ارز دیجیتالی

عابد حکومت

ارز دیجیتال یا همان cryptocurrency، که معادل فارسی آن رمز ارز می باشد در واقع یک نوع پول یا ارز دیجیتالی است که جایگزین ارز های رایج می باشد، رمز ارز ها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها کاربرد خاصی داشته و به دلیل ویژگی های منحصر به فردشان مورد استقبال بسیاری از افراد در سراسر جهان قرار گرفته است.

ارز دیجیتال (cryptocurrency) یک وسیله مبادلاتی و به نوعی، پول دیجیتالی است که بر بستر بلاکچین (Blockchain) عمل می‌کند و برای تامین امنیت تراکنش‌های آن از رمزنگاری (Cryptography) استفاده می شود. ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز (Decentralized) دارند و برای تبادل آن‌ها فقط نیاز به اتصال به اینترنت است.

واژه گان کلیدی:

«ورود به بازار ارزهای دیجیتالی»

است

آلت کوین (AltCoin) چیست؟ انواع آن و آینده آلت کوین‌ها در بازار ارزهای دیجیتال

• 3 گام آسان تا آشنایی کامل با سایت کوین مارکت کپ

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟

هش چیست؟ آشنایی با مفهوم Hash، تابع هش و هشینگ در بلاکچین

مزایا و معایب ارزهای دیجیتال چیست؟

انواع ارزهای دیجیتال حاضر در بازار رمز ارزها

ارز دیجیتال چیست؟ همه چیز درباره کریپتوکارنسی به زبان ساده

بلاکچین چیست؟ مفهوم blockchain به زبان ساده

بیت کوین چیست؟ راهنمای جامع شناخت ارز دیجیتال bitcoin

استیبل کوین چیست؟ چگونه stable coin بخریم؟

توکن چیست؟ آشنایی با مفهوم توکن Token ارز‌‌های دیجیتال

ارز دیجیتال (cryptocurrency) یک وسیله مبادلاتی و به نوعی، پول دیجیتالی است که بر بستر بلاکچین (Blockchain) عمل می‌کند و برای تامین امنیت تراکنش‌های آن از رمزنگاری (Cryptography) استفاده می شود. ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز (Decentralized) دارند و برای تبادل آن‌ها فقط نیاز به اتصال به اینترنت است. اصلی‌ترین هدف از معرفی کریپتوکارنسی تبدیل کردن آن‌ به پول دیجیتالی و جایگزینی برای پول‌های فیزیکی بود که ماهیتی غیرمتمرکز داشته باشند. به این وسیله واسطه‌هایی نظیر بانک‌ها هم حذف شوند و تبادلات به صورت مستقیم انجام شود.

یکی از مهم‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال این است که توسط دولت‌‌ها و حکومت‌ها عرضه نمی‌شوند بنابراین آن‌ها حداقل از نظر تئوریک، قدرتی برای دخالت یا دستکاری در رمزارزها ندارند و این موجب شفافیت تراکنش‌ها و وضعیت آن‌ها می‌شود.

ارزهای دیجیتال می‌توانند جایگزین اسکناس‌ها و کارت‌های بانکی شوند و مثل پول عمل کنند. اما نسخه فیزیکی و ملموسی ندارند. آن‌ها به صورت دیجیتالی و در کیف پول ارز دیجیتال نگهداری می‌شود. هم‌چنین ارزش آن‌ها مثل پول فیات (Fiat) یعنی همین پول‌های رایج کشورها (مثل دالر، یورو، پوند، ریال)، ثابت نیست و براساس عرضه‌ و‌ تقاضا تعیین می‌گردد.

