افغانستان از جمله کشورهایی است که دارای منابع آبی فراوان بوده، اما بنابرنبود مدیریت سالم، این آبها بدون استفاده از کشور خارج شده به کشورهای همسایه سرازیرمی گردد و کشورهای همسایه از منابع آبی ما برای آبیاری زمین های زراعتی خود و تولید برق استفاده می نمایند . این درحالی است که بسیاری از نقاط کشورباالخصوص دشت های وسیع و زمین های فراخ بدون استفاده و بهره برداری رها گردیده و به زمین بی آب و علفی تبدیل گردیده اند.
آب های جاری یکی از منابعی است که می توان از آن در آبیاری زمین های زراعتی و تولید برق استفاده کرد. اما بدون مدیریت این منابع، ناممکن است که بتوان از آب های جاری در آبیاری زمین های زراعتی و تولید برق استفاده کرد. مدیریت آب های جاری بدون اعمار بندهای آب گردان و بندهای برق روی دریاهای کشور ناممکن است. زیرا نبود بندهای آب گردان باعث می گردد آب های جاری بدون استفاده از مرزهای کشور خارج شده و وارد خاک کشورهای همسایه شود. بنابراین به هدف بهره برداری از این منابع آبی نیاز است که بندهای آب در بالای دریاهای کشور اعمار گردد.
هرچند ساخت بندهای آب و همین گونه بندهای برق روی دریاهای کشور هزینه بردار و زمان گیر است، این می تواند در طولانی مدت از اهمیت خاص برخوردار باشد و عایدی نیز از این طریق به خزانه ی دولت واریز گردد. گذشته ازاین، اعمار بندهای آب و بندهای برق جزأ برنامه های زیربنایی بحساب می آید که می تواند در راستای تولید محصولات زراعتی ، تولید برق و رشد صنایع داخلی مؤثر تمام شود. زیرا بدون آبیاری زمین های زراعتی نمی توانند حاصل بهتری بدهند، پس نیاز است که برای بهره دهی بیشتر زمین های زراعتی از آب های جاری در نقاط مختلف کشور استفاده کرد. از جانب دیگر، در نبود یا کمبود برق ناممکن است که بتوان برق مورد نیاز کارخانه های تولیدی داخلی را تأمین کرد، زیرا بدون برق یا در نتیجۀ نبود برق دوامدار، کارخانه های تولیدی نخواهند توانست بصورت مداوم به کار و فعالیت خویش در نقاط مختلف کشور ادامه دهند، این می تواند در کاهش تولید صنایع داخلی تأثیر داشته باشد. از این رو نیاز است که به هدف تأمین برق مورد نیاز کارخانه های تولیدی به گونه ای مداوم در نقاط مختلف کشور بندهای برق اعمار گردد، این می تواند برعلاوه تأمین برق مورد نیاز در داخل، برق موردنیاز کشور های منطقه را نیز تأمین کرد و از این طریق عایدی خوبی به دست خواهد آمد. با برق وارداتی ناممکن است که بدون برق مورد نیاز کارخانه های تولیدی را بطور مداوم تأمین کرد و این می تواند هزینه بردار باشد. افزون براین ها، تأمین آب مورد نیاز زمین های زراعتی در نقاط مختلف کشور از طریق آب های جاری می تواند زمینه ی کار را برای بسیاری از افراد در نقاط مختلف کشور فراهم سازد و بسیاری از افراد به شغل زراعت روی آورند و از این طریق مخارج زندگی خود را تأمین کنند. از این گذشته، با تأمین برق مورد نیاز کارخانه های تولیدی در نقاط مختلف کشور، کار و فعالیت های اقتصادی نیز بیشتر خواهد شد و این می تواند زمینه ی کار را برای هموطنان ما فراهم سازد و بسیاری از افراد خواهند توانست در این کارخانه ها کار کنند و از این طریق مخارج زندگی خانواده های شان را تأمین کنند. با ایجاد زمینه ی کار هم در عرصه ی تولید صنایع و هم تولید محصولات زراعتی و هم چنین در بسته بندی ، فروش و انتقال این محصولات به بازار های داخلی و خارجی بسیاری از افراد می توانند مخارج زندگی خانواده های خود را تأمین کنند و این می تواند در کاهش نرخ بیکاری و پائین آمدن گراف فقر در کشور تأثیر گذار باشد. همین گونه، با بیشتر شدن فعالیت های اقتصادی و ایجاد زمینه ی کار، عایدی خوبی نیز می تواند به خزانه ی دولت واریز گردد. و نهاد های مسئول به خوبی خواهند توانست از این عواید در عرضه ی خدمات به شهروندان استفاده کنند. برخلاف، عدم اعمار بندهای آب در کشور باعث خواهد شد که ما نتوانیم از آب های جاری در زمینه ای تولید برق و آبیاری زمین های زراعتی استفاده نمائیم و این منابع آبی بدون استفاده از مرزهای کشور خارج شده و به خاک کشورهای همسایه بریزند. از این رو نیاز است که نهاد های مسئول در این زمینه دست بکار شوند تا باشد که برق مورد نیاز کارخانه های تولیدی در کشور به گونه ی مداوم تأمین گردد و صنایع داخلی رشد بیشتری کند با بارشد صنایع داخلی زمینه ی کار برای بسیاری از افراد در کشور فراهم گردد و اگر زمین های زراعتی با آب های جاری آبیاری گردند و در نتیجه این می تواند ما را به خود کفایی و شکوفایی در عرصه تولید محصولات زراعتی و صنایع داخلی برساند. به باور آگاهان امور با احداث بندهای آب گردان می توان بسیاری از زمین های خشک و بی آب را آبیاری نموده و به زمین های زراعتی و حاصلخیز تبدیل کرد. احداث بندهای آب گردان می تواند از به هدر رفتن آب های جاری جلوگیری نماید و سبب افزایش محصولات زراعتی گردد و با بیشتر شدن محصولات زراعتی افغانستان خواهد توانست محصولات زراعتی خود را به کشور های همسایه و کشورهای بیرونی صادر نماید و از فروش محصولات زراعتی خود عوایدی بدست آرد . هم چنان افغانستان می تواند با احداث بندهای برق در مناطق مختلف کشور برق مورد نیاز خود را تأمین نماید و با تأمین برق زمینه برای فعالیت های اقتصادی در کشور مساعد خواهد شد و فابریکات بزرگ تولیدی و صنعتی در داخل کشور شروع به فعالیت خواهند نمود که با شروع کار این فابریکات تولیدی بسیاری از باشندگان این سرزمین در این فابریکات مصروف کار خواهند شد و به این ترتیب سطح بیکاری در کشور کاهش خواهد یافت. دیده شود که دست اندرکاران امور در این زمینه چه برنامه هایی را روی دست خواهند گرفت تا بتوانند زمینه را برای رشد صنایع داخلی ، شکوفایی و خود کفایی فراهم سازند.
عبدالحلیم باخرد
