دســت‌به‌دست شدن و چـــرخش روزگار

حبیبی صالحی

در پیروزی‌ها و سربلندی‌های سرای دنیا می‌بینیم که گاهی آن را خدای متعال به کافر می‌بخشد و گاهی آن را به افراد مو من و مسلمان؛ گاهی آن را به نیکوکاران می‌دهد و گاهی هم آن را به فاسقان و بدکاران؛ پس خداوند متعال این روزها را میان مردم دست‌به‌دست می‌کند و یک روز به نفع گروهی می‌چرخاند و روز دیگر به نفع گروهی دیگر می‌چرخاند. خدای متعال در زمینه‌ای انقلاب‌های گونه‌گون نشیب و فراز زندگی آدم‌ها و ملت‌ها چنین می‌فرماید:

{وَتِلكَ ٱلأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَینَ ٱلنَّاسِ وَلِیَعلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا‌‌؛ ما این روزهای [شكست و پیروزى‌] را میان مردم مى‌گردانیم تا الله، مؤمنان [واقعى‌] را معلوم کند.}. [آل‌عمران: ۱۴۰]

«نداولها»: از دول گرفته‌شده به معنای گرديدن و چرخیدن و دست‌به‌دست شدن. «دَالَ الأيَّامُ: به معنای چرخیدن و دست‌به‌دست شدن روزها». می‌رساند که دنیا روزهای محسوب شده‌ای چندی برای آدمیان است. سنّت و روش خدای متعال این است که روزگار دنیا را در میان مردم می‌چرخاند و دست‌به‌دست می‌کند.

روزگار آدمی در دنیا دارای دادوستدهایی است؛ گاهی پیروزی است و زمانی دیگر شکست می-خورد؛ گاهی سرور و شادی است و زمانی دیگر غم و اندوه در میان است. خدای تعالی روزها و شب‌ها را در بین امت‌ها و ملت‌ها دگرگون و دست‌به‌دست می‌کند؛ روزگاری ملت و امتی را می‌بینی که پیروز و غالب است و زمانی دیگر وی را می‌بینی شکست‌خورده و ذلیل و مغلوب می‌گردد.

هرچند مورد نزول آیه خاص و در مورد حادثه‌ای جنگ و غزوه تاریخی احد است؛ اما حکم آن عام و قابل تطبیق در همه میدان‌ها و زمان‌ها و برای همه مردمان و ملت‌هاست.

در تمامی انقلاب‌ها و دگرگونی‌ها و اعمال روزگار زندگی آدمیان از سوی خدای جهانیان حکمت‌هایی نهفته است. ازجمله اینکه اوتعالی می‌خواهد قلب‌ها را با این انقلاب‌های توأم با مصیبت‌ها و مشکلات، بیازماید تا مؤمن را از کافر و صادق را از کاذب، راستین‌ها را از دروغین‌ها جدا کند. چنان‌که در ادامه آیه‌ی شریفه به این مطلب تصریح نموده چنین می‌فرماید: «وَلِیَعلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا‌‌؛ و تا خدای متعال، مؤمنان [واقعى‌] را معلوم کند».

برای خدای متعال همه‌چیز، خشک و تر، سره و ناسره، نیک و بد، خوب و خراب، راست‌کار و منافق، مو من و کافر، همه معلوم و روشن است و از روزگاران ازل به کیفیات و جزئیات آن‌ها آگاهی دارد؛ ولی این علم و آگاهی به کسانی ظاهر و روشن می‌شود که قضا و قدر الهی بر اوشان صورت می‌گیرد و پوشیده است. هرگاه کسانی از یاری‌کردن خدای متعال و آئین او روی گردانند، مسیر رهنموده‌ای خدا و پیامبرانش را تکذیب و رها کنند و منحرف شوند؛ سرانجام خدای متعال انقلاب و دگرگونی می‌آورد و این منحرفان را مغلوب و شکست می‌دهد؛ تا باشد از یک‌سو مسئولیت ایام زندگی به دست نیکان و متقیان بیفتد و از سوی دیگر منحرفان به خود آیند و از انحراف تکذیب و رویارویی‌شان خدا و سفیران الهی بازآیند. همین‌گونه که وراثت زندگی دنیا برای نیکان می‌رسد با پایان رسیدن این زندگی، جهان واپسین و آخرت نیز تنها برای کسانی است که در مسیر ایمان واقعی دنبال کننده مسیر مستقیم برنامه‌های الهی هستند.

آیه شریفه می‌رساند که حوادث تلخ و شيرين، فراز و نشیب زندگی، ماندگار پايدار نيست و در حال دست‌به‌دست شدن است، آدم‌ها حتماً چشم‌به‌راه انقلاب‌های واپسین باشند. در فراز و نشيب زندگى، اهل ايمان از مدّعيان آن، راستین‌ها از دروغین‌ها بازشناخته مى‌شوند. در بعضی موارد اگر آزمایش و شکستی پیش می‌آید، مؤمنان حقیقی که در خوشی و تنگدستی و توانگری به اسلام علاقه‌مندند از بی‌علاقه‌ها، مشخص می‌گردد.

پس چرخش روزگار را فراموش نکنید، اگر روزگاری به نفع شما چرخید و هر بار خواستید  به کسی بدی کنید و یا در حق کسی ناحقی کنید و یا بر کسی ظلم و ستم روا دارید، لحظه‌ای با خود فکر کنید که همین الان روزگار می‌چرخد و زمانی می‌رسد که بر خودت ظلم می‌کنند و در حقت بدی روا می‌دارند، آنگاه چه حالی خواهی داشت.

اگر خواسته باشید که از کسی بدی نبینید، به هیچ‌کسی بدی نرسانید و اگر نمیخواهید که از کسی ظلم و ستم ببینید، به هیچ‌کسی ظلم و ستم نرسانید. آری، این دنیا بر اساس قوانین مشخص در جریان است که یکی از آن‌ها همین مداوله، انقلاب زمانه‌ها و چرخش روزگار است، از آن برای همیشه و در هرلحظه‌ی زندگی بر حذر باشید.