تاریخچه ارز دیجیتال و کریپتوکارنسی

کریپتوکارنسی یا همان ارز دیجیتال، یا ترجمه درست‌تر آن، رمزارز، نیز یک وسیله مبادلاتی است. اگر به تاریخچه مبادلات در طول تاریخ نگاه کنیم می‌بینیم انسان‌ها اولین بار با مبادله کالا به کالا نیازهای خود را تامین می‌کردند. اما پس از مدتی به دلیل سختی‌هایی که این روش داشت سعی کردند یک واسط معاملاتی شبیه پول‌ را در نظر بگیرند. مثلاً از سنگ‌ها استفاده می‌کردند. با گذر زمان استفاده از سکه و سپس اسکناس رایج شد.

پس از پیدایش عصر سرمایه‌داری در قرن گذشته، خدمات بانکداری گسترش پیدا کرد و استفاده از کارت‌های بانکی و کارت‌های اعتباری در همه جای دنیا مطرح شد. در قرن حاضر نیز در حال گذار به دنیای دیجیتال هستیم و ارزهای دیجیتال کم‌کم جایگزین پول‌های فیات می‌شوند.

اولین ارز دیجیتالی که به وجود آمد بیت‌کوین بود. اما مبدا پیدایش این ارز دیجیتال چیست؟ این کریپتو در سال 2009 توسط شخص ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی گردید تا تبدیل به یک سیستم پرداخت الکترونیکی غیرمتمرکز شود. بیت‌کوین براساس فناوری بلاک‌چین کار می‌کرد. بلاکچین‌ها از مدت‌ها قبل وجود داشتند اما این اولین بار بود که از آن‌ها در ارزهای دیجیتال استفاده شد.

پس از آن ارزهای دیجیتال بعدی که با عنوان  آلت‌کوین‌ (Altcoin) شناخته می‌شوند، ایجاد شدند. این رمز ارزها سعی کردند معایب و مشکلات بیت‌کوین را تصحیح کنند. برخی از آن‌ها همان کدهای منبع بیت‌کوین را به‌کار گرفتند و فقط آن‌ها را تغییر و بهبود دادند و بعضی، خودشان یک ارز دیجیتال کاملاً جدید ساختند. به این ترتیب بازار کریپتوکارنسی وسعت یافت.

نحوه عملکرد ارزهای دیجیتال

برای اینکه نحوه عملکرد کریپتو را بشناسیم باید ابتدا ببینیم ماهیت ارز های دیجیتال چیست. ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز دارند. به این معنی که برخلاف ارزهای فیات مثل دالر، یورو و ریال توسط بانک‌های مرکزی و حکومت‌ها مدیریت و کنترل نمی‌شوند. هیچ نهادی بر عملکرد آن‌ها نظارت نمی‌کند و امکان دستکاری و تغییر آن‌ها وجود ندارد.

کاربران هر بلاک‌چین، در قالب نودهای (Node) شبکه یعنی گره‌هایی که به صورت داوطلبانه در پایش و نظارت بر آن پلتفرم همکاری می کنند، مدیریت می‌شود. نودها در مقابل کاری که برای شبکه انجام می‌دهند پاداش‌هایی در قالب ارز دیجیتال می‌گیرند.

اکثر ارزهای دیجیتال از طریق ماینینگ (Mining) یا استخراج تولید می‌شوند که در آن، کاربران با استفاده از سخت‌افزارهای کامپیوتری خاصی، مسائل پیچیده ریاضی را حل کرده و بلاکی را به بلاک‌چین اضافه می‌کنندو در مقابل، مقدار مشخصی از رمزارز همان بلاک‌چین را پاداش می‌گیرند. ارزهای دیجیتال در کیف پول‌های ارز دیجیتال نگهداری می‌شوند و امکان خرید و فروش آن‌ها از طریق صرافی‌های مختلف مثل صرافی کیوسک نیز وجود دارد.

همه تراکنش‌هایی که انجام می‌شوند روی بلاک‌چین‌ها ثبت می‌گردند. اما نقش بلاک‌چین‌ها در فضای ارز دیجیتال چیست؟ بلاکچین‌ها مثل یک دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger) هستند که همه تراکنش‌هایی که با ارز دیجیتال انجام می‌شود روی آن‌ها ثبت می‌گردد. برخی ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین و اتریوم بلاک‌چین مخصوص خود را دارند. به این دسته از ارزهای دیجیتال کوین (Coin) می‌گویند اما برخی از آن‌ها که توکن (Token) نامیده می‌شوند روی بلاک‌چین‌های دیگری ساخته می‌شوند.

