صحت
شاک (Shock) چیست؟
بستر شده، ارگانیزم های گرام مثبت یا گرام منفی بوده که واقعات ارگانیزم های مقاوم مقابل چندین دوا رو به افزایش است.
داکتر گل رحمن طاهری
بخش دوم
- معمولترین سبب septic shock در مریضان
بستر شده، ارگانیزم های گرام مثبت یا گرام منفی بوده که واقعات ارگانیزم های مقاوم مقابل چندین دوا رو به افزایش است.
- سپسیس ناشی از فنگس ها نیز در حال افزایش است اما واقعات آن کمتر از انتانات باکتریائی است.
- عوامل خطر شاک سپتیک شامل bacteremia، نهایات عمر (سن بسیار کم یا زیاد)، دیابت، کانسر، انحطاط معافیتی و تاریخچه پروسیجرهای تازه تهاجمی است.
- 2. سندروم عکس العمل التهابی سیستمیک (SIRS)
- عبارت از عکس العمل سیستمیک در مقابل انتانات غیر اختصاصی یا وتیره غیر انتانی – سوختگی، پانکریاتیت، اختلال اتوایمیون، اسکیمی، ترضیض است.
- موجودیت دو یا بیشتر از دو کریتریای ذیل نشاندهنده SIRS میباشد:
أ) درجه حرارت بدن بلندتر از 38oC (100.4oF) یا پائینتر از 36oC (96.8oF)
ب) ریت قلبی بالاتر از 90 فی دقیقه
ج) ریت تنفسی بالاتر از 20 فی دقیقه یا فرط تهویه با Paco2 کمتر از 32 mm Hg.
د) تعداد کریویات سفید بیشتر از 12000/mcl یا کمتر از 4000/mcl یا اشکال نارس (band) کریویات سفید بیشتر از 10%.
- زمانیکه منبع انتان تائید گردید، SIRS بحیث sepsis قبول میشود.
- 3. شاک neurogenic
- شاک Neurogenic نوع از شاک عصبی المنشأ بوده که در نتیجه صدمه ترضیضی نخاع یا اثرات ناشی از انستتیک ها epidural یا spinal بوجود می آید.
- در این صورت مقویت سمپاتیک از بین رفته در نتیجه مقاومت وعائی محیطی کاهش نموده و تفریط فشار خون بدون تکی کاردی معاوضوی بوجود می آید.
- تحریکات پاراسمپاتیک عکسوی واگوس به سبب دردها، توسع معدوی، یا ترس نیز سبب شاک عصبی المنشأ شده میتواند که با تفریط فشار خون، برادی¬کاردیا و سنکوپ همراه میباشد.
یافته‌های کلینیکی
اعراض و علایم عمومی شاک‌ها
- تفریط فشار خون عبارت از کاهش فشار سیستولیک پائینتر از 90 mm Hg یا MAP پائینتر از 60-65 mm Hg است.
- تفریط فشار خون بهتر است نظربه فشار خون طبیعی مریض ارزیابی شود. سقوط فشار سیستولیک بیشتر از 10-20 mmHg یا افزایش نبض بیشتر از 15 فی دقیقه با تغییرات وضعیتی نشاندهنده ضیاع حجم داخل وعائی است.
- فشار خون اغلباً شاخص خوب پرفیوژن ارگانهای نهائی نمیباشد، زیرا میکانیزم های معاوضوی مثل افزایش ریت قلب، افزایش تقلصیت قلبی و تقبض وعائی از تفریط فشار خون جلوگیری مینماید.
- مریضان با تفریط فشار خون اغلباً نهایات سرد، نبضان ضعیف و خیطی محیطی داشته میباشد.
- تقبض اوعیه حشوی سبب اولیگویوریا، اسکیمی معائی و اختلال عمکرد کبدی شده که نهایتاً به عدم کفایه چندین ارگان تمام میشود.
- حالت روانی مریض شاید نورمال باشد یا مریض شاید نارام، تهییجی، گیچ، بیحال، یا بیهوش (به سبب پرفیوژن ناکافی دماغی) باشد.
اعراض و علایم اختصاصی شاک¬ها
شاک هایپووالیمیک (Hypovolemic shock)
- علایم هایپوپرفیوژن مثل اولیگویوریا، مختل شدن حالت روانی و نهایات سرد معمول است. ادامه دارد
