روحیه اطفال را تقویت كنیم

هیچ وقت بچه ها را از انواع جانوران نترسانید و با فراهم آوردن مجله ها و كتاب های مصور، آنان را با زندگی و جهان خاص حیوانات آشنا سازید و حس مهر و همدلی نسبت به این موجودات زنده را در آنان تقویت كنید و بالاخره متوجه باشید كه بچه ها حس همگانی، تعاون، مهربانی و سازگاری با دیگران را از شما یاد می گیرند. چنانچه نسبت به دیگران بی قید و سهل انگارید، نباید متوقع باشید كه بچه هایتان با مردم به آسانی بجوشند و در موردشان احساس محبت و دلسوزی نمایند.

همیاری و تعاون

هنگامی كه كودك سخن گفتن را یاد می گیرد و به اطرافش نگاه می كند دو نفر را بیش از همه مدنظر دارد و آن دو، كسی جز پدر و مادرش نیستند. وقتی كه مادر به بستر بیماری می افتد، پدر ظرف ها را می شوید و غذا می پزد ویا زمانی كه پدر خسته و كوفته از سركار باز می گردد، مادر غذا را پخته و حتی در تعویض لباس هم به وی كمك می كند و این همان تعاون و همگامی شمرده می شود؛ زیرا كودك متوجه می شود كه دو تن برای تكمیل كردن زندگی و شاد و خشنود ساختن همدیگر چقدر به هم عنایت دارند و با توجهات كم و بیش، زندگی مشتركشان را سرشار از صمیمیت و یكدلی ساخته و زندگانی را برای یكدیگر دلنشین می كنند.

معمولاً كودكان بیشترین ساعات روز را با مادران خویش به سر می برند و حتی هنگامی كه مادرشان سرگرم كار می شود، آنها تنها با خودشان بازی می كنند چرا كه همبازی ندارند و با بچه های دیگر تماس نمی گیرند و در نتیجه در بزرگی به زحمت با دیگران انس و الفت می یابند چون در خردسالی تدریجاً این طور آموخته اند. برای بچه ها بیش از همه، بازی با بچه های همسایگان منزلشان اهمیت دارد؛چرا كه همسایگان پس از خانواده، نزدیكترین افرادی هستند كه وجودشان برای بچه ها ارزنده است.

هدیه برای كودكان چه مفهومی دارد ؟

بر طبق معمول، در زندگی هر كودكی روزهایی هست كه هدیه های كوچك و بزرگ از اطرافیان و به ویژه بستگانش دریافت می كند.

هدایایی را كه فرزندانتان می گیرند، هیچ وقت از آنان نگیرید، زیرا دریافت هدیه، نخستین مرحله شناخت» خود» برای بچه  شمرده می شود و به این ترتیب به اهمیت زندگی و توجه افراد پی برده و به زندگی آینده با چشمی پر امید نگاه می كند. زمانی كه بچه ها بزرگ می شوند، خاطره های نخستین هدایایی را كه دریافت داشته اند، از یاد نمی برند چون آن هدیه ها در روزگاری كه تابع و وابسته به پدر و مادر بوده اند، شخصیت مستقلی به ایشان بخشیده و همین احساس مالكیت، رضایت خاطری در وجودشان ایجاد می كند.

برای كودكان حرمت قائل شویم

نكتهمهماین است كه چنانچه از بدو تولد به شخصیت كودكتان احترام بگذارید و در تمام دوران زندگی از عنایت بسنده به وی مضایقه نكنید، كودكی تندرست از لحاظ روانی و جسمی خواهید داشت. تجربه مراقبتهای مهرآمیز حاكی از آنند كه می توان به این طریق اثرات بسیار مثبتی بر منش كودك نهاد. ولی اگر كودك با عدم اعتماد، حرمت و محبت كافی شما رو به رو شد، نه تنها از حیث روحی بلكه از بعد جسمانی هم لطمه خواهد خورد. عموم كودكان جهان علاقه وافری به شعر و داستان از خود نشان می دهند. اما در این میان كودكانی وجود دارند كه به جز علاقه به مطالعه، تراوشات روحی و فكری خود را در قالب شعر، قصه، قطعه ادبی و خاطره نویسی به قلم می آورند.

