور پاکستان بیشتر داد وستد تجاری داشته‌اند. اما بسته شدنِ گذرگاه تورخم به روی تاجران ملی برای چندین بار باعث گردید که به تاجران کشور میلیون‌ها دالر خسارات وارد گردد. کاری که تاجران ملی همیشه از این ناحیه خسارات را متحمل شدند و در صدد راهی بدیل‌برای صادرات محصولات کشور بودند و همیشه طی نشست های خبری از رهبری امارت اسلامی تقاضا می نمودند تا راه های بدیل از جمله باز شدن راهِ واخان که افغانستان را با کشور چین وصل می‌کند تاکید می‌نمودند. اکنون اما دیده می شود که تاجران ملی بیشتر تمایل دارند تا با کشور ایران صادرات و واردات داشته باشند و از بندرعباس به بندر آبی جهان وصل گردند.
ببرک قیومی
