تاریخچه ژیمناستیک

محمد کمال

اولین ملتی که ژیمناستیک را بنیان و آن را نام نهاد یونانیان قدیم بودند، ابتدا اصول ورزش در یونان خیلی خشن و ناصحیح بود و اولین نتیجه از ورزش را بزرگ نمودن عضلات بدن می‌دانستند بعدها ورزش در یونان به شکل ریسمان بازی (جان‌بازی) درآمد و برای آن اهمیت زیادی قایل بودند و عمل‌کنندگان آن را آکروبات می‌نامیدند و این نوع حرکات را آکروباتیک می‌گفتند.

به محل‌هائی که در آنجا ورزش می‌کردند ژیمنازیوم گفته می‌شد که مهمترین آنها یکی لیسه و دیگری آکادمی نام داشت. چون مردم در آن محل‌ها لخت ورزش می‌کردند کلمه ژیمناز از کلمه گمینوس که به معنای لختی است گرفته و به آن محل‌ها نام نهادند و بعداً به عموم ورزش‌های بدنی نیز ژیمناستیک نام گذاشتند.

کلمه ژیمناستیک یک لغت یونانی است که ترجمه آن به فارسی هنر بزرگ کردن اندام می‌باشد. از 400 سال پیش نوعی ژیمناستیک در چین متداول بوده که از آن برای آماده نمودن جوانان جهت جنگ و همچنین بهبود بعضی از ضایعات بدنی استفاده می‌کردند. یونانی‌ها حرکات و عملیات ورزشی (ژیمناستیک) را با وسایل ابتدائی و موجود انجام می‌دادند در صورتی‌که رومی‌ها، روی وسایل کار می‌کردند. موقعی که دولت روم ضعیف شد مردم دیگر از خودشان رغبتی به ژیمناستیک نشان ندادند فقط سربازان ژیمناستیک تمرین می‌کردند و همچنین عده‌ای عملیات ژیمناستیک را در سیرک‌ها و برای امرار معاش به نمایش می‌گذاشتند.

تا آغاز دوره رنسانس هیچ علاقه‌ای جهت پیشرفت این ورزش نشان داده نشد، تا بالاخره (موکولیالیس) ایتالیائی کتاب مفیدی درباره هنر ژیمناستیک انتشار داد. و پس از این ورزش به‌تدریج در بیشتر کشورهای اروپائی مانند: آلمان، دانمارک، فرانسه، سوئیس و غیره رونق یافت. جان بیس اولین اروپائی بود که تمرینات مدرن شده ژیمناستیک را تدریس نمود، سپس جان گوتس موتس الوین فردی بود که کتابی درباره ژیمناستیک جدید در سال ۱۷۹۲ چاپ و منتشر نمود و به پدربزرگ ژیمناستیک معروف شد.

ورزش ژیمناستیک در المپیک

ژیمناستیک یکی از قدیمی‌ترین ورزش‌های المپیک است. ژیمناستیک ناشی شده از کلمه یونانی (gymnos) که مصداق برهنه است. خوش‌اندامی، مهارت و حرکت جنبشی تنها بعضی از مشخصات ژیمناستیک هستند و یکی از ورزش‌های محبوب بازی‌های المپیک است. ورزشکار بدون همراهی موزیک و تنها به وسیله بدن خودش یا به ‌وسیله به‌کارگیری اسباب، یک سری از هنر ورزش را ترکیب می‌کند و بدین وسیله نظر میلیون‌ها تماشاچی را جذب می‌کند. رشته‌های ژیمناستیک به ترتیب نظم و رشد بین‌المللی عبارتند از: ژیمناستیک هنری، ژیمناستیک ریتمیک، ترامپلین، آکروپاتیک، ورزش هوازی (آیروبیک) و ژیمناستیک کلی.

ژیمناستیک در المپیک شامل: ژیمناستیک هنری برای مردان و زنان و ژیمناستیک ریتمیک و ترامپلین انفرادی برای مردان و زنان می‌باشد. در اولین دوره بازی‌های المپیک نوین که به سال ۱۸۹۶ در آتن برپا گردید. ژیمناستیک آقایان به‌عنوان یک رشته از بازی‌ها منظور شده بود و متعاقب آن در بازی‌های المپیک ۱۹۲۸ آمستردام ژیمناستیک بانوان هم وارد مسابقات المپیک شد.

• اطلاعات عمومی

ورزش ژیمناستیک تبلوری از حرکات بسیار زیادی زیبای انسان است که قدرت، استقامت، انعطاف و زیبائی اندام را در انسان به‌وجود می‌آورد. تحرک و زیبائی این ورزش نه تنها موجب گرایش تعداد بیشتر ورزشکاران گردیده، بلکه تماشاچیان زیادی را نیز به خود جذب نموده است. ورزش ژیمناستیک در دو بخش انجام می‌شود: بخش حرکات زمینی با حرکاتی که روی تشک مخصوص انجام می‌گیرد و بخش حرکاتی که بر روی وسایل انجام می‌شود. در حرکت بر روی وسایل می‌توان از دار حلقه، بارفیکس، پارالل، چوب موازی، خرک حلقه و خرک پرش نام برد. مسابقات ژیمناستیک در طی دو مرحله دوم برنامه، ژیمناستیک اختیاری است و هر ورزشکار می‌تواند برنامه خود را ارائه دهد.