در این موقعیت عواطف و افكار دست نخورده و اصیل آنها در ابتدای مسیری طولانی قرار می گیرد. كسانی كه در ابتدای این حركت در كنار كودك زندگی می كنند، همچنین افرادی كه می خواهند به هدایت فكری او بپردازند، نقش مهمی را در ساختار فكری و روحی كودك ایفا می كنند.

در مواردی دیده شده كه توجهی به این روح و فكر سبز نشده و به مرور زمان سرگرمی های زودگذر، جای این خلاقیت های ادبی را گرفته است. و كودك خلاق، مانند گیاهی خودرو به رشد و نموی ادبی پرداخته و ریشه های فكری خود را در كویری خشك برای حس خنكای آب آزرده   است.

در واقع كودك پرنده كوچكی است كه بر شاخه های زیادی می نشیند تا بخواند و به او بیاموزد كه چه بخواند. در حالی كه هر درختی با حال و هوا و نوع رویش و محصول خود، خواندن را به پرنده می آموزد.

آسیب دیدگی ها رانادیده نگیریم

پژوهش های جدید بیانگر این مطلب است كه آسیب های دوران كودكی تا 30 درصد مغز را كه مركز مهار احساسات و عواطف است، تحت تأثیر قرار می دهند.

صدمات روحی دوره كودكی، سبب افزایش ترشح هورمون تنش زا می شود كه هیجان و شادمانی را از بین می برد، اعصاب را تحت تأثیر خود قرار داده و بیمار را افسرده می كند.   بر پایه بررسی هایی كه طی چند سال اخیر متخصصین كودكان  به انجام رسانده اند، كودكانی كه مورد غفلت و بی اعتنایی پدر و مادر واقع شده و كمبود محبت دارند، زودتر پریشان حال و مریض می شوند.

بخواهیم كودك به سرنوشت آن پرنده خسته كه فقط آوازهای دیگران را خوانده، گرفتار نشود، باید به مربیانی رجوع كرد كه كودك شناس باشند. با مراحل مختلف رشد كودك آشنا بوده و در آنسرشته داشته باشند. بستگان و نزدیكان و برخی از شعرایی كه برای بزرگسالان شعر می سرایند، اگر چه از سر مهر و نیتی دوستانه به هدایت ذوق ادبی كودكان می پردازند، اما به خاطر عدم شناخت اصولی دنیای كودكان و ادبیات نوشتاری آنها، كودكان را از خلاقیت اصلی باز می دارند.

ساختار فكری كودك به گونه ای باید رشد و استحكام یابد كه در آینده اگر هنرمند بزرگی نشد، انسان بزرگ و دوست داشتنی برای خود و جامعه باشد و زبان خاص خود را نیز در هنر بیابد.

صنف انشاء بهترین فرصت برای پرورش ذوق ادبی كودكان ونوجوانان است.مسلماً موضوعات كلیشه ای انشاء نویسی، جرئت بروز خلاقیت های ادبی را از كودك سلب می كند. یك معلم آگاه در صنف انشاء با حساس كردن ذهن كودك نسبت به تفكر در پیرامون خود، انتخاب موضوع هایی كه از زندگی درونی و بیرونی بچه ها سرچشمه گرفته است و تشویق آنها به نگارش نثری روان، صمیمی و زیبا و معرفی و خواندن كتاب در صنف، كمك مؤثری به شكوفایی استعداد ادبی كودكان و نوجوانان می نماید. مركز آفرینش های ادبی ( كانون پرورشی فكری كودكان و نوجوانان ) و دیگر كانون های فرهنگی، دفتر بررسی آثار مجلات كودكان و نوجوانان، ارتباط مكاتبه ای و حضوری بچه ها با شاعران و نویسندگان كودك و نوجوان، برگزاری مراسم شعر و قصه خوانی نیز هر یك دریچه های روشنی هستند كه شكوفه های ادبی كودكان و نوجوانان را از نهانخانه های تاریك به سوی روشنی سوق می دهند.