اهمیت سرحدات در جهان

ترتیب کننده :  پوهیالی سمونوال بصیر زینل

مقدمه

سرحد به طورکلی تعیین کنندۀ حدود و قلمرو حاکمیت و مالکیت یك دولت یا نظام سیاسي بوده که دولتها را ازهم جدا میسازد درگذشته ها دولت ها با خطوط وعلایم سرحدی از هم تفکیک نمی شدند، بلکه با سرحدات ونواحی پهناور بین امپراطوریها ودولت ها تثبیت وتفکیک صورت میگرفت. قلمرو»سرزمین» واراضی هر کشورهمیشه توسط سرحدات آن مشخص گردیده، باید این سرحدات در مقابل هرنوع تجاوز، تخطی وتخریبات مانند مردمک چشم محافظت شوند.

دراین مقاله  پیرامون اهمیت سرحدات درجهان بحث صورت گرفته است تا مورد مطالعه خوانند گان محترم قرارگیرد.

اهمیت سرحدات درجهان

قبل از اینکه راجع  به اهمیت سرحدات بحث داشته باشیم، بهتر آنست تا بدانیم که سرحد چیست.

سرحد: عبارت از حد فاصل است که حدود سیاسی دوکشور ویا چندین کشور را از هم جدا ساخته وتوسط یک قرارداد دو جانبه ویا چندین جانبه به میان میآید.

ویا به عباره  دیگر آخرین حد قلمرو زمینی،هوایی، بحری یا آبی وتحت الارضی هر کشور را سرحد آن کشور گویند.

قلمرو حاکمیت عبارت ازتمام ساحاتی است، که تحت حاکمیت ملی یک کشور قرار داشته باشد یا به عباره دیگرقلمرو یک کشور عبارت ازتمام ساحاتی است که تحت سلطه وقدرت دولتی یک کشور قرار داشته باشد.

بادرنظرداشت اینکه محلات عبوروکنترول سرحدی منحیث کاریدورهای (دهلیزهوایی) بین المللی تعیین وتاسیس میگردند، واز نقطه نظر سوق الجیشی راه اتصال دو کشور همجوار واز نقطه نظر شکل دهی در مناسبات سیاسی، اقتصادی ونظامی میان کشورها نقش برجسته ای داشته ودارای اهمیت ذیل اند:

۱- اهمیت سیاسی محلات عبوروکنترول سرحدی:

زمانیکه یک دولت تشکیل میشود، جهت بقا وحفظ حیثیت حقوقی، خواهان عضویت درسازمان بین المللی شده این خواست مستلزم آنست تا اعضای جامعه ملل متحد آنرا به رسمیت بشناسد و روابط خویش را با آن تامین نماید. جهت برآورده شدن این هدف مجبور است نماینده گان خویش را به کشورهای مورد نظر اعزام بدارد. درصورتیکه به رسمیت شناخته شود مکلف است تا تبادله نماینده گان کنند چنین رفت و آمدها ازطریق این محلات صورت گرفته ومیگیرد، هرکشور دارای سیاست خارجی میباشد. لزومآ با واحد های سیاسی ویا دولت های دیگر روابط برقرار نماید، این روابط میتواند تیره و همراه با کشمکش ومخالفت باشد ، برعکس میتواند میان سیاست دوکشور تضاد کلی وجود نداشته باشد. ارتباط آنها به اساس همکاری ومعاونت با یکدیگر باشد، که درهردو صورت محلات عبوری سرحدات رول عمده را ایفا میکند.

۲- اهمیت اقتصادی محلات عبوروکنترول سرحدی:

به همه واضح ومبرهن است که هیچ کشور نمیتواند در همه عرصه های اجتماعی واقتصادی متکی به خود باشد. بنأَ لازم است تامناسبات تجارتی بین کشورها تحکیم یابد. چون خروج و ورود امتعه واشخاص از همین محلات صورت میگیرد.

محلات عبوری در تقویت اقتصاد کشور برازنده بوده ونقش رهبری را به عهده دارد، محلات عبوروکنترول از نظر تجارتی مفهوم به خصوص دارد. چونکه از این محلات میتوان کالاها را به کشور وارد وبه کشور دیگر صادر نمود که تاجران مستلزم به پرداخت مالیات بوده، درتقویه بودجه دولت موثر میباشد، اکثرآ عواید کشور عزیز ما ازهمین ناحیه بدست میآید، این محلات درجلوگیری ازورود وخروج کالا های ممنوعه وقاچاق که سبب تضعیف بازار واقتصاد میگردد رول بسزائی را ایفا نموده ومینماید.

