آشنايی با سيستم مكانيزه گمركی نگار

عابد حکومت

بخش نخست

اسیکودا ASYCUDA(Automated System for Customs Data) سیستم کامپیوتری تصفیه اموال گمرکی و آمارگیری است که از سوی سازمان تجارت و انکشاف ملل متحد «انکتاد» برای کشورهای جهان به ویژه کشورهای رو به توسعه پیشنهاد شد.

در حال حاضر تجارت یکی از پتانسیلهای موثر و مهم در هر کشوری است؛ بنابراین تجار باید با تمام مراحل گمرکی از جمله سیستم اسیکودا که نقش قابل توجهی در تسهیل تجارت بین الملل دارد آشنایی داشته باشند.

گمرک یکی از بخشهای برجسته حوزه صادرات و واردات است، از این رو آشنایی با سیستم اسیکودا در پروسه کاری گمرک بسیار حائز اهمیت است.

زمان در زندگی انسانها نقشی اساسی دارد؛ وقتی به تاریخ بشر نگاه می کنیم، متوجه می شویم که انسان در طول پیشرفت خود توانسته در همه امور مخصوصا زمان صرفه جویی ایجاد کند.

این موضوع باعث شده که در سیستم گمرک هم تحولی عظیم شکل بگیرد تا تاجران زمان را به صورت سطحی طی کنند.

الگوی نرم افزاری آنکتاد به نام اسیکودا برای هموار کردن تجارت شکل گرفت و تا به امروز بیش از 80 کشور دنیا از این سیستم قدرتمند استفاده می کنند و روز به روز تعداد کشورهای فعال در این سیستم اضافه می شود .

آسیکودا سیستمی بسیار مهم و پرکاربرد در روند گمرکی است که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهیم شد .

آسیکودا ASYCODA، سیستم پردازش اتوماتیک دیتاهای گمرکی است که در کشور ما با عنوان طرح نگار یا نظام گمرکی اطلاعات رایانه ای شناخته می شود.

این سیستم موفق، کمک می کند تا ترخیص کالا از گمرک در بهترین و سریع ترین حالت انجام شود.

سیستم آسیکودا می تواند با آشکار و آسان کردن راه های گمرکی، ارائه مدارک و اسناد و ترخیص کالا به روند مسیر سرعت ببخشد و هزینه هایی مثل کاغذ بازیهای اداری را به حداقل برساند که در روند تجارت بسیار موثر است.

آسیکودا کارهای حسابداری، فهرست بار، اظهارنامه های گمرک و همچنین ترانزیت را مدیریت و دیتاهای تجاری را برای بررسی و تحلیل اقتصادی و آماری آماده می کند.

گستردگی عرصه بهره برداری از فن‌آوریهای ارتباطات در امور بازرگانی، تحولات و تغییرات پی در پی به انضمام پیچیدگیهای خاص قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات كالا و خدمات و حجم بسیار زیاد اطلاعات جاری و در گردش در گمرک، همه گی دست به دست یكدیگر داده  ودر مجموع بهره برداری  از سیستمهای رایانه‌ای در این موسسه اقتصادی را امری گریز ناپذیر نموده است. از این رو، به منظور رفع معضلات و تنگناهای مترتب به بكارگیری شیوه‌های سنتی دستی و نیز مبادلات اسناد كاغذی و همچنین حذف تشریفات و رویه‌های ناهمگون و ناهماهنگ اداری، اعمال سرعت لازم در عملیات گمرکی، دستیابی به گزارشهای آماری و تحلیلهای اطلاعاتی بهنگام جهت اخذ تصمیم درسطوح كارشناسی، مدیریتی و نتیجتآ تامین رضایت صادركنندگان و واردكنندگان كالا و خدمات، سیستم رایانه‌ای با همت كارشناسان فنی و حرفه‌ای گمرک با برخورداری از مساعدت و مشورت كنفرانس توسعه و تجارت ملل متحد (آنكتاد) طراحی و راه اندازی شده است.

در این راستا،  اکثریت کشورها پس از انجام بررسیهای كارشناسی لازم و تقبل مطالعات امكان سنجی، با امعان نظر به اولویتها و شرایط ویژه كنون سازمان گمرک و نظام تجارت خارجی كشورها به طراحی، نصب و راه‌اندازی سیستم خودكار فوق الذكر مبادرت ورزیدند.

