فشار خون چیست؟

فشار خون نیرویی است که هنگام پمپاژ قلب، خون را از طریق شریان‌ها هدایت می‌کند و اکسیجن و مواد مغذی را به اندام‌ها و بافت‌ها در سراسر بدن می‌رساند. برای اینکه اندام‌های شما به خوبی کار کنند و آسیب نبیند، اندازه‌گیری فشار خون طبیعی ضروری است. فشارخون در درجه اول از طریق انقباض عضله قلب تولید می‌شود و اندازه‌گیری آن با دو عدد ثبت می‌شود. اولین (فشار سیستولیک) پس از انقباض قلب اندازه‌گیری می‌شود و بالاترین میزان است. دوم (فشار دیاستولیک) قبل از انقباض قلب اندازه‌گیری می‌شود و به پایین‌ترین حد خود می‌رسد.

محدوده فشار خون طبیعی

فشارخون می‌تواند بسته به سن، جنسیت، نژاد و قومیت فرد متفاوت باشد، اما همچنان باید در محدوده طبیعی عمومی قرار گیرد. در حالی که اعداد کمتر از 120/80 (در اصطلاح عامه ۱۲ بر روی ۸) به طور کلی طبیعی در نظر گرفته می‌شوند، فشار خون هدف برای درمان بسته به سن (به عنوان مثال اگر فردی مسن در نظر گرفته شود) و بیماری‌های همراه (مثلا دیابت) متفاوت است. پیش از این، فشارخون طبیعی برای بزرگسالان بر اساس جنسیت و سن خاص متفاوت بود، اما داده‌های جدید نشان می‌دهد که فشارخون طبیعی برای بزرگسالان به‌صورت جمعی کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه است.

چرا فشار خون با میلی متر جیوه اندازه‌گیری می شود؟

عبارت مخفف mm Hg به معنای میلی‌متر جیوه است. جیوه در اولین فشارسنج‌های دقیق مورد استفاده قرار گرفت و امروزه نیز در پزشکی به عنوان واحد استاندارد اندازه‌گیری فشار استفاده می‌شود.

اعداد فشار خون به چه معناست؟

هنگامی که اعداد فشار خون خود را دریافت می‌کنید، دو عدد در آن وجود دارد. اولین یا عدد بالایی فشار خون سیستولیک شماست. دومی یا عدد پایینی فشار خون دیاستولیک است. در ادامه هر دو را به طور کامل بررسی می‌کنیم.

فشار خون سیستولیک

فشارخون سیستولیک میزان فشاری که توسط خون به دیواره شریان شما وارد می‌شود را اندازه‌گیری می‌کند. فشار درون رگ‌های ما با هر ضربان قلب تغییر می‌کند. این فشار در طول ضربان قلب بالاترین فشار اندازه‌گیری شده است. زمانی که میزان 120 میلی‌متر جیوه یا کمی پایین‌تر باشد در حالی که فرد در حالت استراحت آرام نشسته است، فشار خون سیستولیک طبیعی در نظر گرفته می‌شود.

فشار خون سیستولیک بالا

عضله قلب هنگام ورزش، تحت استرس یا در زمان‌های مشابهی که ضربان قلب افزایش می‌یابد، خون را با فشار بالاتری به بیرون می‌راند در نتیجه فشار سیستولیک با آن بالا می‌رود. در این موارد افزایش فشار طبیعی است. با این حال، زمانی که فشار در هنگام استراحت فرد بالا باشد، فشارخون بالا در نظر گرفته می‌شود. به همین دلیل است که برای تشخیص فشار خون بالا، اندازه‌گیری فشار خون در دوره‌های استراحت آرام بسیار مهم است. فشار خون سیستولیک بالا معمولاً به دلیل باریک شدن رگ‌ها ایجاد می‌شود که باعث می‌شود قلب برای عبور خون از آن سخت‌تر کار کند.

فشار خون سیستولیک پایین

اگر فشار خونِ سیستولیک کمتر از حد طبیعی باشد به آن افت فشار خون یا hypotension می‌گویند. اگر این فشار خون پایین به اندازه کافی جدی باشد، می‌تواند باعث سبکی سر، سرگیجه یا غش شود. اگر به اندازه کافی طول بکشد و درمان نشود، ممکن است باعث شود اندام‌هایی مانند کلیه شما شروع به از کار افتادن کنند. اگر مقدار خون در بدن شما خیلی کم شود، افت فشار خونِ سیستولیک ممکن است رخ دهد. این ممکن است در صورت کم آبی شدید یا خون‌ریزی شدید اتفاق بیفتد و در آن خون کافی برای عبور از بدن وجود ندارد.

همچنین ممکن است اگر عضله قلب ضعیف‌تر از آن باشد که خون را به طور طبیعی فشار دهد، مواردی مانند کاردیومیوپاتی (عضله قلب آسیب دیده) اتفاق بیفتد یا اگر سرخرگ‌ها به طور ناگهانی بیش از حد گشاد شوند، مانند سنکوپ وازوواگال (رفلکسی که باعث غش می‌شود). گاهی اوقات این فشار خونِ پایین زمانی اتفاق می‌افتد که شما به طور ناگهانی وضعیت خود را تغییر دهید. ممکن است هنگام ایستادن احساس سرگیجه کنید زیرا نیروی جاذبه خون را به سمت پاهای شما می‌کشد. این یک اختلال شایع به نام افت فشار خون ارتواستاتیک است.