ملاریا چیست؟

داكتر گل رحمن طاهری

نام لاتین: Malaria

اطلاعات کلی درباره بیماری ملاریا عفونتی ناشی از یك انگل تكسلولی، كه از طریق گزش پشه آنوفل، تزریق خون آلوده، بهطور مادرزادی از مادر به كودك یا استفاده از سوزن مشترك در بین معتادان انتقال می یابد.

علایم شایع – علل بیماری

اولین دوره علایم ذیل معمولاًً حدود 30-8 روز پس از گزش پشه بروز میكند:

– سردرد

– خستگی

– تهوع

– لرزش شدید تكاندهنده همراه تب به مدت 24-12 ساعت

– تنفس سریع

تعریق شدید همراه با كاهش درجه حرارت دوره علایم مذكور تا هنگام درمان ممكن است هر 3-2 روز تكرار شود. این بیماری بدون درمان می‌تواند سال‌ها ادامه یابد.

چهار نوع انگل ملاریا وجود دارد؛ این انگلها با گزش پشه از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند. پشه پس از گزیدن فرد مبتلا، آلوده به انگل می‌گردد. این انگل در بدن پشه تكثیریافته و با گزش بعدی پشه، وارد جریان خون فردی دیگر میگردد. انگل پس از ورود به جریان خون فرد، به كبد مهاجرت كرده و در آنجا به سرعت رشد كرده و تكثیر مییابد. پس از چند روز، هزاران انگل از كبد مجدداً وارد جریان خون شده و گلبول‌های قرمز خون را تخریب می‌كند. برخی از انگل‌ها درون كبد باقی مانده و به تكثیر خود ادامه میدهند و به فواصل معین به داخل جریان خون آزاد می‌شوند.

پیشگیری

استفاده از داروهای ضدملاریا قبل از مسافرت به مناطق ملاریاخیز و ادامه مصرف این داروها پس از بازگشت به وطن. آموزشهای لازم در این باره را از اداره بهداشت یا پزشك خود میتوانید دریافت نمایید.

در مناطق دارای پشه فراوان پیشگیری شامل از بین بردن محلهای تخمریزی پشهها، نصب توری پنجره، استفاده از پشهبند هنگام خواب، و استفاده از تركیبات دفعكننده حشرات میباشد.

عواقب و عوارض احتمالی

معمولاً با درمان در عرض دو هفته قابل علاج است. ملاریا بدون درمان در افراد دچار فقر تغذیه‌ای یا افراد دارای مقاومت پایین نسبت به بیماری میتواند كشنده باشد.

كمخونی ناشی از تخریب سلول هال قرمز خون

تجمع سلولهای خونی در داخل عروق كه ممكن است منجر به آسیب مغزی یا كلیوی گردد.

اصول کلی درمان

– تشخیص این بیماری بر اساس مشاهده انگل با میكروسكوپ در نمونه خون گسترده شده بر روی لام ( اسمیر خون ) مسجل میشود.

– در طی ابتلا به ملاریا بیماران باید خود را در برابر عفونتهای باكتریایی ثانویه محافظت كنند. شستن دستها و حمام گرفتن زود به زود در این زمینه كمككننده است.

– بیماران باید محیط زندگی خود را از وجود پشهها پاكسازی كنند و بدین وسیله مانع سرایت بیماری خود به دیگران شوند.

– بستری در بیمارستان در موارد شدید ممكن است لازم گردد.

– همه موارد ابتلا به ملاریا باید به اداره بهداشت محلی اطلاع داده شود.

داروها

– داروهای ضدملاریا جهت از بین بردن این انگل

رژیم غذایی

– رژیم خاصی نیاز نیست. تا زمان بهبود از مكمل‌های مواد معدنی و ویتامینها استفاده كنید.

–  در این شرایط به پزشک مراجعه کنید

– اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان دارای علایم ملاریا باشند.

– تداوم ضعف به مدت طولانی پس از حمله بیماری. این عارضه ممكن است حاكی از كم‌خونی بیمار

باشد.

– عود علایم پس از درمان

– اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید.داروهای تجویزی ممكن است با عوارض جانبی همرا ه باشد.