اهمیت امنیتی ونظامی محلات عبوروکنترول سرحدی:

این محلات به سبب راه های اتصال دو کشور ومنتهی آن با مرکز اهمیت نظامی دارد. بدین معنی که این مناطق نسبت به راه های دیگر دارای راه های مواصلاتی پیشرفته بوده، چون این محلات منطقه جغرافیوی است، به شکل، اندازه وابعاد معین در میدان های هوایی بین المللی وبندرگاه ها قرار داشته واهمیت خاص که دارد سرحدات سیاسی کشور را تشکیل میدهند، واین نواحی عمومآ مسکونی بوده  دارای یک جمعیت دایمی وپایدار میباشند.

محلات عبوری یک منبع بزرگ قدرت وثروت یک کشور بوده واین نکته را نباید دور داشت که اگرآن محلات ازنظرنظامی حفظ ونگهداری نشود وفاقد وسایل دفاعی باشد درموقع حرب به آسانی ممکن است مورد تهدید وحمله دشمن، قاچاقبران وتروریستان قرارگیرد. بنأَ باید امنیت محلات همه جانبه تامین وازهرگونه تجاوزات مصون باشد وتمام تدابیرامنیتی وحفاظتی غرض ستر مطمین آن درنظرگرفته شود.

سرحدات سیاسی بین المللی

سرحدات سیاسی مهمترین عامل تشخیص وجدایی یک واحد مستقل سیاسی ازواحدهای دیگر است، درضمن وجود همین خطوط است که وحدت سیاسی را در یک سرزمین که ممکن است فاقد هرگونه وحدت طبیعی یا انسانی باشد ممکن میسازد.

مرزهای بین المللی در شکل دهی مناسبات اقتصادی میان حکومت ها نقش برجسته ای به عهده دارند مرزها کنش متقابل را بشدت تحت تاثیر قرارمیدهند.

مثلا: شکوفایی وزوال شهرها وحوزه نفوذ آنها در مجاورت مرز بستگی به این دارد که خط مرزی نقشهای جدیدی برای آنها پدید آورد ویا برعکس حوزه طبیعی آنها را برهم زند.

خطوط مرزی ضمن تعیین حدود قلمروحکومت، تعیین کننده حدود اختیارات دولت آن حکومت نیز هستند، مثلا:هیچ دولتی حق ندارد از مردمی که درخارج از خط مرزی تثبیت شده آن دولت زنده گی میکنند مالیات بگیرد. یا از آنها بخواهد به خدمت نظام در آیند، یا درخاک کشور همسایه بدون اجازه به اجرای عملیات نظامی بپردازد.

گذر از خطوط مرزی بین المللی بدون اجازه ممکن نیست واخذ اجازه عبور وروا دید لازمۀ مسافرت به کشورهای دیگر است.

دردوقرن اخیر، رابطه میان دولتها برحسب نوع سیاست اقتصادی ونظامی آنها متغیر بوده است. دربرخی کشورها با حذف موانع گمرکی ومسافرتی که در نتیجه عقد قراردادهای سیاسی واقتصادی حاصل میشود، نقش خطوط مرزی به عنوان یک مانع بازرگانی کم اهمیت شده است، در حالیکه رفت وآمد میان این کشورها نیز آسانتر از گذشته است، برای نمونه وضع کشورهای اروپای متحد چنین است، آنها با حذف روادید مسافرتی وحقوق گمرکی بر کالاهای تجارتی باعث شده اند که مرزها اهمیت خود را به عنوان مانع برای حرکت مردم نقل وانتقال کالاها ونشر اندیشه ها ازدست بدهند از سوی دیگر ادعاها وکشمکش های مرزی عامل ایجاد تیره گی روابط سیاسی میان برخی کشورها بوده است. از جمله میتوان از اختلافات مرزی میان ایران وعراق، کویت وعراق، چین وهندوستان، هندوستان وپاکستان، واسراییل وهمسایگان آن نام برد.

مطابق حد بندی ساحه وقلمرو، مراودات وحمل ونقل تجارتی یک دولت میتواند، جهت تآمین ارتباطات با دول دیگر، با موافقه کشورهمجوار، طبق موازین وقواعد بین المللی چهار نوع محل عبوری داشته باشد:

۱ – محلات عبوری زمینی.

۲ – محلات عبوری هوایی.

۳ – محلات عبوری آبی.

۴-  محلات عبوری زیرزمینی.

منابع و مآخذ

۱- مهاجرانی، داکتر دره میرحیدر،مبانی جغرافیای سیاسی، چاپ تهران، ۱۳۸۹.

۲- بیدار، سمونوال عبیدالله،  کتاب تعلیمات سرحدی، چاپ سال ۱۳۹۳.

۳- دانش، حفیظ الله، حقوق جزای بین الملل، جلد اول، ناشر انتشارات مستقبل، کابل چاپ سال ۱۳۹۱.

۴- سایت انترنتی ویکی پدیا.