در ادامه، بیشتر درباره بلاک‌چین‌ها، فناوری زیربنایی ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنیم.

انواع ارز دیجیتال

ارزهای دیجیتال به دو دسته اصلی کوین‌ها (Coin) و توکن‌ها (Token) تقسیم می‌شوند. تفاوت این دو دسته در داشتن یا نداشتن بلاک‌چین شخصی است. به این معنی که کوین‌ها روی بلاک‌چین خودشان ایجاد می‌شوند مثل اتریوم و بیت‌کوین. توکن‌ها روی بلاک‌چین‌هایی که از قبل وجود دارند و برای یک کاربرد مشخص ایجاد می‌گردند.

چه آینده‌ای در انتظار ارز دیجیتال است؟

بیش از یک دهه از عمر بازار ارزهای دیجیتال می‌گذرد و در این مدت پروژه‌های زیادی معرفی گردیده و سرمایه قابل‌توجهی وارد این بازار شده است. برخی از پروژه‌ها مثل بیت‌کوین و اتریوم آن‌قدر افزایش قیمت داشته‌اند که می‌توان گفت هیچ دارایی دیگری نمی‌تواند در طی تنها چند سال به چنین رشد قیمتی برسد.

در سال‌های اخیر که مردم بهتر متوجه شده‌اند ارز دیجیتال چیست و چطور می‌توان آن را به کار گرفت، میزان پذیرش ارزهای دیجیتال توسط کسب‌و‌کارها هم بیشتر شده  به عنوان مثال کارخانه خودروسازی تسلا متعلق به ایلان ماسک، امکان پرداخت با کریپتو را فعال کرده است. علاوه بر آن برندهای معروفی مثل AT&T، مایکروسافت، رولکس و حتی برخی صنایع خدماتی مثل بیمه سوییسی AXA اعلام کرده‌اند که ارزهای دیجیتال را برای پرداخت می‌پذیرند.

در یک سو افرادی مثل بیل گیتس، ال گور و ریچارد برانسون هستند که با گسترش کریپتوها موافقند و در سمت دیگر اشخاص شناخته‌شده‌ای مثل وارن بافت و نیز پل کروگمن و رابرت شیلر که برندگان نوبل اقتصاد بوده و مخالف آن هستند. آن‌ها معتقدند گسترش کریپتوها موجب افزایش فعالیت‌های مجرمانه می‌شود.

در آینده باید بین وجود قانون و ناشناس بودن یکی را انتخاب کنیم و از آنجا که برخی ارزهای دیجیتال دچار حملات هکری بدی شده‌اند دولت‌ها به این فکر افتاده‌اند تا نحوه عملکرد آن‌ها را بررسی و درمورد آن قانون‌گذاری کنند. اما از سوی دیگر نیز یکی از دلایل به وجود آمدن کریپتوها ناشناس بودن کاربران بود و حالا این موضوعات باعث ایجاد تضاد شده‌اند.

کارشناسان معتقدند تا سال 2030 بیش از 25 درصد ارزهای فیات جای خود را به کریپتو می‌دهند و این به معنی گسترش چشم‌گیر مبادلات ارزهای دیجیتال در معاملات بازرگانی است. هر قدر مردم بیشتر بفهمند کریپتوکارنسی چیست و با آن راحت‌تر باشند احتمال گسترش آن‌ها بیشتر می‌شود.

اما بزرگ‌ترین مشکل پیش رو نوسان ارزش رمزارزهاست که می‌تواند جلوی استفاده از آن را بگیرد. به‌طو‌کلی پیش‌بینی می‌شود بازار ار۰زهای دیجیتال و میزان استفاده از آن‌ها افزایش یابد اما سعی شود برای مشکلات پیش رو نیز راهکارهای کارآمدی ارائه گردد.

