نگاهی به ارزش اقتصادی و اجتماعی پروژه کابل جدید

ابوالیاس جهادوال

طوری‌که آگاهی داریم کار قطعه دوم فاز اول پروژه جدیدکابل که در ۷۴۰هکتار زمین طراحی شده و با داشتن ۲۳۰۰ خانه مسکونی گنجايش ۱۲۰۰۰ تن را دارد، به‌تاریخ ۲۶ اسد سال جاری در حضورداشت مقامات ارشد امارت اسلامی با امضای قرارداد میان وزارت شهرسازی و مسکن و یک شرکت خصوصی رسماً آغاز شد.

این شهر که از تمام امکانات عصری برخوردار خواهد بود، در کنار فراهم شدن کار و تجارت به تعداد زیادی از شهروندان کشور، از ازدحام شهر کنونی کابل نیز به حد کافی می‌کاهد.

کابل جدید که در ساحه شمال شهر کنونی کابل موقعیت دارد، تمام ساحات ولسوالی‌ ده‌سبز و شکردره، بخشی از ساحات ولسوالی‌های قره باغ، استالف و کلکان و هم‌چنان ساحه باریک آب ولسوالی بگرام ولایت پروان را در بر می‌گیرد.

کار روی طرح ماستر پلان این پروژه  برای نخستین بار در سال ۲۰۰۶ میلادی توسط یک گروه مستقل توسعۀ شهری متشکل از انجینران افغان، فرانسوی و المانی آغاز و در سال ٢٠٠٨ آماده شد که بعداً طی جلسۀ مورخ ۲۰/۴/۲۰۰۹ و مصوبه شمارۀ (۱) شورای وزیران نظام قبلی مورد تأييد قرار گرفت.

مرحله اول اعمار این شهر که باید مطابق پلان مطرحه در سال ۲۰۱۰ آغاز و الی ۲۰۲۵ تکمیل می‌شد که طی آن برای یک و نیم میلیون تن ۲۵۰ هزار منزل مسکونی ساخته می‌شد، بنابر مشکلاتی چون غصب زمین شامل ماستر پلان از سوی زورمندان، فساد گسترده در ادارت مربوطه، نبود بودجه کافی، عدم سرمایه گذاری در ساخت زیربناها، مدیریت ضعیف و نداشتن کارگران حرفه‌یی کار عملی آن آغاز نگردید.

اما خوشبختانه با پيروزی امارت اسلامی با از بین رفتن جزیره‌های قدرت و استرداد زمین‌های غصب شده از سوی زورمندان و توجه لازم برای خودکفایی کشور از طریق منابع داخلی، کار عملی این شهر نیز پس از تصفيه زمین‌های تحت ماستر پلان آن عملاً آغاز شد.

اين پروژه بزرگ ملی که در ۷۴۰ کیلومتر مربع ( ۳۷۰ هزار جریب) زمین ساخته می‌شود، وسعت آن نسبت به شهر کنونی کابل تقریباُ یک و نیم برابر بیشتر می‌باشد که ظرفیت ۳ میلیون نفوس را داشته و با هزینه ۳۵ میلیارد دالر زمینه کار برای ۲۰۰ تن را فراهم خواهد کرد.

در شهر جدید علاوه بر منازل مسکونی، ساحات تفریحی و زراعتی به ظرفیت صدها هکتار زمین ۵ پارک صنعتی نیز در نظر گرفته است که این کار نه تنها مشکلات کنونی فراراه متشبثین را حل خواهد کرد، بلکه زمینه را برای توسعه سرمایه‌گذاری در کشور نیز فراهم کرده می‌تواند.

هم‌چنان طبق ماسترپلان، آب این پروژه نیز از دریای پنجشیر تمویل گردد و قرار است نورم آب را از ۹۰ لیتر به ۱۲۰ لیتر فی نفر در روز برسانند که مصارف روزانه آن ۳۶۰٬۰۰۰ متر مکعب و مصارف ساله آن نیز بيش از ۱۲۹ میلیون متر مکعب تخمین شده است که با این کار در کنار مديريت آب‌های روان کشور از مصرف بی رویه آب‌های زیرزمینی نیز تا حدی جلوگیری می‌شود.در کنار این با تطبيق این پروژه وضعیت نابسامان شهر کنونی نیز بهبود خواهد یافت زیرا، شهر کنونی که برای ۵۰۰–۷۵۰هزار ساکن طراحی گردیده بود، نفوس فعلی آن قرار سروی سال ۱۳۹۹ اداره احصائيه مرکزی و معلومات به بیش از ۵ میلیون نفر رسیده است و حدود ۶۸فیصد نفوس آن در خارج از نقشۀ شهری در خانه‌های خود سر زنده‌گی می‌نمایند. که این روند شهر را با مشکلاتی چون تراکم جمعیت، آلوده‌گی آب و هوا، ساخت غیرمعیاری خانه‌ها، کاهش آب‌های زیر زمینی، نبود سیستم فاضلاب، ازدیاد زباله‌ها، فقدان سیستم مرکز گرمی و قطع برق روبرو کرده است. که با اعمار شهر جدید و انتقال برخی از ساکنین آن به محل جدید از این مشکلات نیز تا حد زیاد کاسته خواهد شد.

از سویی هم با آغاز کار عملی کابل جدید در کنار مزایایی دیگر برای ۲۰۰ هزار تن به‌طور مستقیم و غیرمستقیم زمینه کار را فراهم خواهد کرد که این روند تا حد زیاد از معضله بی‌کاری در کشور می‌کاهد.با وجودی‌که طی چهار دهه اخیر شاهد کمک میلیاردها دالر از سوی کشورهای سلطه‌جو و اشغالگر با افغانستان بودیم اما بیشتر این کمک به‌منظور تأمين اهداف مغرضانه کشورهای متجاوز در پروژه‌های مقطعی و روبنایی به‌مصرف می‌رسید که هيچ‌گونه تغییر مثبت و دائمی را در زنده‌گی مردم وارد نکرد. اما با حاکميت دوباره امارت اسلامی با وجود قطع کمک‌های کشورهای خارجی، توجه به مديريت و ازدياد عوايد داخلی، تأمين مصارف از منابع داخلی و تطبيق پروژه‌های زيربینایی بیشتر شده است که این کار مردم را به خودکفایی اقتصادی کشور و بیرون شدن افغانستان از يک کشور مصرفی به یک کشور عايداتی بیش از پيش امیدوار نموده است.