ادامه جنگ روسیه و اوکراین و درگرفتن جنگ حماس و اسرائیل در 2023

مسرور تابش

درکنار این که سال 2023 گرم‌ترین سال از سوی سازمان ملل متحد اعلام شد، جنگ روسیه و اکراین در این سال ادامه یافت و آتش جنگ دیگری هم میان حماس واسرائیل درگرفت. در این سال زلزله‌های ویرانگری در ترکیه، سوریه، مراکش و فیلپین به وقوع پیوست و از لحاظ اقتصدی نیز گروه بریکس قویتر از پیش در برابر گروه 20 ظاهر شد. آگاهان امور سال 2023 را یک سال تاخت‌وتاز قدرتمندان جهان و ناتوانی سازمان ملل در برابر فجایع بشری دانسته و سال 2024 را سخت‌تر از 2023 پیش‌بینی می‌کنند.

سال 2023، سال پرتحول و پرچالش برای جهان بود و اتفاقات مهمی در این سال رخ داد. سالی که در آن جنگ اوکراین و روسیه ادامه یافت و در ماه‌های پایانی آن هم جنگی میان اسرائیل و حماس درگرفت.

اوکراین تلاش کرد در سال ۲۰۲۳ از خطوط دفاعی روسیه در شرق این کشور عبور کند. این در حالی بود که غرب در ابتدای سال ۲۰۲۳ عرضه سلاح‌های سنگین‌تر و سیستم‌های راکتی پیشرفته‌تری به کییف افزایش داد. رویترز در گزارش سالیانه‌اش تخمین زده که حدود ۳۱۵ هزار نظامی روسیه کشته یا زخمی شده‌اند و تلفات نظامیان اوکراین نیز بیشتر از روسیه بوده‌است.

براساس این گزارش، به نظر می‌رسد که هیچ‌یک از طرفین قادر به پیشرفت قابل توجهی نبوده و نشانه کمی از آمادگی کییف و مسکو برای مذاکره درباره یک توافق صلح دیده می‌شود.

در ماه اکتوبر 2023، حماس تحت عنوان حملات طوفان‌الاقصی بر بخش‌هایی از اسرائیل حمله کرد؛ مناطقی که از سال 1948 تا امروز در اشغال اسرائیل می‌باشد. اردوی اسرائیل در پاسخ به این حمله، بر نوار غزه حمله کرد و در سه ماه اخیر بیش 21 هزار فرد غیر نظامی، بشمول کودکان و زنان را از بین برده است. برای پایان دادن این جنگ کشورهای عرب چندین بار تلاش کردند، اما حاصل آن تنها آتش‌بس کوتاه مدت بود و هنوز این جنگ ادامه دارد.

جنگ داخلی سودان، شورش وگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر علیه پوتین و کشته شدن وی، کودتا در نیجر و خروج فرانسه از این کشور، تصرف قره‌باغ از سوی آذربایجان، طوفان دانیل در لیبیا و سیل ویرانگر، سفر رهبر کره شمالی با قطار زرهی به روسیه، اعتراضات کارگری در بنگله‌دیش، ظهور هوش مصنوعی و رکورد‌شکنی گرمایش جهانی، از دیگر اتفاقات مهم سال 2023 بود که نظم جهان را تحت تأثیر قرار داد.

آگاهان امور سال 2023 را یک سال تاخت‌وتاز قدرتمندان جهان و ناتوانی سازمان ملل در برابر فجایع بشری دانسته و سال 2024 را سخت‌تر از 2023 پیش‌بینی می‌کنند.

هاشم قیام، کارشناس امور بین‌الملل در این مورد می‌گوید:”سال 2023 به لحاظ سیاسی و طبیعی سال آرامی برای بشر نبود و شاهد درگیری‌های نظامی و آفات طبیعی بودیم که می‌توان به زلزله‌ها و سیلاب‌ها و همین‌طور درگیری‌ها در اوکراین و فلسطین اشاره کرد. موضوع تهدیدآمیزی که وجود دارد، احتمال شاخ به شاخ شدن امریکا و چین برسر موضوع تایوان است و اگر سیاست‌مداران تأثیرگذار و شرکت‌های صعنتی می‌خواهند که اوضاع در سال 2024 بهبود یابد، باید از بدست آوردن منافع خود به قیمت نابودی دیگر ملت‌ها دست بردارند. سازمان ملل نیز باید مدیریت بهتری در این زمینه داشته باشد.”

عزیز معارج، دیگر آگاه امور به این نظر است که درگیری دو قطب شرق و غرب نشان داده که احتمال درگیری‌های بزرگ‌تری وجود دارد و کشورهای دیگر تلاش‌ خواهند کرد تا در سال پیش‌رو به همه جنگ‌ها پایان بخشند، زیرا وضعیت اقتصادی شکننده است.

“درگیری بین دو قطب شرق و غرب نشان داد که جهان در تهدید جدی قرار دارد. از سوی دیگر روسیه در مقابل امریکا در کشورهای خاورمیانه تنش ایجاد کرد. سایر کشورها با توجه به وضعیت پیش آمده تلاش خواهند کرد تا از جنگ جلوگیری شود و همه مسائل را از راه دیپلوماسی حل کنند. وضعیت شکنندۀ اقصادی کشورها نیز سبب خواهد شد که تلاش‌ها برای پایان جنگ صورت گیرد.”

در سال 2023، زلزله‌های ویرانگری در ترکیه، سوریه، مراکش و فیلپین به وقوع پیوست و در رقابت‌های اقتصادی نیز گروه بریکس قویتر از گذشته در برابر گروه 20 ظاهر شد.

علاوه براین نشست رهبران سازمان همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه و کنفرانس بین‌المللی تغییرات آب و هوایی نیز با جدیت بیشتر برگزارشد.

با این حال در سال 2023، حرکت اقتصاد جهانی بسیار کند بود و بیش از یک سوم اقتصاد جهانی در سال پیش رو منقبض ماند و نرخ رشدتولید ناخالص جهانی به کمتر از 2 درصد کاهش یافت.

براساس پیش‌بینی کار شناسان، در سال 2024، جدی‌ترین تهدید فقر شدید و قحطی مواد غذایی در شماری از کشورهای آفریقایی قابل پیش بینی است و دیده شود که در سال 2024 چه اتفاقاتی خواهد افتاد.