یکشنبه ۲۰ حوت که مصادف با۱۰ مارچ میباشد روزمحافظت ازمیراث های فرهنگی درکشوراست. این روزرادرحالی تجلیل میکنیم که امارت اسلامی افغانستان ومخصوصاً وزارت اطلاعات وفرهنگ مساعی همه جانبه راجهت حفظ،نگهداشت وبازسازی میراث های فرهنگی وتاریخی آغازکرده است. هویت وارزش ملل جهان ازطریق میراث های فرهنگی وتاریخی مشخص میشودکه درکدام برهه ازتاریخ شکل گرفته است. افغانستان باداشتن میراث های تاریخی وفرهنگی درجهان مشهوربود. هرگاه به نوسازی وبازسازی میراث های فرهنگی توجه نشود،ناممکن است که کشورخودرادرزمره تمدن های مشهوروبزرگ جهان قراردهیم. بابرگزاری روزمحافظت ازمیراث های فرهنگی و تاریخی می توان به کمبودیهاومشکلاتی که فراراه تمدن ماقراردارد پی برد ودرحل آن اقدام کرد. روزمحافظت ازمیراث های فرهنگی درکشورهای مختلف به تاریخ های مختلف برگزارمیشود. بهترین میراث های فرهنگی وتاریخی موزیم هااست که آثارفرهنگی وتاریخی زیادی رادرخودجای داده است. بر مبنای تعریفی كه« ایكوم »از موزیم می دهد، موزیم عبارت است از مكان گردآوری، نگهداری، مطالعه، بررسی كردن و به نمایش گذاشتن ارزشهای فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش، جستجو و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها است. « نام موزیم از لغت فرانسوی گرفته شده و به معنی مكانی است كه مجموعه بزرگی از آثار فرهنگی،باستانی و صنعتی و چیزهای گرانبها را درآن به معرض نمایش می گذارند و دانشمندان،محققان،هنرمندان از آن استفاده می كنند. كلمه موزیم را فرانسویان از لغت یونانی گرفته اند . موزیم نام تپه یی در آتن بود كه در آن عبادتگاهی برای موزیم ( الهه یونانی ها ) قرار داشت. معبدصاحبان هنر شعر و موسیقی كه بر فراز تپه یی درآتن قرار داشت، نخستین موزیمی است كه در تاریخ موزیم ها از آن نام برده می شود و موزیم آشمولین در شهر آكسفورد، نخستین موزیمی است كه آثار مشرق زمین را در خود محفوظ نگه داشته است. نخستین موزیم در قاره ی آسیا، موزیمی آرمیتاژ در لنینگراد روسیه است. سال ۱۷۴۶ م را در تاریخ تحول و تكامل موزیم ها، باید نقطه یی عطفی به شمار آورد؛ چرا كه در این سال نویسنده ی فرانسوی « لاخون دوسن ین » عقاید و اندیشه های نوینی را در مورد موزیم عنوان كرد كه موجب تحرك و تسریع دراساسگذاری موزیم ها شد. چهار سال پس از آن در سال ۱۷۵۰ م اولین موزیمی واقعی جهان در قصر لوكزامبورگ بر پا شد. یکی از اهداف موزیم :نگهداری آثار گذشتگان و نمایش و انتقال آنها به آیندگان،ارزیابی و قیاس میان نمودارهای تاریخی، عملی، فنی، صنعتی و هنری ِ گذشته و حال،یکی دیگر از اهداف موزیم که میتوان نام برد،ایجاد و تقویه تفاهم میان ملل و اقوام است وهمینطورشناخت و نمایش سهم اقوام و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی،اعتلاء و بهبود سطح دانش محصلان،متعلمان ومحققان وجلوگیری از انهدام فرهنگ بومی و ایجاد سدی در برابر فرهنگهای ناشناس ونامانوس،نیز از دیگر اهداف موزیم است. موزیم های کشورما که زمانی ازشهرت جهانی برخورداربودطی جنگها ی تنظیمی تخریب،ویران وآثارفرهنگی سرقت ودربازارهای کشورهای همسایه انتقال وتوسط قاچاقبران به پول های ناچیزفروخته شدند. طی بیست سال اخیراین موزیم هادوباره بازسازی وآثارموجود وسرقت رفته تاحدودی دوباره درآن جابجا گردید. وزارت اطلاعات وفرهنگ امارت اسلامی افغانستان سعی وتلاش را جهت بازسازی موزیم هاو میراث های فرهنگی کشورمبذول نموده وتعداد زیادی ازاین آثارفرهنگی راتحویل موزیم های ملی کشورداده است.
منشاء موزیم ها، خواه در گنجینه های سلطنتی یا قرون وسطا و یا در اتاقهای كوچك ِ حاوی اشیاء و نمونه های كمیاب كه در فاصله قرنهای شانزدهم و هجدهم میلادی گردآوری شده، نهفته است. درعصریکه مازندگی میکنیم موزیم ها به ده ها نوع تقسیم بندی شده است که هرکدام آن بحث های علیحده راطلب میکند. وزارت اطلاعات وفرهنگ وظیفه دارد که میراث های فرهنگی کشورکه طی چهاردهه درجنگها ویران،تخریب وقاچاق شده بااستفاده ازتکنالوژی پیشرفت بازسازی نموده که بتوانیم سیاحین خارجی راجلب کرده وهمچنان صنایع دستی خودرادرمعرض نمایش قرارداده عواید به دست بیاوریم،که بتوانیم اقتصاد ورشکسته وضعیف خودرا رشد بدهیم.
نوری
