با مطالعه؛ ذهن را صیقل دهیم

احمد خالد

هفته اخیر ماه ثور مصادف به هفته کتاب و فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی است. اهمیت این روز به دلیلی است که مردم به کتاب و کتاب خوانی اهمیت بیشتری بدهند زیرا کتاب ها منبع عظیمی از علم و دانش است و با مطالعه آن می‌توان گنجینه ذهن را صیقل و پر از گوهر های گرانبها کرد.

کتاب و مطالعه آن در زندگی نقش فوق العاده ای دارد. زیرا در جوامع امروزی انسان ها به دانش های نوین گسترده ای دست یافته اند و به فناوری های عظیمی دست رسی دارند، انسان های دانشمند با خلق آثار مفیدشان سبب شده اند نسل های موجود و بعدی را از هویت خود باخبر و راه درست زیستن را به  آنها بیاموزانند. مطالعه کتاب در واقع غذای روح و درمان بیماری های فکری است و کتاب معلمی ساده، صمیمی و همیشه در دسترس است که بی ادعا و بدون تکلف و منت آنچه در نهان دارد در اختیار ما قرار می دهد. تا آدمی با اندیشه های سالم در مسیر درست زندگی گام بردارد.

کتاب در واقع دروازه ای به سوی جهان گسترده دانش و معرفت است و ارائه کتاب های خوب یکی از بهترین ابزارها برای به کمال رساندن انسان است که نمی تواند با دنیای کتاب هیچ گاهی بی ارتباط باشد. بناءً کتاب و کتاب خانه مجموعه‌ی ارزشمندی است که می تواند در راه شکوفایی و بالندگی افراد و جوامع نقش سازنده ای را ایفا نماید. یعنی محصول تجربه های بیشتری بازدهی‌های عالی ذهنی و آموخته های درازمدت انسان های دانشمند است. به عنوان یک میراث عالی فرهنگی برای نسل های بعدی و آینده ماندگار می شود. وقتی کتاب حاصل اندیشه ها و تجربه های اصل اندیشه و معرفت باشد کتاب خانه نیز کانون همایش صاحب نظران اهل دانش و صاحبان معرفت خواهد بود. همان گونه که در باغ و بوستان خاطر انسان نشاط می یابد سیری در بوستان کتاب نیز آدمی را شاداب و معطر می سازد. بی مناسبت نیست که کتاب را همدم و مونس لطیف عنوان می کنند. زمانی جهل و بی خبری جامعه ای را فرامی‌گیرد که شبهه‌های جهل ذهن جوانان و مردمش را فلج کند بدون شک یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌تواند آفت جهل را بزداید، تمسک به مطالعه آثار ارزشمند دینی فرهنگی، علمی، تاریخی و… است. بناءً کتاب و کتاب خانه مجموعه ارزشمندی را شکل می‌دهد که می تواند در راه شکوفایی و بالندگی افراد و جوامع نقش سازنده را ایفا نماید. زیرا کتاب خانه ها حافظان میراث های فرهنگی و مالکیت های فکری و مکان های امن برای غنی سازی اوقات فراغت و ابزاری برای ایجاد تعادل و گسترش عدالت نیز به شمار می روند. به همین اساس شماری زیادی از دانشمندان کتاب‌خانه را دانشگاه برای همه می نامند که نمادی از ارزش های معنوی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. کتاب مثل باران به سرزمین اندیشه و کردارها زیبایی و طراوت می بخشد. در پرتو کتاب و مطالعه می توان به عنوان عنصری اصلی و ضروری در زندگی درب تحول را باز نموده و از همه مهم‌تر این که اسلام دین اندیشه و معرفت و دین دانش، کتاب و معنویت است. الله متعال با فرستادن و ابلاغ کتاب های عظیم و رهنمود بخش خویش به وسیله پیغمبران عالی شان پرچمدار بزرگ کتاب و کتاب خوانی در زمین است. در اولین آیات نازل شده خویش در قرآن عظیم الشأن له لفظ اقرأ «خواندن» تأکید کرده است که این حقیقت در لابه لای اوراق زرین تاریخ اسلام به خوبی نمایان است. زیرا قرآن عظیم الشأن خود بزرگترین کتاب و رهنمای بشریت و خاصتاً مسلمانان مشحون از هدایات، دساتیر، قصص گذشتگان و اهل دین و ایمان رهنمایی خیرو فلاح، تدوین علم و دانش تأمل سیر و اندیشیدن در خلقت عظیم جهان هستی و بشریت است که در واقع راه انتقال علوم گذشتگان به این عصر کتاب بوده که در روایات نیز به آن تأکید شده است، با این توصیف به مثابه وارثان فرهنگ بالنده و تمدن والای اسلام باید به کتاب و کتاب خوانی اهمیت داده و کتاب و فرهنگ مطالعه را با عنوان عنصر تأثیرگذار فرهنگی و معنوی ارج نهاد.

بدون شک گسترش کتاب خوانی به عنوان ضرورت اجتناب ناپذیر تنها زمانی به فرهنگ عمومی تبدیل شده می تواند که افراد جامعه آنرا نیازی پایان ناپذیر و وسیله ای برای رشد و پویای شخصیت خود بدانند و مطالعه را در کنار سایر امور یومیه وارد زندگی خود نموده در گسترش دانش و ارتقای میزان آگاهی خویش بهره گیرند. هرچند که فقر اقتصادی مشکلات زندگی اجتماعی کنونی فاصله با کتاب و کتابخانه ها را بیشتر ساخته و بازار کتاب، تولید فکر و اندیشه، چاپ و نشر کتاب روز تا روز با کساد بیشتر مواجه است. ولی جادارد به این مناسبت هفته کتاب خوانی گام های ارزشمندی در ترویج کتاب و فرهنگ مطالعه و خوانش کتاب چاپ و نشر اثرهای سودمند علمی و فرهنگی برداشته شود. خاصتاً جوانان، نوجوانان و بزرگ سالان تشویق به مطالعه کتاب های سودمند گردند. دانشمندان و نویسندگان تشویق به خلق چاپ و نشر آثار سودمند گردند تا گنجینه هایی برای رشد بالندگی و پویای جامعه ارزش های والای معنوی و فرهنگی کشور ما گردد.