علمای دینی در طول تاریخ و خصوصاً در تاریخ معاصر در محرومیت قرار داشتند و در هر دوره، حکومت‌ها با آنان در ستیز بوده و آنان را در محرومیت نگاه داشته اند.
در بیست سال اشغال افغانستان، اگرچه اکثر علما در سنگر جهاد و صف مجاهدین قرار داشتند، اما یک عده‌یی که در محوطه جمهوریت زندگی داشتند نیز توسط امریکا و ناتو و رژیم جمهوریت، نه‌تنها برای شان موقع داده نمی‌شد و موقف قایل نمی گردید، بلکه همه مظنون و متهم بودند و به عناوین مختلف تهدید می‌شدند و زجر می‌کشیدند.
تنها چندتا ملای درباری و دالرپرست، توانسته بودند با شیوه‌های تملق و چاپلوسی، خود را به رژیم جمهوریت به شکل پیوند نامتجانس بچسپانند و بااستفاه از نام، عبا و قبای ملا و عالم از دالر بادآورده‌ی امریکایی مستفید شوند و از رژیم اجیر سود ببرند.
بقیه‌ی علما و ملاها، چه در مسجد و مدرسه و چه در محیط و خانه‌های شان تحت تعقیب امنیت ملی قرار داشتند و هریک به طور مخفی و علنی زیر نظارت جدی قرار گرفته بودند و با اندک‌ترین تحرک زندانی می‌شدند که حتی زیر شکنجه و ضربات خُردکننده‌ی جلّادان جمهوریت به شهادت می‌رسیدند.
در دوره‌ی اشغال و حاکمیت ننگین جمهوریت، علما چنان توهین و تحقیر می‌شدند که در تعلیمات اسلامی وزارت معارف، اسناد دوره‌ی کبرای شیخ الحدیث‌های ممتاز کشور به صنف دوازده یا چهارده ارزیابی و معادله می‌گردید.
ما شاهد این هم بودیم؛ برخی از شیخ الحدیث‌هایی که صدها طالب العلم برجسته و بااستعداد افتخار شاگردی شان را داشتند و خود ستاره‌های درخشان در افق علم بودند، در امتحان شرکت می‌کردند و از طرف اداره‌ی اجیر قصداً و عمداً ناکام می‌شدند و از امتیازاتی که حق ثابت شان بود، محروم می‌گردیدند.
اما با پیروزی امارت اسلامی افغانستان، این روز سیاه و تلخ به پایان رسید و علمای کرام جایگاه خود را دریافتند و حالا می‌توانند در امتحانات تحصیلات عالی نیز شرکت کنند و سند دوره‌ی کبرا ❪عالمیه❫ شان، معادل ماستری ارزیابی شود و قدر استعداد شان سند به دست آورند و از دایره‌ی محرومیت بیرون شوند.
قسمی‌که دیده شد در این اواخر هزاران تن در امتحان ماستری شرکت کردند و ازآنان امتحان گرفته شد و ان‌شاءالله که شماری از علمای کرام کامیاب خواهند شد و اسناد ماستری به دست می‌آورند و از مزایا و امتیازات آن مستفید می‌شوند.
اما، در این قسمت هم وزارت تحصیلات عالی کشور مکلف است که استعداد، لیاقت و شایستگی را در نظر بگیرد، عدالت را دراین امتحان مهم تحصیلی کاملاً پیاده کند و به هیچ‌صورت حق‌تلفی صورت نگیرد.
چون در دوره‌ی سیاه جمهوریت، اکثریت بیسواد توانستند که در امتحان ❪تثبیت سویه‌ی علما❫ شرکت کنند و به واسطه‌بازی و یا توسط پول، اسناد تعلیمی به دست آورند و بااستفاده از سندی که خاص مربوط علمای کشور می‌شد در مسند علما تکیه زدند و سال‌های سال از امتیازات آن برخوردار شدند و استفاده‌ی سوء کردند.
این امر، ضربه‌ی محکم و جبران‌ناپذیری را در پیکر علمای کشور وارد کرد و هزاران بیسواد و حتی سیکولارها و دشمن علما هم توانستند ازاین امتیاز مستفید شوند و تا امروز برخی از آنان ازاین اسناد تعلیمی بهره می‌برند و معاش می‌گیرند.
امیدواریم که وزارت تحصیلات عالی کشور در این قسمت توجه جدی و همه‌جانبه نماید و نگذارد که مردم استفاده‌جو در این پروسه‌های مهم به نحوی از انحا رخنه بکنند و با استفاده از حیله، خدعه و نیرنگ اسناد مهم ماستری را از وزارت تحصیلات عالی امارت اسلامی افغانستان به دست بیاورند و فردا آن را بر ضد نظام اسلامی و آرمان‌های مجاهدین و ارزش‌های جهادی به کار ببرند.
چون اشخاص متملق و افراد چاپلوس، می‌توانند با استفاده از نیرنگ و فریب در هر پروسه نفوذ کنند و امتیاز به دست بیاورند.
حالا در این قسمت، مدیریت مهم است و باید چهره‌های استفاده‌جو از نخست شناسایی شوند و در چنین پروسه‌های مهم راه داده نشوند.
چون آنان، یکبار اگر رخنه کردند و در پروسه نزدیک شدند، باز می‌توانند بااستفاده از چال، نیرنگ و شعبده‌بازی، ازاین امتیاز بزرگ نیز مسفید شوند.
در آخر یکبار دیگر این اقدام وزارت تحصیلات عالی کشور را تحسین می‌کنیم و همچنان اکیداً تقاضا می‌نماییم که در این امتحان بزرگ، دقت کامل به خرچ دهند، از شفافیت کار بگیرند و نگذارند که افراد نامطلوب درج آن شود و امتیازی که حق مشروع عالمان دینی کشور است را، آنان بربایند.
چون این کار، فردا برای نظام اسلامی و علمای کشور دردسرساز خواهد بود و آنگاه اگر اشک ندامت هم بریزیم، سودی نخواهد داشت.
و ما علینا الا البلاغ.
مولوی محمدرحیم
