31 می روز جهانی بدون دخانیات

مهربانو

دخانیات جمع دخانیه، انواع توتون وتنباکو که برای دود کردن استعمال می‌شود. دخانیات در هر نوع و شکل آن  کشنده است و سلامت ریه‌های هر شخصی که در معرض آن قرار می‎گیرد را تهدید می‌کند و درهر 4 ثانیه یک نفر را به کام مرگ می‎کشاند. بیماری‎های دستگاه تنفسی جزو مهمترین دلایل مرگ در سراسر جهان است و محصولات دخانی یک عامل خطر بزرگ محسوب می‎شوند. مصرف انواع محصولات دخانی و در اثر آن ابتلا به بیماری‌های تنفسی، باعث مرگ میلیون‌‌ها نفر شده است که این آماری ناراحت کننده است، اما ناراحت کننده‎تر از آن درد و رنجی است که این بیماری‎  ها به فرد تحمیل کرده و کیفیت زندکی او را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد.

روز جهانی بدون دخانیات(WNTD) هرساله در 31 می مصادف با 10 جوزا در سراسر جهان برگزار می‌شود.

کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی در سال 1987 روز جهانی بدون دخانیات را به عنوان پاسخی به بحران دخانیات، مرگ و میر قابل پیشگیری وبیماری ناشی از آن  ایجاد کردند.

مجمع جهانی بهداشت در سال1987 قطعنامۀ WHA40.38 را تصویب کرد و خواستار نام‌گذاری 7 آپریل به عنوان « روز جهانی بدون دخانیات» شد. بعد، قطعنامه WHA40.38 در سال 1988 به تصویب رسید و 31 ماه می را به عنوان « روز جهانی بدون دخانیات» اعلام کرد.

هدف این سازمان از تجلیل این روز این است که مردم را در مورد خطرهای استفادها از دخانیات،  کاهش بیماری ها ومرگ ومیر ناشی از مصرف آن، شیوه های تجاری شرکت های دخانیات، بسیج دولتها برای پایان دادن به یارانه های کشت تنباکو و حمایت ازکشاورزان برای کشت مواد غذایی و تبدیل زمین های کشاورزی به زمین های زراعی برای داشتن زنجیرۀ غذایی سالم، افزایش آگاهی کمیته های کشاورزی تنباکو در خصوص مزایای دور شدن از کاشت تنباکو کشت محصولات پایدار و حمایت از تلاش ها برای مبارزه با تخریب محیط زیست با کاهش کشاورزی تنباکو.

به اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، سالانه 8 میلیون نفر در جهان جان خود را بر اثر استعمال دخانیات از دست می‌دهند که 1.2 میلیون نفر آن‎ها در معرض مواجهه با دود حاصل از مصرف دخانیات توسط دیگران بوده اند. همچنان یک ملیارد و300 میلیون تن در سراسر جهان دخانیات مصرف می‌کنند که حدود 80 درصد آن‌ها در کشورهای فقیر هستند. نظر به اینکه در هر 4 ثانیه یک نفر جان خود را به اثر مصرف دخانیات از دست می‌هد، سازمان جهانی بهداشت پیش بینی کرده در صورتی که اقدامات عاجل جهت  کنترل مصرف دخانیات انجام نشود تا پایان قرن 21، حدود یک ملیارد نفر از مردم جهان قربانی این اپیدمی مرگبار خواهد شد.

سازمان جهانی بهداشت با نزدیک شدن به روز جهانی بدون دخانیات ابراز تأسف کرد 3.2 میلیون هکتار از زمین‎های حاصل‌خیز در 124 کشور جهان حتی در مناطقی که مردم آن از گرسنگی رنج می‌کشند، زیر کشت تنباکو است. بناءً این سازمان اعلام کرد که با گسترش گرسنگی در سراسر جهان، کشورها باید یارانۀ محصولات تنباکو را متوقف و به کشاورزان برای غلات و تولید مواد غذایی کمک کنند.

تدروس آدهانوم گبریسوس مدیر کل سازمان جهانی بهداشت در همین مورد گفت که  دولت‌ها در سراسر جهان میلیون‌‌ها دالر برای حمایت از مزارع دخانیات خرج می‌‌کنند این در حالی است که انتخاب کشت غلات‌ بجای تنباکو به جهان این امکان را می‎‎دهد که سلامتی، حفظ اکوسیستم‎ها و تقویت امنیت غذایی برای همه در اولویت قرار می‎گیرد.

گزارش جدید سازمان جهانی بهداشت با عنوان« غلات بکارید نه تنباکو » یادآور این نکته می‌شود که در حال حاضر 349 میلیون نفر با ناامنی غذایی حاد مواجه هستند که بسیاری از آن‎‎ها در 30 کشور در قارۀ افریقا هستند، جای که کشت تنباکو در گذشته 15 درصد افزایش یافته است.

به اساس این گزارش، 9 کشور از 10 تولید کنندۀ بزرگ تنباکو کشورهای با درآمد کم و متوسط هستند. کشاورزی توتون و تنباکو چالش‎های امنیت غذایی این کشورها را با تصاحب زمین‎های زراعی تشدید می‌کند، محیط زیست و جوامعی که با آن متکی هستند نیز آسیب می‌بینند، زیرا گسترش این محصول منجر به جنگل‎زدای، آلودگی منابع آب و تخریب خاک می‌‎شود.

حدود 3.5 میلیون هکتار زمین در جهان به دلیل کشت دخانیات از بین می‌رود. کشت دخانیات باعث از بین رفتن حدود 200.000 هکتار از جنگل ها  و همچنین فرسایش خاک می‌شود  و کشت دخانیات زمین را از نظر منابع آبی و فلزات تخلیه می‌کند.

حبیب اکرمی باشندۀ ولایت بدخشان یکی از کسانی است که با آگاهی از پیامدهای خطرناک مصرف دخانیات، آن را ترک کرده می گوید که مدت 10 سال می‌شد که سگرت می‌کشیدم به بیماری های زیادی ازجمله بیماری طرق تنفسی مبتلا بودم، یک سال قبل تصمیم گرفتم و سگرت را ترک کردم حالا شکر به فضل خداوند کریم نسبت به گذشته بهتر شده ام.

منیره یکی از قابله ها در  یکی از شفاخانه های خصوصی شهر کابل در رابطه به اضرار استفاده از دخانیات چنین می گوید: یکی از مشکلات عمده ی بهداشت در زمان ما گسترش استعمال دخانیات در جامعه می‌باشد که این خود به عنوان یکی از شایع ترین عوامل مرگ ومیر در جهان شناخته شده، چرا که مصرف این مواد عامل بیش از 25 بیماری کشنده از جمله  سرطان ها، بیماری های تنفسی، قلبی، مغزی، دیابت، تضعیف سیستم ایمنی بدن، بیماری های دهان و دندان، پوکی استخوان، زخم معده، مشکلات بینایی، مشکلات شنوایی و… می‌باشد انتظار می‌رود در سال های آینده بزرگترین و بیشترین عامل مرگ و میر و کاهش طول عمر باشد. طی سالهای اخیر مصرف انواع مختلف مواد دخانی مانند قلیان و سگرت به طور گسترده در جامعه شایع شده است که نقش خاصی را در ورود جوانان و نوجوانان در عرصه ی استعمال دخانیات ایفا می‌کند  امیدوارم اینگونه از افراد جامعه در زمینه عدم مصرف این گونه مواد با توجه به زیان‌های که در آینده گریبان‎گیر آنها خواهد شد بکوشند و از مصرف آنها اجتناب کنند.