روش‌های پیشگیری و درمان اسهال در کودکان
اسهال کودک و نوزاد یکی از بزرگ‌ترین و رایج‌ترین مشکلاتی است که پدرها و مادرها همواره با آن دست‌به‌گریبان هستند. اسهال و استفراغ کودکان می‌تواند در اثر عوامل مختلف رخ‌داده و راه‌های درمانی مختلفی نیز برای آن وجود دارد. اگر شما هم با مشکل اسهال و استفراغ در کودکان زیر ۲ سال مواجه هستید متوجه نکات ذیل باشید:
مبشر
اسهال کودک و نوزاد یکی از بزرگ‌ترین و رایج‌ترین مشکلاتی است که پدرها و مادرها همواره با آن دست‌به‌گریبان هستند. اسهال و استفراغ کودکان می‌تواند در اثر عوامل مختلف رخ‌داده و راه‌های درمانی مختلفی نیز برای آن وجود دارد. اگر شما هم با مشکل اسهال و استفراغ در کودکان زیر ۲ سال مواجه هستید متوجه نکات ذیل باشید:
بیماری اسهال کودکان
اسهال در اصطلاح به حالتی گفته می‌شود که مدفوع کودک بیش‌ازحد آبکی بوده و کودک به‌واسطه همین آبکی بودن و تعدد مدفوع، آب بدن خود را از دست می‌دهد. اسهال یکی از راه‌های دفاعی بدن برای رهایی از شر عوامل بیماری‌زا مانند میکروب‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها است.
اسهال انواع مختلفی دارد و ممکن است چند روز حتی چند هفته هم ادامه پیدا کند. به‌دلیل کم شدن آب بدن، کودکی که دچار اسهال است ممکن است با عوارضی مانند بی‌حالی، خستگی و خواب‌آلودگی مفرط، تب، استفراغ و حالت تهوع روبرو باشد. برخی از عوارض اسهال مانند تب بسیار خطرناک بوده و نیاز به درمان اسهال کودک و توجه فوری دارد.
اسهال و استفراغ در کودکان ۵ ساله و زیر ۵ سال یکی از شایع‌ترین مشکلات دوره‌های مختلف کودکی است. اگر اسهال در نوزادان و کودکان در سنین پایین موردتوجه کافی قرار نگیرد، ممکن است در سنین بالاتر منجر به بروز بیماری‌هایی نظیر سوء‌تغذیه شود. این اسهال معمولاً یک تا دو روز طول می‌کشد و گاهی هم خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند؛ اما اگر اسهال بیش از دو روز طول بکشد، احتمالاً مشکل جدی‌تری وجود داشته و نیاز به مراجعه به داکتر دارد.
کم‌آبی بدن کودک در اثر اسهال
کم‌آبی یکی از نگران‌کننده‌ترین عوارض اسهال در کودکان است. کم‌آبی شدید نوزاد را مستعد به بروز تشنج، آسیب به مغز و یا حتی مرگ می‌کند. در صورت اسهال کودک شش‌ماهه و کمتر، از شیر مادر و محلول‌های موسوم به ORS برای تغذیه و رفع کم‌آبی بدن نوزاد استفاده کنید. آب معمولی نمی‌تواند همه نیازهای بدن به مواد معدنی مانند سودیم، پتاشیم و سایر مواد مغذی کافی را به بدن کودک شما برساند.
در اسهال کودکان دو ساله و بالاتر، علاوه بر محلول ORS، بستنی یخی و موارد دیگری که داکتر اسهال به شما تجویز می‌کند، می‌تواند در رساندن آب و املاح به بدن کودک کمک‌حال شما باشد. علایم کم‌آبی بدن به‌صورت زیر است:
احساس سبکی در سر
دهان خشک و چسپنده
ادرار زرد تیره یا ادرار بسیار کم و عدم ادرار
اشک کم یا عدم وجود اشک به هنگام گریه‌کردن
پوست سرد و خشک
کمبود انرژی
علایم بیماری اسهال در کودکان
علایم اسهال نوزادان بسته به سن، مدت‌زمانی که بیماری طول می‌کشد و شدت بیماری ممکن است متفاوت باشد. با این حال علایم رایج و شناخته‌شده اسهال در اطفال به شرح زیر است:
درد شکم
نفخ
حالت تهوع
فوریت در اجابت مزاج
تب
اسهال خونی
از دست رفتن مایعات بدن
بی‌اختیاری مدفوع
انواع اسهال در کودکان
انواع اسهال با توجه به مدت‌زمانی که طول می‌کشد تا علایم بهبودی ، به ۲ نوع کلی زیر تقسیم می‌شود:
اسهال کوتاه‌مدت (حاد): اسهال کوتاه‌مدت یا حاد به اسهالی گفته می‌شود که ظرف مدت کمتر از ۳ روز بهبود پیدا کند. این نوع اسهال کودکان در اثر عواملی مانند ابتلا به بیماری‌های ویروسی و باکتریایی به وجود می‌آید.
اسهال بلندمدت (مزمن): اسهال بلندمدت یا مزمن به اسهالی گفته می‌شود کهبیشتر از ۳ روز به‌طول بینجامد. اگر کودک بیماری نظیر سندروم روده تحریک‌پذیر داشته باشد، بیماری ممکن است حتی تا چند هفته به درازا بکشد. اسهال مزمن می‌تواند به علت مشکلات جدی‌تر روده مثل بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون یا بیماری سلیاک نیز اتفاق بی افتد.
روش‌های پیشگیری از بیماری اسهال کودکان
با توجه به ضعیف و آسیب‌پذیر بودن سیستم ایمنی بدن نوزادان و کودکان و همچنین تعدد و تنوع بیماری‌های ویروسی و میکروبی موجود در محیط زندگی ما، تقریباً غیرممکن است که کودک ما دچار بیماری اسهال نشود؛ اما در این میان هستند راه‌هایی که بتوان با بهره جستن از آن‌ها شرایطی ایجاد کرد که کودک کمتر در معرض ابتلا به بیماری اسهال باشد. برخی از این روش‌ها در ادامه برای شما لیست شده‌اند:
شستن دست و صورت
مطمین شوید که کودک شما قبل از خوردن وعده غذایی و پس از رفتن به سرویس بهداشتی، دست و صورت خود را به‌خوبی شستشو دهد. شستن دست احتمال بروز اسهال ناشی از بیماری‌های عفونی واگیردار و محیطی را به‌شدت کاهش می‌دهد.
ناخن کودکان را مرتب کوتاه کنید
کودکان و نوزادان عادت دارند که با انگشتان و ناخن‌های دست و پای خود بازی کرده و آن را در دهان خود قرار دهند. ناخن‌ها محلی امن برای تجمع عوامل بیماری‌زا هستند.
سرویس صحی و آشپزخانه خود را روزانه چند مرتبه ضدعفونی کنیدږ
پیشخوان‌ها و وسایل آشپزخانه به همراه سطوح حمام و دست‌شویی به‌دلیل رطوبت دایمی، مستعد تجمع عوامل بیماری‌زا هستند.
شیشه شیر کودک، میوه‌ها، سبزیجات و تمام خوراکی‌ها را قبل از خوردن کاملاً ضدعفونی کنید.
شیشه شیر و تمام ظروف و خوراکی‌های مربوط به نوزاد را همواره ضدعفونی کنید. همچنین اگر حیوان خانگی دارید، ظروف غذاخوری و محل زندگی و سرویس بهداشتی حیوان خانگی خود را کاملاً از محیط کودک و نوزاد جدا کنید.