در حال حاضر که اواخر ژوئن 2023 است بسیاری از کارشناسان معتقدند بهترین کریپتوها برای سرمایه‌گذاری موارد زیر هستند:

بیت‌کوین (BTC): بیت‌کوین در سال 2023 هم هم‌چنان بزرگ‌ترین ارز دیجیتال از نظر میزان ارزش بازار است. حدود 46 درصد سرمایه‌ای که در بازار کریپتو جریان دارد یعنی بیش از 525 میلیارد دلار، روی این کریپتو سرمایه‌گذاری شده. با اینکه در سال 2022 بیش از 64 درصد ارزش خود را از دست داد اما اوایل 2023 دوباره رشد قیمت خوبی را تجربه کرد و همچنان یکی از پرسودترین سرمایه‌گذاری‌های موجود است.

اتریوم (ETH): اتریوم دومین رمزارز بازار است و توکن آن اتر کاربردهای زیادی دارد. ارزش بازار آن بیش از 225 میلیارد دلار و حدود 20 درصد بازار کریپتو است. اتریوم قابلیت‌های مختلفی مثل پرداخت های همتا‌به‌همتا (P2P)، قراردادهای هوشمند (Smart Contract)، ابزارهای مالی غیرمتمرکز، وب 3 و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)  پشتیبانی می‌کند. برخلاف بیت‌کوین که تنها یک سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش، اتر دارای ارزش ذاتی است. قیمت آن در سال 2023 رشد خوبی داشته است.

آوالانچ (AVAX): آوالانچ اهداف بلندپروزانه‌ای دارد که اگر در پی تحقق آن‌ها گام بردارد می‌تواند سرمایه‌گذاری خوبی برای 2023 باشد. آوالانچ امکان اتصال بلاک‌چین‌های کوچک را به هم فراهم کرده و می‌خواهد زیرساختی بسازد که شرکت‌های تجاری از این پلتفرم برای مبادلات خود استفاده کنند. در صورت تحقق این ایده، آوالانچ که در سال 2022 بیش از 90 درصد سقوط کرده بود می‌تواند رشد زیادی کند. قیمت آن از ابتدای سال 2023 نیز بیش از 32 درصد افزایش داشته است.

پالیگان (MATIC): متیک هفتمین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار است و بیش از 8 میلیارد دلار روی آن سرمایه‌گذاری شده است. گرچه به نظر می‌رسد سهم کمی از بازار دارد اما فضای رشد زیادی دارد. با‌این‌حال موفقیت و پذیرش عمومی آن به استفاده مداوم از اتریوم بستگی دارد. این پلتفرم مقیاس‌پذیری خوبی دارد و می‌تواند تعداد نامحدودی DApp را پشتیبانی کند. متیک هم در سال 2022 بیش از 70 درصد ارزش خود را زا دست داد اما تا آخر ماه می بیش از 18.9 درصد رشد کرد و می‌تواند این رویه را ادامه دهد.

• کاردانو (ADA): کاردانو در سال 2017 ایجاد شد تا بستری برای DApp ها باشد. تعداد توکن‌های آن بر خلاف اتریوم محدود به 45 میلیارد است و بیش از 78 درصد این عدد وارد گردش شده است. ارزش بازار آن بیش از 10.2 میلیارد و یکی از ارزهای دیجیتالیست که در سال 2022 بیش از 81 درصد از ارزش خود را از دست داد اما تا اواخر می 2023 بیش از 53.3 درصد رشد کرد. اگر استیبل‌کوین‌ها را در نظر نگیریم در رتبه پنجم بازار قرار دارد.

بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال کدام هستند؟

ارزهای دیجیتالی که ارزش بازار بیشتری دارند بیت‌کوین، اتریوم، تتر، بایننس و یو‌اس‌دی کوین هستند. این آمار مربوط به اواخر ژوئن 2023 است.