روماتیسم چیست؟

داکتر گل رحمن طاهری

روماتیسم اصطلاحی است که درد و سفتی مفصل را توصیف می‌کند و به طور خاص به مجموعه‌ای از بیماری‌های روماتیسمی اشاره دارد. روماتیسم بر ماهیچه‌ها، مفاصل و استخوان‌ها تأثیر می‌گذارد. این عارضه حدود ۳۵۰ میلیون نفر از مردم جهان را درگیر خود کرده است. بخش اعظمی از این بیماران را افراد کهن‌سال و بخش دیگری را جوانان تشکیل می‌دهند. برای شناخت بیشتر انواع بیماری‌های روماتیسمی و نحوه درمان آن‌ها با مقاله دیگری از مجله سلامت هومکا همراه باشید.

تعریف بیماری روماتیسم

روماتیسم شرایطی ‌است که موجب درد مزمن و اغلب متناوب با اثرگذاری بر روی مفاصل یا بافت همبند می گردد. روماتیسم نمایان‌گر اختلال به‌خصوصی نیست، بلکه حدود ۲۰۰ نوع شرایط و بیماری مختلف را پوشش می دهد که شامل التهاب مفصلی و روماتیسم غیرمفصلی که به نشانگان درد ناحیه‌ای یا روماتیسم بافت نرم نیز می‌شود. عبارت بیماری‌های روماتیکی در MeSH جهت ارجاع به اختلالات بافت همبندی به کار رفته است. شاخه‌ای از طبی که به تشخیص و درمان روماتیسم اختصاص یافته است را روماتولوژی می‌نامند. انواع اختلالات روماتیسمی عبارت است از:

اختلالات غیر التهابی: ازجمله بیماری لایم یا آرتروز

اختلالات التهابی: بر مفاصل، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها تأثیر می‌گذارند

این اختلالات نیز به‌تنهایی دارای انواع زیر هستند:

روماتیسم مفصلی

روماتیسم غیرمفصلی (بر بافت‌های نرم و ماهیچه‌ها تأثیر می‌گذارد و منجر به درد منطقه‌ای می‌شود)

دردهایی که روماتیسم نامیده می‌شدند، بخشی طبیعی از دوران سالمندی هستند. بیشتر افراد با افزایش سن دچار سفتی و درد مفاصل می‌شوند. اکنون بسیاری از مواردی که روماتیسم نامیده می‌شوند درواقع آرتروز هستند. شرایط شدیدتر منجر به بیماری‌های روماتیسمی التهابی می‌شود که نتیجه آن تخریب مفاصل و اندام‌های مختلف بدن است. موارد التهابی علت اصلی درد شدید، ناتوانی و حتی مرگ هستند. در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ نوع بیماری روماتیسمی وجود دارند که هرکدام کیفیت زندگی بیماران دستخوش تغییرات قرار می‌دهند.

بیماری روماتیسم

چه کسانی در معرض ابتلا به روماتیسم قرار دارند؟

بیماری‌های روماتیسمی می‌تواند در افراد در هر سن، جنس و نژادی تأثیر بگذارند. برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به این بیماری‌ها هستند. برخی بیماری‌های روماتیسمی در گروه‌های خاصی از افراد شایع‌تر هستند:

آرتروز در افراد مسن بیشتر است

اکثر افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید زنان هستند

فیبرومیالژیا از هر ۵۰ نفر یک نفر را مبتلا می‌کند

نقرس در مردان شایع‌تر است

بیماری لوپوس زنان را ۸ تا ۱۰ برابر بیشتر از مردان مبتلا می‌کند

اسپوندیلیت آنکیلوزان بیشتر در مردان رایج است

اسکلرودرمی در زنان شایع‌تر است

علت بیماری روماتیسم

متخصصان نمی‌دانند علت اصلی بیشتر بیماری‌های روماتیسمی چیست! در بسیاری از موارد، علت بستگی به نوع بیماری دارد؛ اما محققان معتقدند که برخی یا همهٔ موارد زیر ممکن است در ابتلا به این بیماری اثرگذار باشند:

سابقه خانوادگی

سبک زندگی نادرست مانند اضافه‌وزن

ضربه و فشار

عفونت

مشکلات سیستم عصبی

مشکلات متابولیک

ساییدگی و پارگی بیش‌ازحد بر مفصل

عوامل محرک محیطی

انواع بیماری‌های روماتیسمی غیرالتهابی

ادامه دارد