اگر وقایه نکنیم، مرض قلبی در کمین ما است

بیست و چهارم سپتامبر، مصادف با روز جهانی مرض قلبی است، با فرارسیدن این روز نگاهی به موارد ابتلا به این مرض در یک سال گذشته داریم. براساس معلومات مسئولان در وزارت صحت عامه، در سال 2022، به تعداد 21 هزار و 884 فرد مبتلا به مرض قلبی، در این وزارت ثبت شده است که از این میان، دو هزار و 477 تن شان جان باخته‌اند. داکتران می‌گویندکه بلند رفتن سن، رژیم غذایی غیر معیاری، استفاده از دخانیات، مرض شکر، افزایش وزن و دیگر دلایل، باعث ابتلای افراد به مرض قلبی می‌شود.

در کنار دیگر مرض‌ها، شمار زیادی از افراد در افغانستان به مرض قلبی نیز مبتلا می‌شوندکه شماری از آنان جان‌های شان را از دست می‌دهند.

داکتران می‌گویندکه انسان‌ها از سن 20 تا 75 سالگی به مرض قلبی مبتلا می‌شوند، اما در 80 درصد موارد، مبتلایان دارای بیش از 45 سال عمر می‌باشند.

محمد سمیع کریمی، مسئول کنترول و وقایه امراض غیر ساری وزارت صحت عامه، می‌گویدکه این وزارت تنها در یک سال گذشته نزدیک به 22 هزار فرد مبتلا به این مرض را ثبت کرده است.

“در سال 2022 میلادی 21 هزار و 884 فرد مبتلا به مرض قلبی نزد ما ثبت شده‌اندکه از این میان، دو هزار و 477 تن جان‌های شان را از دست داده‌اند.”

عوامل

داکتران بی‌توجهی به خوراک، ورزش نکردن و کنترول نکردن دیگر مرض‌ها را از دلایل ابتلای افراد به مرض قلبی، عنوان می‌کنند.

کریمی می‌گوید در صورت رعایت این موارد، میزان ابتلا به مرض قلبی می‌تواند کاهش یابد.

“رژیم غذایی نادرست ، وجود این مرض در خانواده، استفاده از دخانیات، بلند رفتن کلسترول در خون، مرض شکر، چاقی و انجام ندادن فعالیت فزیکی یا ورزش، بزرگ‌ترین عوامل این مرض استند.”

در همین حال داکتر میرویس، متخصص داخله خرابی هوا و سابقه مرض شکر را نیز از دلایل ابتلای افراد به مرض قلبی عنوان می‌کند.

“هوا خراب است، غذاها معیاری نیستند، میزان شکر نزد مردم بلند است، استفاده از دخانیات زیاد است، این‌ها می‌توانند باعث ابتلا به مرض قلبی شوند.”

از سویی هم داکتر کلیم‌الله ارشد رحیمی، کیفیت پایین و استفاده زیاد از روغن‌ها را در ابتلای افراد به مرض قلبی، مؤثر می‌داند.

“بیشتر مردم از روغن زیاد استفاده می‌کنند و کیفیت روغن هم پایین است. عوامل دیگر شامل چاقی، مرض شکر، استفاده از الکل و غیره می‌باشند.”

علایم

از نظر داکتران مرض قلبی علایم مختلفی دارد، اما بیشتر علایم آن با هم مشابه‌اند.

میرویس غیرت، متخصص داخله می‌گوید:”اگر کسی مرض قلبی داشته باشد، در زمان تشویش و خستگی و یا هم در زمان راه رفتن، در سینه‌اش درد پیدا می‌شود. شانه و دست‌هایش درد می‌کند، نفس‌تنگی برایش پیدا می‌شود، پاهایش ورم می‌کند، رگ‌های گردن می‌پُندد و اگر زود تداوی نشود شکم و جگر فرد مبتلا هم ورم می‌کند.”

داکتر کلیم‌الله ارشد رحیمی هم می‌گویدکه بیشتر علایم مرض قلبی مشابه‌اند.

“درد سینه، گردن و دیگر اعضای بدن، همچنان دست‌ها و پاها دچار درد و ورم می‌شود. دست و پای فرد مبتلا سرد می‌شود، در جریان فعالیت فزیکی و پیاده‌روی زود خسته می‌شود و در شکمش نیز ورم پیدا می‌شود.”

توصیه ها

داکتران تاکید دارند که اگر مریضان قلبی به توصیه‌های صحی عمل کرده و رهنمایی‌های طبی را به‌گونه درست رعایت کنند، از وخامت وضعیت مریض جلوگیری می‌شود و مردم عام هم مصئون خواهند ماند.

داکتر میرویس غیرت می‌گوید:

“کسانی که به مرض قلبی مبتلا نیستند، باید وقایه کنند، به‌گونه دوام‌دار ورزش کنند، سگرت را ترک کنند، به رژیم غذایی خود توجه کنند، اگر غذای چرب یعنی مواد شحمی و کاربوهایدریت می‌خورند آنرا کم کنند، وزن و فشار بلند خود را کنترول کنند، اما کسانی که به مرض قلبی مبتلا استند باید بیشتر سبزی استفاده کنند، میوه بخورند، نمک و روغن را کم کنند، ورزش کنند، در برابر مرض‌های زکام، سینه بغل و دیگر مرض‌ها خود را واکسین کنند، با داکتر معالج خود در ارتباط باشند و تداوی خود را قضا نکنند.”

داکتر کلیم‌الله ارشد رحیمی هم می‌گوید که مردم باید از غذاهایی که باعث مرض قلبی می‌شود، کمتر استفاده کنند.

” تلاش شود از غذاهایی که به قلب مضر است مانند: چربی و نمک، کمتر استفاده شود. افراد نباید بیش از حد غذا بخورند، وزن را کم کنند، سگرت و الکل را ترک کنند، فشار بلند را کنترول کنند و به‌گونۀ دوام‌دار ورزش کنند.”

امکانات تشخیص و تداوی

مسئولان وزارت صحت عامه می‌گویند که امکانات کافی برای تشخیص مرض قلبی در داخل افغانستان وجود دارد، اما امکانات برای تداوی این مرض در شفاخانه‌های دولتی اندک است.

محمد سمیع کریمی، مسئول کنترول و وقایه امراض غیر ساری در وزارت صحت عامه، می‌گویدکه یک سپرنگ برای تبدیل وال‌های قلب، از صد هزار تا دوصد هزار افغانی هزینه نیاز دارد که امکانات آن در شفاخانه‌های دولتی وجود ندارد.

“شفاخانه صدری ابن سینا در گذشته 21 بستر بود، اما پس از آمدن امارت اسلامی به 90 بستر ارتقا کرد و در آنجا خدمات صدری و قلبی برای مردم ارائه می‌شود.”

مرض قلبی خطرناک به‌حساب می‌آید و افراد مبتلا به این مرض در سال‌های گذشته، برای تداوی به کشورهای خارجی می‌رفتند.

اما مسئولان می‌گویندکه اکنون در داخل کشور، در کنار شفاخانه‌های دولتی، در شفاخانه‌های خصوصی نیز مرض قلبی تشخیص و تداوی می‌شود.