شهرک قالین بافان افغان در پاکستان: کار سخت با مزد ناچیز
در شهرکی در حومه اسلام آباد، پایتخت پاکستان، اکثر مهاجران افغان مصروف قالین بافی اند، از کودکان گرفته تا کهن سالان. این حرفه هرچند زمینه امرار معاش آن ها را فراهم ساخته، اما شرایط کاری آن طاقت فرسا است.
در شهرکی در حومه اسلام آباد، پایتخت پاکستان، اکثر مهاجران افغان مصروف قالین بافی اند، از کودکان گرفته تا کهن سالان. این حرفه هرچند زمینه امرار معاش آن ها را فراهم ساخته، اما شرایط کاری آن طاقت فرسا است.
شماری از مهاجران افغان برای پیشبرد زندگی شان در پاکستان قالین می بافند. این مهاجران در ناحیه «اتک» زندگی می کنند و این محله به خاطر پیشه قالین بافی مهاجران افغان مشهور است. عبدالله یکی از این مهاجران است که شش ماه قبل با خانواده هفت نفری‌اش به پاکستان مهاجرت کرده و اکنون تمام اعضای فامیلش به قالین بافی مصروف اند.
عبدالله می گوید که به دلیل فقر، بیکاری و بازماندن دخترانش از ادامه تحصیل مجبور به ترک افغانستان شد، اما مهاجرت به پاکستان نیز باعث بهبودی اوضاع او نشده است.
او می افزاید: «ما برای بهتر شدن وضع زندگی خود به پاکستان آمدیم. اما این جا کار پیدا نکردیم و مجبور شدیم که قالین بافی کنیم. پسران و دخترانم نیز در مکتب شامل نشده و درس های شان را ادامه داده نتوانستند.»
عبدالله پنج فرزند زیر ۱۸ سال دارد و چهار فرزندش هم با پدر و مادر همه روزه از ساعت هفت صبح تا ۱۰ شب قالین می بافند. سمیع الله فرزند ۱۲ ساله عبدالله است که از چهره‌اش خستگی و مایوسیت هویداست.
به گفته عبدالله، کار پرمشقت قالین بافی و نشستن پشت کارگاه قالین در ساعات طولانی روز و آن هم به گونه متواتر، فرزندانش را افسرده کرده است.
او اضافه می کند: «از وقتی قالین بافی را شروع کردیم، چندین بار فرزندانم مریض شدند. بیماری تنفسی پیدا کردند.»
این مهاجران افغان فرش های گران بهایی تولید می کنند، اما شکایت دارند که در بدل کار پرمشقت مزد اندک دریافت می کنند که برای مصارف زندگی شان کافی نیست. بسیاری آن ها مزد مشخص ندارند، بلکه به شکل قراردادی در بدل بافتن هر تکه قالین مزد می گیرند. مینا، یکی دیگر از مهاجران افغان است که از یک سال به این سو با خانواده‌اش در پاکستان به سر می برد. او با هشت تن از خواهران و برادرانش در خانه قالین می بافند و همه روزه ۱۴ تا ۱۵ ساعت مصروف این کار اند.
مینا می‌گوید: «ما در یک ماه یک قالین ۱۰ متر مربع را می بافیم که مزد آن ۴۰ هزار کلدار (روپیه) پاکستانی می شود. تامین هزینه های زندگی در پاکستان با این مقدار پول بسیار دشوار است، چون قیمت مواد غذایی بلند شده و در کنار آن کرایه خانه، مصارف برق، آب و گاز و سایر هزینه ها نیز است.»
پایین بودن مزد باعث شده که بسیاری خانواده ها کودکان خود را نیز در قالین بافی شامل کنند. قالین بافی در ساعات طولانی روزانه بر صحت و روان این کودکان تاثیرات منفی می گذارد.
فریده، خواهر ۹ ساله مینا، عوض رفتن به مکتب و انجام بازی های کودکانه، همه روزه با سایر اعضای خانواده قالین می بافد. مینا می گوید که در سه ماه گذشته خواهرش فریده دو بار بیمار شده و دلیل آن را قالین بافی و قرار گرفتن در معرض آلودگی های محیط کار می داند.
او اضافه می کند: «فریده و سه تن از برادرانم که کوچک هستند، همواره می گویند که می خواهند درس بخوانند. اما مجبوریت ها سبب شده که آنان قالین ببافند. گرد و غبار قالین بافی آنان را مریض کرده است.»
احمد قول، رئیس یکی از شرکت های قالین فروشی تائید میکند. که در بیشتر خانواده ها کودکان بالاتر از هشت سال مصروف قالین بافی اند.
او می گوید: «دستگاه و تار قالین بسیار قیمت است. برای بیشتر قالین بافان موادخام و کارگاه قالین را شرکت ها تأمین می کنند. دستمزد قالین بافان بسیار کم است.»
