افزایش چشمگیر ارزش پول افغانی دربرابر دالر

پس از رویکار آمدن امارت اسلامی ارزش پول افغانی در برابر اسعار خارجی به‌خصوص دالر به‌گونه بی‌سابقه کاهش یافت، اما در این اواخر دیده می‌شود که ارزش پول افغانی به‌گونۀ چشمگیری افزایشه یافته است. آگاهان اقتصادی به این نظراند که جلوگیری از معاملات با اسعار خارجی، به خصوص دالر امریکایی و قاچاق آن  به بیرون از کشور و همچنان سیاست‌های محتاطانه پولی امارت اسلامی، سبب شده که ارزش پول افغانی افزایش یابد. اما سوال اساسی اینجا است که همواره با بلند رفتن ارزش دالر در برابر افغانی قیمت مواد اولیه در بازار هم بلند می‌رود، اما این روزها با کاهش آن قیمت مواد اولیه نه تنها تغییر نکرده، بلکه برخی از کالاها گرانتر هم شده است.

ارزش پول افغانی در برابر اسعار خارجی، به‌خصوص دالر امریکایی این روزها افزایش چشمگیری یافته است. چنانچه روز(جمعه، 19 عقرب)، در بازار یک دالر تا 69 افغانی هم معامله شد.

هرچند نرخ تبادله اسعار در شروع هفته (شنبه، 20 عقرب) اندکی تغییر کرد و یک دالر امریکایی در بازارکابل؛ پایتخت به ۷۰ افغانی رسید، ولی چنین نرخی پس از رویکار آمدن امارت اسلامی در کشور، نشانگر افزایش چشمگیرِ ارزش پول افغانی در برابر دالر است.

اینکه دلیل افزایش ارزش پول افغانی در برابر اسعار خارجی، به‌ویژه دالر امریکا در چه است، برخی از کارشناسان اقتصادی سیاست‌های پولی امارت اسلامی را کارا و مؤثر می‌پندارند.

حاجی زیرک، رییس اتحادیه صرفان افغانستان می‌گوید:”وقتی ثبات پول افغانی حفظ شود و در حالت تعادل نگهداری شود، دالر ارزش خود را از دست می‌دهد.  برعکس وقتی ثبات پول افغانی حفظ نشود، پول افغانی ارزش خود را از دست خواهد داد.”

از سوی دیگر، آگاهان اقتصادی ضمن سیاست‌های محتاطانه و پیشگیرانه امارت اسلامی برای حفظ ارزش پول افغانی،  تزریق بیشتر دالر و دیگر اسعار خارجی به بازار را از دیگر عامل افزایش ارزش پول افغانی در بازار می‌دانند.

شاکر یعقوبی، کارشناس اقتصادی در این مورد به کلید گفت:”سیاست‌های محتاطانه و پیشگیرانه حکومت برای حفظ ثبات پول افغانی مؤثر بوده. در حال حاضر تلاش صورت می‌گیرد که معاملات در کشور با پول افغانی صورت گیرد.  همچنان سیاست لیلام و تزریق دالر به بازار از سوی بانک مرکزی قابل انکار نیست. باید تلاش شود که این سیاست حفظ گردد تا ارزش پول افغانی کاهش نیابد.”

شبیر بشیری، دیگر آگاه اقتصادی می‌گوید:”حاکمیت فعلی در جلوگیری از قاچاق دالر خوب عمل کرده و از سوی دیگر، نهادهای کمک‌کننده دالر را وارد کشور می‌کنند و آن‌ها این پول را به افغانی تبدیل می‌کنند. این موضوع سبب شده که تقاضا برای افغانی افزایش یابد. زمانی که تقاضا افزایش یابد، ارزش افغانی بیشتر می‌شود.”

با این حال سوال  اساسی اینجا است که چرا این کاهش هیچ تاثیری بر قیمت مواد اولیه نداشته؟ در حالی‌که همواره با بلند رفتن ارزش دالر در مقابل افغانی، قیمت کالاها در بازار‌های کشور افزایش پیدا می‌کند.

بشیری درپاسخ به این سوال چنین می‌گوید:”برای اینکه قیمت‌ها متناسب با ارزش دالر باشد، ایجاب می‌کند که نظارت، بررسی و کنترول دقیق در بازار وجود داشته باشد و میکانیزم کنترول قیم فعال شود. آنوقت می‌توان از بی‌نظمی در بازار جلوگیری کرد.”

بشیری افزود که حکومت باید از تاجران بخواهد که کالا‌ها را به قیمت روز به بازار عرضه کنند و این موضوع می‌تواند در کاهش بهای کالاها مؤثر تمام شود.

این در حالی است که امارت اسلامی چند ماه قبل استفاده از اسعار خارجی را در داد و ستدهای روزمره، به گونۀ کامل ممنوع کرده و برای انتقال دالر به خارج از کشور نیز محدودیت تعیین کرد تا بتواند مانع افزایش ارزش اسعار خارجی در برابر پول افغانی شود.