منابع درآمد اقتصادی نوار غزه
بازده اقتصادی نوار غزه در طول سالهای بین ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ یک سوم کاهش یافت.
بازده اقتصادی نوار غزه در طول سالهای بین ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ یک سوم کاهش یافت. این سقوط به فساد و سوء مدیریت یاسر عرفات، بسته شدن مرزهای نوار غزه توسط اسرائیل و اعمال کنترل گسترده بر مرزها اعمال گردیده است. در نتیجه دفاع فلسطینیان از خاک شان در مقابل اسرائیل غاصب روابط بازار کالا که پیشتر بین اسرائیل و نوار غزه ایجاد شده بود مختل شد. منفیترین تأثیر اجتماعی این سقوط ظهور بیکاری فزاینده بودهاست.
در طول سالهای بعد توسل اسرائیل به سیاست بستن مرزهای نوار غزه کاهش یافت و در سال ۱۹۹۸، اسرائیل سیاستهای جدیدی برای کاهش تأثیر بستن مرزها و دیگر رویههای امنیتی اعمال شده بر ورود کالا و نیروی کار فلسطین به اسرائیل اجرا کرد. این تغییرات منجر به وقوع یک بهبود ۳ ساله در اقتصاد نوار غزه شد. دوره بهبود وضعیت اقتصادی در سهماهه آخر سال ۲۰۰۰ و با آغاز دفاع از مسجد الاقصی پایان یافت.
دفاع از مسجد الاقصی منجر به بسته شدن مرز اسرائیل توسط نیروهای نظامی اسرائیل و نیز اعمال مکرر محدودیت بر تردد فلسطینیان در مناطق خودگردان شد و در نتیجه به شدت جابجایی تجاری و نیروی کار را مختل کرد. در سال ۲۰۰۱، و حتی شدیدتر از آن در سال ۲۰۰۲، آشوب بینالمللی و اقدامات نظامی اسرائیل در مناطق تحت کنترول تشکیلات خودگردان فلسطین منجر به تخریب طرح سرمایه و ساختار اجرایی، اختلال شایع در فعالیتهای تجاری، و کاهش شدید در تولید ناخالص داخلی شد. یکی دیگر از عوامل اصلی کاهش درآمد کاهش تعداد آن دسته از ساکنان غزه بوده که اجازه ورود به اسرائیل را داشتهاند. پس از خروج اسرائیل از نوار غزه، شمار محدودی از کارگران فلسطینی بار دیگر به سمت اسرائیل روانه شدند اما پس از پیروزی حماس در انتخابات مجلس فلسطین در سال ۲۰۰۶ اعلام شد فلسطین قصد دارد پروانه کار این افراد را محدود کرده یا کلاً لغو کند.
در طول دوران اسکان یهودیان در نوار غزه، ساکنان شهرکهای یهودینشین مبادرت به ساخت گلخانه در این مناطق کرده و به اشکال جدیدی از زراعت دست یافتند. این گلخانهها فرصت کاری برای صدها فلسطینی ساکن نوار غزه فراهم آورد. زمانی که اسرائیل در تابستان ۲۰۰۵ از نوار غزه خارج شد، بانک جهانی این گلخانهها را خرید و در اختیار فلسطینیان قرار داد تا با آن اقتصاد خود را متحول کنند. بیشتر این گلخانهها در حال حاضر توسط دهاقین فلسطینی مورد استفاده قرار میگیرد، گرچه مواردی از غارت و خرابکاری در برخی از مناطق گزارش شدهاست.
غزه کمبود شدید مسکن، امکانات آموزشی، امکانات صحی، زیرساختها و سیستم صحی نامناسب دارد که هر یک از این موارد منجر به تهدید پاکیزگی و ایجاد مشکلات صحت عمومی شدهاست. تعدادی هوتل در غزه وجود دارد مانند هوتل فلسطین، قصر بزرگ، آدم، العمل، القدس، کلیف، دیره و بیت مرنا. هوتلها به استثنای هوتل فلسطین در امتداد محله ریمال واقع شدهاند. سازمان ملل متحد در همین سرک یک ورزشگاه ساحلی دارد. غزه مقصد گردشگران نیست، بیشتر خارجیهایی که در هوتلها اقامت میکنند روزنامه نگاران، امدادگران، سازمان ملل و کارکنان صلیب سرخ هستند. از هوتلهای سطح بالا میتوان به هوتل اورشلیم و دیره اشاره کرد[۹]
بر اساس کتاب جهانی سیا، تولید ناخالص داخلی نوار غزه در سال ۲۰۰۱ با ۳۵ درصد کاهش در درآمد سرانه ۶۲۵ دالر در سال همراه بود، و ۶۰ درصد از جمعیت نوار غزه اکنون در زیر خط فقر زندگی میکنند. صنایع نوار غزه اغلب از تجارتهای خانوادگی که به تولید منسوجات، صابون، حکاکی بر چوب درخت زیتون، و سوغاتی صدف مروارید میپردازد تشکیل شدهاست؛ اسرائیلیان مبادرت به ایجاد صنایع محدود مدرنی در برخی مراکز صنعتی کردهاند. برق نوار غزه توسط اسرائیل تأمین میشود.
صادرات و محصولات زراعتی
مرکبات، توت فرنگی و گل مهمترین کالاهای صادراتی منطقه غزه است. مهمترین محصولات زراعتی نوار غزه عبارتند از زیتون، مرکبات، سبزیجات، گوشت و لبنیات. واردات اصلی غزه را غذا، کالاهای مصرفی، و مواد ساختمانی تشکیل میدهند. مهمترین شرکای تجاری نوار غزه عبارتند از اسرائیل، مصر و کرانه باختری
شکرالله فقیری