در تلاش مسیر آسانی

حبيبي صالحي

منظور از آسانی، به بار آمدن سهولت و راحتی، آسایش، فراونی نعمت و رفاه در زندگی انسان هاست، دشواری، دشخواری، سختی و صعوبت‌ها از مسیر زندگی برداشته شود. واژه‌ای معادل عربی آن یسر و سهل است که ضد عسر و صعوبت است.

انسان ها هماره برای تلاش یافتن مسیرهای آسان در زندگی هستند و برای دریافت این مسیر چه تلاش‌هایی که انجام می‌دهند، اما کمتر کسانی هستند که مسیرهای آسان را در زندگی بیابند؛ زیرا ما هماره همه چیز را با نگاه ظاهر بین در وسائل و اسباب دنیا تلاش می‌کنیم و از این آدرس دنبال مرام‌های ما هستیم، ولی بر عکس بسیاری وقت‌ها راه گم کرده ایم و هدف ما در اسباب و وسائل دنیا وجود ندارد؛ بلکه در چیزهای معنوی وجود دارد که ما آن را نمی‌بینیم.

آسانی و واژه های مرادف عربی آن در قرآن کریم بسیار آمده است. علاوه از واژه‌های مرادف در قالب واژه‌های مانند تخفیف، هین، وسع، رفق، رحمت، نفی اثم، نفی حرج، مغفرت، نفی تثریب، نفی اصر، اطاقه و نفی مشقت آمده است. بدینسان قرآن کریم از آسانی‌های بسیاری در باب تخلیق خدای متعال و تشریع احکام دینی، آسانی‌گیری در روابط دینی و اجتماعی، سخن گفته است. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم نیز در باب تعامل دینی و اجتماعی به آسانی و آسان‌گیری توصیه و تاکید می‌کند. آسانی و آسان‌گیری در جوهره تمامی دستورات الهی و وجود دارد، اینکه در برخی مسایل سخت‌گیری هایی وجود داشته، بر اساس جرم و جنایات، از باب مجازات های کیفری بوده است. دین اسلام که پیام‌آور رحمت و سهولت آسانی است، از اصل خود برای پیروان آسان فرستاده شده و قابلیت انطباق آن در تمامی عصرها و مکان‌ها دلیل آسان بودن آن و احکام آن است و اینچنین راه های آسانی را نیز برای همه پیروان شان در تمامی بخش‌های دینی و دنیوی نشان داده است.

اگر به قرآن کریم برگردیم در می‌یابیم که خدای متعال بهترین ونزدیک ترین راه یافتن مسیر آسانی را شناسایی و معرفی نموده است. در سوره «لیل» سه‌راه برای دریافت مسیر آسانی بیان نموده چنین می‌فرماید:

1. 1. انفاق و اعطا در راه خدا: خدای متعال می‌فرماید «اما آن کس که در راه خدا اعطا و انفاق کند».
2. 2. تقوی و پرهیزگاری: خدای متعال می‌فرماید«و کسی که تقوی و پرهیزگاری پیشه کند».
3. 3. باور به جزای نیک: الله متعال می‌فرماید «و به جزای نیک و پاداش خوب ایمان و باور داشته باشد».

پس از این سه راه نشان داده شده می‌فرماید: «ما او را در مسير آسانى قرار مى‏دهيم».

منظور از «اعطى» همان انفاق در راه خدا و كمك به نيازمندان است. تقوی همان باک داشتن از خدا و پرهیزگاری است. «حسنی» در واقع همان پاداش نیکوتر است که مفسران اسلامی مصداق آن بهشت را بیان کرده اند که پاداش نیکوتری از بهشت وجود ندارد. برخی مصداق آن را کلمه «لا اله الا الله» و برخی «آئین اسلام» گفته اند. به هر صورت، فرد باید به پاداش‌های نیکوتر خدای متعال ایمان و باور داشته باشد. هرچند برای «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‏» مصادیق فراوانی ذکر کرده‌اند، در مجموع می‌توان گفت که منظور از آن آماده کردن مسیر آسانی در زندگی دنیا و آخرت است. پس کسانی که راه انفاق، اعطا و بخشش را می‌گزینند و راه تقوی و پرهیزگاری در پیش می‌گیرند و در این مسیر به پاداش‌های بزرگ خدای متعال باورمند هستند، خدای متعال مشکلات دنیا و آخرت را آسان و از مصایب و بلاها وی را در امان نگه می‌دارد که سرانجام زندگی دنیوی و اخروی را با نهایت آرامش و سکون خاطر سپری می‌کند.

انفاق و بخشش در راه خدا و كمك مالى به افراد محروم و نیازمند و مخصوصاً آبرومندانی که در مشکلات قرار دارند وبه خاطر آبروی شان صدای محرومیت و نیازمندی را بلند نمی‌کنند، به ویژه اعطا در راه خدا که هماره با خلوص نيت باشد، اینها از امورى استند که خدای متعال در آيات قرآن مجيد به طور مكرر آن تذکر و فراخوان داده اند. پیامبر اکرم در فراز احادیث نبوی تاکیده کرده اند که هرکسی در فکر کمک و اعانه‌ی برادر مسلمان خود باشد، خدای متعال او را همکاری و کمک می‌کند و راه دشوار را به روی او آسان و می‌گشاید.

تقوی و پرهیزگاری مسلماً راه‌گشای مشکلات و برازنده‌ی مصایب و معضلات است، چنانکه در فراز آیات دیگر به این مورد صراحت می‌کند که  «هر كس از خدا بپرهيزد و تقوی و ترك گناه كند خداوند براى او راه نجاتى قرار مى‏دهد و مشكلات زندگى او را حل مى‏كند» به ویژه مشکلات رزق و روزی او را حل نموده چنان آسانی می‌فرماید که روزی از جایی برایش میسر می‌گردد که وی گمان آن را هم ندارد. می‌فرماید: «و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مى‏دهد».

خدا باوری و آخرت محوری از دیگر راه‌های آسانی مسیر زندگی است که چه بسا مشکلات با این باورها حل و چه بسا معضلات آسان می‌گردد. بسیاری از انسان‌ها در تنگنای زندگی قرار می‌گیرند، چون دیگر راه نمی‌یابند، دست به خود کشی می‌زنند. اما خداباوران و آخرت محوران هماره با اتکا و باور برخدا و فیصله‌ی روز آخرت همه چیز برای شان آسان می‌گذرد و از تنگناهای زندگی آرام عبور می‌کنند و بر خدای جهانیان متکی می‌شوند.

اینیچنین این سه ویژگی را که خدای متعال برای دریافت مسیر آسانی ذکر کرده‌اند، بسیار به آسانی مسیر آسانی را تهیه و در خدمت صاحبان این ویژگی‌ها قرار می‌دهند.

عصر ما، عصر مشکلات و سختی هاست. کسانی که دنبال مسیرهای آسانی هستند از این فرمول راهبردی خدای متعال استفاده کنند و زندگی خود را در مسیر آسانی قرار دهند.