راه‌هایی برای رفع مشکلات اقتصادی خانواده

حمیدالله

با توجه به شرایط ضعف اقتصادی می توان گفت «مسائل اقتصادی» گریبان گیربسیاری از خانواده هاشده  است.

-اقتصاد خانواده تنها محدود به خانواده های مرفه و ثروتمند نیست. این علم برای اقشار کم درآمد که اتفاقاً دخل و خرجشان همخوانی ندارد، کاربردهای بیشتری خواهد داشت. از نکات قابل توجه در اقتصاد خانواده این است که افزایش درآمد لزوماً به معنی بهبود معاش خانواده نیست بلکه افزایش درآمد افزایش هزینه ها را در پی خواهد داشت و این مدیریت هزینه هاست که هنر گردانندگان اقتصاد خانواده را آشکار می کند.

-اصل دوم در شکوفایی اقتصاد خانواده «برنامه ریزی» است. برنامه ریزی اقتصادی خانواده ، اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت اقتصادی خانواده را مشخص می کند. اهداف باید قابلیت تحقق داشته باشند و در تعیین آن ها از خیال پردازی دوری شود. توان خود را بسنجیم و بعد از آن بر اساس آن برنامه ریزی کنیم.

-اعضای خانواده دوست دارند بهترین نوع غذا را مصرف کنند، زیباترین لباس ها را بپوشند، در بهترین نقطه شهر و در بهترین منزل زندگی کنند، به طور مکرر سفر بروند و … ولی واقعیت این است که فقط درصد کمی از خانواده ها قادر به تامین همه این خواست ها هستند. درآمد یک خانواده متوسط فقط می تواند تعداد محدودی از این خواست ها را برآورده کند؛ از این رو خانواده باید از میان خواست های خود انتخاب به عمل آورد.

-چگونگی توزیع منابع در دسترس خانواده، بین اعضای آن نیز بسیار مهم است. واضح است اگر یکی از اعضای خانواده قسمت بیشتری از درآمد خانواده را به خود اختصاص دهد، سهم کمتری برای دیگری می ماند. پس بهتر است فهرستی از خواست های افراد خانواده تهیه کنید. انتخاب های ممکن را بنویسید. انتخاب ها را آنقدر با هم عوض کنید که به بهترین انتخاب با توجه به درآمدتان دست یابید. به اولویت های زندگی توجه کنید و بر اساس چینش آن ها، انتخاب کنید. در میان همان اولویت ها، باز هم انتخاب وجود دارد.

-در هر خانواده ای باید «پس انداز» وجود داشته باشد. بدون پس انداز، هیچ خانواده ای نخواهد توانست به کامیابی برسد.«پس انداز» تعدیل کننده هزینه ها، تضمین کننده آینده و نقطه اتکای خانواده است و به گونه ای می تواند بر آرامش روان اعضای خانواده بیفزاید.

-در برخی موارد خانواده ها در مدیریت اقتصادی خود از توان لازم برخوردار نیستند و یا این که با مسائل و مشکلاتی مواجه می شوند که حل آن به تنهایی از عهده آنان بر نمی آید. -امروزه منابع و مراجع بسیاری با موضوع اقتصاد خانواده وجود دارد.از منابع بالقوه اطلاعات و مشاوره می توان اشاره کرد.

-تعامل مناسب اعضای خانواده و همچنین اولویت بندی نیازهای اقتصادی سبب تقویت و سلامت اقتصاد خانواده می شود. نباید این طرز تفکر بین اعضای خانواده به خصوص فرزندان ایجاد شود که تنها پدر یا مادر خانواده مسئول حل مشکلات اقتصادی هستند.

-زنان در مدیریت و برنامه ریزی الگوهای مصرفی در خانواده نقش اصلی را دارند و در جوامع سنتی این نقش در مسیر قناعت در خانواده پررنگ تر بود.در قدیم «مصرف» صرفاً یک رفتار اقتصادی بیان می شد به گونه ای که افراد غنی به لحاظ درآمد بالا، از کالاهای بیشتری هم استفاده می کردند، حال آن که امروزه مصرف وسیله ای شده که افراد شخصیت خود را با آن به دیگران نشان می دهند؛ در واقع مصرف به یک رفتار اجتماعی تبدیل شده است.

با توجه به جایگاهی که زن در خانواده به عنوان مادر و فردی که در انتقال ارزش های اخلاقی به نسل بعد موثر است، دارد، می تواند در اصلاح الگوی مصرف نقشی بسیار مهم داشته باشد.اگر در خانواده ای مصرف و استفاده از کالاهای مصرفی توسط مادر خانواده مدیریت نشود اقتصاد خانواده دچار مشکل می شود. همان طور که نقش زن در جامعه سنتی در قناعت، بسیار چشمگیر بوده است، در جوامع مدرن هم در گرایش یا گرایش نداشتن افراد خانواده به مصرف گرایی بسیار موثر است.

-در حد درآمد خود خرج کردن به معنی آن است که خانه، موتر و سطح زندگی شما مناسب با درآمدتان باشد.

-شکر نعمت موجب ازدیاد روزی می شود.

-بیداری سحر به ویژه در فاصله اذان صبح تا طلوع آفتاب، موجب افزایش روزی می شود. همچنین استغفار از گناهان و ترک معاصی موجب افزایش رزق می شود.

– خدای متعال برای آنانی که با اهل خانواده خود خوش خلقی می کنند روزی فراوان قرار می دهد.

-یکی از بهترین راه ها برای افزایش روزی، صدقه دادن است. کلمه صدقه از «صدق» به معنای راستی است. آن چه که از روی صدق و راستی به نیازمندی داده می شود ، صدقه نام گرفته است. مقدار و کمیت صدقه مهم نیست، بلکه انگیزه و کیفیت آن اهمیت دارد؛ بنابراین انسان های تنگدست نیز امکان و فرصت صدقه دادن و بهره گیری از آثار معنوی و الهی آن را دارند.

به علاوه این که صدقه صرفاً جنبه مادی ندارد، بلکه فردی هم که یک مسلمان را آموزش بدهد و یا پای درد دل فردی بنشیند در واقع صدقه داده است.

-توکل به معنای به وکالت و سرپرستی گرفتن خدای متعال را در کارهای خود است. بدون تردید همه چیز از اوست و جز او هیچ قدرت و نفوذی در عالم نیست. هر چه هست اسباب مادی است که او آفریده و در طول اراده اش قرار دارد؛ بنابراین بدون توکل به خدا پیروزی و سعادت آدمی ممکن نیست و خیر و برکتی در زندگی نخواهد بود. البته نباید به بهانه توکل به خدا از کار و تلاش دست کشید.