راه‌های پیش‌گیری از انحراف فکری جوانان

صهیب کریمی

تأمین سلامت فکری و اعتقادی جوانان و پاکسازی محیط از آلودگیهای فکری، روانی و اعتقادی و پیشگیری از گسترش آن از اولویت های یک جامعه می باشد. به همین دلیل سیاست گذاریهای فرهنگی باید به گونه یی باشد که محیط خوب و سالمی برای جوانان و نوجوانان فراهم آید.

لازم است که نهادهای فرهنگی و خانواده ها با برنامه ریزی منظم، افراد آسیب پذیر را شناسایی و برای ایمن سازی آنان اقدام کنند. در ارایه راهکارهای پیشگیری از فریب خوردن جوانان و نوجوانان و افتادن آنان در دام افراد و جریانهای منحرف، باید به شرایط سنی، تفاوتهای فردی، شرایط زمانی و مکانی و اجتماعی جوانان و نوجوانان توجه کرد. اینک شماری از این روش ها را بر میشماریم:

1. 1. نهادینه کردن شناخت و باورهای دینی: بنیادی ترین روش برای پیشگیری از فریب خوردن جوانان، گسترش زمینه های شناخت معارف الهی و درونی سازی باورهای دینی است. از آنجا که «دین» و «خداپرستی» در آیینه فطرت انسان، نقش بسته و «کمال جویی» در نهاد انسان نهفته است، کافی است پدران و مادران و اهالی فرهنگی با برنامه های تبلیغی و هدایتی، فطرت خداجویی جوانان و نوجوانان را شکوفا سازند.
2. 2. بسترسازی برای حضور جوانان در مکانهای دینی: فراهم آوردن زمینه حضور جوانان و نوجوانان در مساجد، نماز جمعه و بهره گیری آنان از برنامه های سازنده و روح بخش دینی، جوانان را با خدا مأنوس می سازد و به زیور خوبی ها و زیبایی ها آراسته میگرداند.
3. 3. تشویق جوانان و نوجوانان به مطالعه کتابهای سازنده: ممکن است برخی جوانان به دلیل تبلیغات رسانه های گروهی، نسبت به آگاهی از مسایل دینی احساس بی نیازی کنند و انگیزه ای برای مطالعه نداشته باشند. در این صورت، باید بکوشیم این احساس کاذب از میان برود و انگیزه مطالعه در جوانان ایجاد شود.
4. 4. تشکیل جلسه های دینی و سرگرمی مناسب: با تشکیل جلسه های آموزش مسایل دینی، سیاسی و اجتماعی، گردشهای دسته جمعی که از هدفهای رفتاری مشخص و دراز مدت برخوردارند، میتوان علاقه های جوانان را به این امور جلب کرد. در این زمینه از هنر و ادبیات نیز در انتقال باورهای دینی باید بهره برد. نمایش فیلم های سودمند با درون مایه دینی و گزارشهای مستند جنگ تحمیلی در تقویت دین باوری نسل جوان مؤثر هستند.
5. 5. تشکیل جلسه های پرسش و پاسخ و گفت وگو: با بهره گیری از استادان و اهالی دانش که علاقه مند و با تجربه باشند، می توان بحث های آزاد عقیدتی و سیاسی درباره مسایل روز و مورد علاقه جوانان برپا کرد.
6. 6. فراهم آوردن محیط گرم و خانوادگی و برخورد دوستانه با جوانان: نوجوانان در سن بلوغ بیش از حد حساس هستند و به همین دلیل، نباید با آنان با سختی و خشونت برخورد کرد. اگر افراد خانواده به ویژه پدر و مادر، به نیازهای عاطفی و روانشناختی جوانان و نوجوانان در محیط خانواده توجه داشته باشند، آنان دیگر انگیزه ای نخواهند داشت که با افراد ناباب، رفت و آمد و دوستی کنند. پس پدران و مادران باید بکوشند محیطی آرام و سرشار از محبت و احترام برای جوانانشان فراهم آورند.
7. 7. انتخاب دوستان خوب و شایسته: ممکن است چنین تصور شود که چه بسا جوان، فردی را خوب و شایسته تشخیص دهد، در حالی که وی، فردی مشکل دار و وابسته به جریان های ضددینی باشد. در این زمینه باید گفت پدر و مادر میتوانند از همان دوران کودکی فرزندانشان، دوستانی خوب و شایسته برای آنان انتخاب کنند؛ چون: تجربه نشان داده است که معمولاً جوانان و بزرگسالان دوستی خود را با افرادی ادامه می دهند که در دوران کودکی با آنان دوست بوده اند.

نتیجه

خانواده، مکتب، علما و بزرگان فرهنگی، هرکدام به سهم خود می توانند در پیشگیری از فریب خوردن جوانان و افتادن آنان در دام افراد و جریانهای ضددینی، نقش مؤثر ایفا کنند.

نقش خانواده در تربیت، از همان دوران کودکی پدیدار می شود که به ایجاد فضای گرم و صمیمی در خانواده بر می گردد. همچنین مکاتب و مدارس با ارایه برنامه های سالم و تقویت باورهای دینی دانش آموزان می تواند نسلی دینی و غیر وابسته به جریان های ضدمذهبی، به جامعه تحویل دهد. مسئولان فرهنگی نیز می توانند با ایجاد فضای مناسب و ساخت مراکز فرهنگی، ورزشی و تفریحی، اوقات فراغت جوانان را پر سازند و از انحراف آنان پیشگیری کنند.