اهمیت علم روانشناسی در خانواده ها

چکیده:

روانشناسی خانواده به عنوان یک حوزه مهم در علم روانشناسی، به بررسی روابط و تعاملات اعضای خانواده با یکدیگر می‌پردازد. این حوزه به ما کمک می‌کند تا روابط خانوادگی را در چارچوب نظریه‌های روانشناسی مورد بررسی قرار داده و بهبود آنها را ترویج کنیم. از جمله موضوعات مورد بررسی در این حوزه می‌توان به روابط والدین و فرزندان، تأثیرات فرهنگ و اجتماع بر خانواده، مشکلات روانشناختی در خانواده و اثرات آن بر افراد اشاره کرد.

مقدمه

روانشناسی به عنوان یک علم اجتماعی و رفتاری، نقش بسیار مهمی در تحلیل و تفسیر روابط خانوادگی و تأثیر آنها بر رشد و توسعه افراد دارد. خانواده به عنوان اولین محیط اجتماعی فرد، تأثیر بسیار زیادی بر شخصیت و رفتارهای افراد دارد. بنابراین، شناخت عمیق‌تر از روانشناسی خانواده و نقش آن در تأسیس و حفظ روابط سالم و پایدار در خانواده‌ها بسیار حائز اهمیت است.

مفهوم:

روانشناسی خانواده نقش بسیار مهمی در سلامت روانی و روابط خانوادگی دارد. این علم به بررسی رفتارها، ارتباطات و دینامیک‌های خانوادگی می‌پردازد و می‌تواند به بهبود روابط خانوادگی و سلامت روانی کمک کند. ارتباطات سالم در خانواده می‌تواند به کاهش تنش‌ها، افزایش اعتماد به نفس و بهبود روابط فردی کمک کند. همچنین، مطالعه و درک نقش هر فرد در خانواده می‌تواند بهبود روابط و حل مسائل خانوادگی را تسهیل کند و به پیشگیری از مشکلات روانی در کودکان و نوجوانان کمک کند. از این رو، اهمیت علم روانشناسی در خانواده‌ها بسیار زیاد است و می‌تواند به سلامت روانی خانواده‌ها کمک کرده و بهبود زندگی خانوادگی را تسهیل نماید.

الف: زمینه های مداخله و شایستگی های روانشناسی خانواده

روانشناسان زیادی هستند که در تماس مستقیم با خانواده ها هستند: درمانگران بالینی، حقوقی، زوجین … برخی از کارهای آنها ممکن است فقط بر مشاوره متمرکز باشد، مانند مورد مشاوران. در برخی دیگر، عمل روانشناس نیاز به مداخله درمانی دارد (برای این مهم است که یک روانشناس سلامت باشید). زمینه های فعالیت یک روانشناس خانواده بسیار گسترده و متنوع است، اگرچه می توان آنها را به شرح زیر خلاصه کرد:

1: آموزش فرزندان یا آموزش والدین

روانشناس مسئول آموزش باشد پدر و مادر یک استراتژی را ایجاد کنند که کودک یک محیط امن، محترمانه و دوستانه داشته باشد. همچنین به آنها کمک می کند تا رشته ها، ارزشها و عادات سالمی را برای رفاه همه اعضای خانواده ایجاد کنند.

2: مشکلات رفتاری در دوران کودکی

نافرمانی، پرخاشگری، ترس های دوران کودکی، اختلالات رشدی … اینها شایع ترین مواردی هستند که به مشاوره می آیند. روانشناس مسئول ارزیابی کامل مشخصات کودک، تجزیه و تحلیل پویایی درون خانواده و طراحی برنامه مداخله ای است که همه اعضا در آن شرکت خواهند کرد.

3: حل تعارضات والدین و نوجوانان

نوجوانی شامل یک سری تغییرات در فرد است: جسمی، روانی و اجتماعی این تغییرات بر روابط با والدین تأثیر می گذارد و در برخی موارد باعث بی ثباتی در خانواده می شود تغییر در هنجارها، تعدیل اختیارات یا ایجاد آزادی ها و مسئولیت های جدید برای نوجوان. مداخله روانشناس بر ارائه کانال های ارتباطی مثبت، تکنیک های حل تعارض و اجرای برنامه های حمایت از والدین متمرکز خواهد بود. فرزندپروری مثبت مفهومی است که توسط نهادهای رسمی به منظور ارتقاء روابط والدین و فرزندان بر اساس محبت ، مسئولیت پذیری و اطاعت از طریق راهبردهای آموزشی روانی مطرح می شود.

4: حل بحران های زوجین در روانشناسی خانواده

زوجین تکامل می یابند و دوره های تغییر را پشت سر می گذارند، که گاهی منجر به ایجاد درگیری ها و مشاجرات مداوم می شود. ورود کودک، بیکاری یا بازنشستگی اغلب رویدادهایی هستند که زندگی زناشویی و خانوادگی را بی ثبات می کنند. درمانگر اعضا را در گفتگو و حل تعارض باز، محترمانه و قاطع آموزش می دهد. همچنین، به زوج آموزش می دهد تا در سطح شناختی و رفتاری تغییراتی ایجاد کنند تا پیوندهای عاطفی دوباره برقرار شود

نتیجه‌گیری

روانشناسی خانواده به عنوان یک حوزه مهم در علم روانشناسی، نقش بسیار مؤثر و حائز اهمیتی در بهبود روابط خانوادگی و تأثیرات آن بر رشد و توسعه فرد دارد. شناخت عمیق‌تر از نقش خانواده و روابط آن در سلامت روانی افراد، می‌تواند به ما کمک کند تا بهبود سطح زندگی خود و دیگران را ترویج کنیم.

منابع ومآخذ

1. 1. توکلی، عباس، جامعه شناسی آموزش و پرورش
2. 2. شولتز، دوان‌پی، شولتز، سیدنی الن، تاریخ روان‌شناسی نوین. ترجمه علی‌اکبر سیف و همکاران. جلد ۱و۲، تهران: انتشارات رشد،1372
3. 3. فرامرز رفیع پور،آناتومی جامعه یا سنة الله: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی،، تهران: انتشارات کاوه، 1377
4. 4. فراهانی، محمدتقی، کرمی، رضا نوری، روان‌شناسی، ، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، چاپ هفتم، ۱۳۹۳