رانندگان: بخش زیادی از عواید ما را تیل می‌خریم
زمستان سخت و افزایش قیمت مواد نفتی دستان خیلی از شهروندان را به لرزه آورده است. شماری از رانندگان که از بام تاشام به دنبال یک لقمه نان سرک‌ها و کوچه‌ها را طی می‌کنند، می‌گویند که به دلیل بلند رفتن قیمت تیل آنان هیچ منفعتی از کار شان نمی‌برند.
زمستان سخت و افزایش قیمت مواد نفتی دستان خیلی از شهروندان را به لرزه آورده است. شماری از رانندگان که از بام تاشام به دنبال یک لقمه نان سرک‌ها و کوچه‌ها را طی می‌کنند، می‌گویند که به دلیل بلند رفتن قیمت تیل آنان هیچ منفعتی از کار شان نمی‌برند.
حیدرخان، یکتن از این رانندگان می‌گوید:” از یکسو کار نیست و از سوی دیگر قیمت تیل بلند است. باور کنید که من ساعت هفت صبح به امید پیدا کردن یک لقمه نان حلال از خانه برآمده ام و تاکنون که 11 بجه است، یک افغانی هم کار نکرده‌ام.”
برخی از این رانندگان می‌گویند که بخش زیادی از درآمد شان را مصرف تیل می‌کنند و اینگونه نمی‌توانند به نیازمندی‌های خود و خانواده های خود رسیدگی کنند.
عبدالله، یکتن از این افراد می‌گوید:”روزانه درآمد ما 500 افغانی بیشتر نیست و ناگذیریم که 330 افغانی آنرا تیل بخریم. حیران می‌مانیم که متباقی این پول را چگونه و به کدام نیازمندی‌های خود برسانیم.”
از سوی دیگر، شماری از تیل‌فروشان در شهر کابل نیز افزایش قیمت تیل را تایید می‌کنند، اما میزان پایین واردات تیل، افزایش وسایط نقلیه و مسدود شدن شاهراه سالنگ را دلایل عمده بلند رفتن قیمت تیل می‌خوانند.
میرویس، یکتن از مالکان تانک تیل در شهر کابل می‌گوید:”مسدود بودن شاهراه سالنگ بر رفت و آمد تانکرهای تیل، بر قیمت مواد نفتی تاثیر گذاشته است. اکنون تیل از طریق بامیان به کابل وارد می شود که کرایه آن نسبت به شاهراه سالنگ در یک تن حدود 40 دالر بلندتر تمام می شود.”
اما پاسخ مسئولان در این رابطه چیست؟
نعمت‌الله بارکزی، نماینده شاروالی کابل می‌گوید که براساس نرخ تعیین شده، باید تیل پطرول 92 در بدل 76 افغانی و دیزل 63 افغانی به‌فروش برسد.
اما به گفتۀ وی، افزایش قیمت تیل در کشور عواملی زیادی دارد:”نوسانات اسعار، افزایش نرخ تیل در جهان و قیمت انتقال مواد نفتی به افغانستان، همه در بلند رفتن قیمت تیل تاثیرات خود را دارد.”
این درحالی است که اگر نوسان چند ماهه قیمت نفت در جهان بررسی شود، نشان می‌دهد که قیمت تیل در افغانستان با قیمت جهانی هیچ‌گاه در مطابقت نبوده. در عین حال باتوجه به پایین آمدن ارزش دالر و دیگر اسعار خارجی در برابر پول افغانی، طی شش ماه اخیر قیمت تیل هیچ تغییری نکرده است. چنانچه چندی پیش یک دالر تا 75 افغانی معامله می‌شد و نرخ یک لیتر تیل 72 افغانی در بازار کابل بود، اما اکنون که یک دالر تا 70 افغانی و کمتر از آن رسیده، قیمت تیل 76 افغانی تعیین شده است.
درحالی از افزایش قیمت تیل در بازارهای کشور خبر داده می‌شود که بر اساس گزارش‌ها اکنون میزان استخراج نفت قشقری در ولایت سرپل که قرار داد آن با یک شرکت چینایی عقد شده، روزانه 800 متر مکعب خوانده شده است.
اما به گفتۀ مبصرین امور، به دلیل عدم پروسس این معادن در داخل کشور، منفعت و مؤثریت آن برای افغانستان خیلی ناچیز است.
محب‌الله شریف، آگاه مسایل اقتصادی با بیان این ضرب المثل که ” آب درکوزه و ما تشنه لبان می‌گردیم”، می‌گوید:” شما یک بازار تیل افغانستان را نشان دهید که از چاه‌های نفتی افغانستان استخراج شده باشد. به نظر من مشکل اساسی عدم سرمایه‌گذاری روی پروسس این مواد نفتی در داخل کشور است.”
این مبصر می‌افزاید که با سرمایه‌گذاری دقیق و پلان شده روی معادن نفت در کشور، افغانستان در آ ینده نه منحیث وارد کننده نفت، بلکه یکی از کشورهای صادر کننده نفت خواهد شد.
بر اساس معلومات اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری، افغانستان سالانه به ارزش بیش از ۲۰۰ میلیون دالر از ازبیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و ایران، به کشور تیل وارد می‌کند.