همراه با اقدامات مربوط به فراهم‌آوری امكانات فنی موردنیاز سیستم و تغذیه اطلاعات آن، آموزش كاربران و كارشناسان ذیصلاح مورد توجه مدیریت این پروژه بوده است و با نصب و راه اندازی واحد نمونه و آزمایشی این سیستم رایانه‌ای در مرجع های جمعآوری عواید بالخصوص گمرکات، امكان تجربه عملیات سیستم مذكور در اختیار كاربران قرارداده شد.

در مرحله بعد ، در پی دستیابی به تجربیات لازم، شناسایی و رفع مشكلات عدیده مربوط در روند اجرایی ساختن این سیستم رایانه‌ای، بخش صادرات گمرك تجاری کشورها بصورت عملی تحت پوشش سیستم مزبور قرار گرفت و عملیات  روزمره مربوط به ترخیص كالاهای صادراتی از طریق آن انجام پذیرفت.

به علاوه ، با تكیه بر موفقیتها و تجارب عملی ذیقیمت حاصله در زمینه اخیرالذكر و با توجه به توانائیها و قابلیتهای گوناگون این سیستم، اقدامات مربوط به طراحی و راه اندازی این سیستم رایانه‌ای در بستر تشریفات گمركی مربوط به ترخیص كالاهای وارداتی در گمرك تجاری کشورها با توفیقات چشمگیر جریان یافته و به رغم پیچیدگیهای خاص این فرآیند، در مقایسه با تشریفات صدور كالا، این بخش نیز با یاری کشور های تحت چنین سیستم استفاده صورت گرفت.

در این خصوص، بغیر از فعالیتها و توانائیهای فنی این سیستم رایانه‌ای ویژگیها و مزایای گمركیی ذیل قابل توجه می باشند .

۱_ حذف ایستگاههای كاری زائد

2 – حذف نسخه‌های اضافی اظهارنامه.

3 – تحقق سرعت لازم در تشریفات ترخیص كالا.

4 – تسویه دفاتر گمركی با بهره گیری از استعدادهای رایانه .

5 – صدور پروانه گمركی با استفاده از رایانه.

6 – بهره‌ گیری از یك فرم نمونه و واحد به منظور اظهار كالا و صدور پروانه.

7 – تهیه، تنظیم و ارائه گزارشهای آماری بهنگام و قابل اتكاء در كوتاه ترین  زمان ممكن .

8 – محاسبه سریع و دقیق درآمدهای گمركات کشور هادر كمترین فاصله زمانی و با استفاده از استعدادهای موجود در رایانه.

9 – امكان برقراری ارتباط با سایر سازمانهای تجارت خارجی.

10 – امكان ایجاد تسهیلات مناسب جهت واردكنندگان وصادركنندگان معتمد.

قابلیتهای گمركی سیستم مكانیزه گمركی نگار (آسیكودا)

1 – پشتیبانی كلیه روشهای ترخیص و رژیمهای گمركی :

با توجه به گستردگی سیستم میی توان تشریفات ترخیص كالا و كلیه روشها و رژیمهای گمركی اعم ازواردات، صادرات، ترانزیت، و غیره را پشتیبانی نمود. این سیستم از دقت فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده و احتمال اشتباهات را بسیار كاهش می‌دهد.

2 – كنترل ترانزیت كالا در مبدا و مقصد :

با استفاده از این سیستم اطلاعات كالای ترانزیتی در گمرک مبدا جمع‌آوری و از طریق خطوط مخابراتی به گمرک مقصد جهت بازرسی و كنترل ارسال می‌گردد به این ترتیب در كوتاه ترین زمان ممكن امور ترانزیت كالا انجام شده، پروانه‌ها تسویه می‌شوند كه در نهایت صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها را به دنبال خواهد داشت .

3 – استفاده از اظهارنامهS.A.D

S.A.Dكه مخفف عبارت Single Administrative Documentو به معنی سند واحد اداری می‌باشد یک فرم اظهارنامه گمركی است كه می‌تواند تمامی رویه‌های اظهار كالا را با ذكر كد مخصوص به آن رویه بپذیرد. این موضوع باعث می‌شود كه به جای استفاده از اظهارنامه‌های متفاوت گمركی تنها از یك فرم واحد كه با كدهای مخصوص جدا می‌شود استفاده نمود

4 – چاپ اظهارنامه و كلیه گزارشات :

در این سیستم كلیه امور باستثناء اقداماتی كه باید توسط اشخاص انجام پذیرد و نیاز به تصمیم گیری دارد مانند ارزیابی، تعیین تعرفه و غیره به وسیله رایانه انجام می‌شود.

اطلاعات اظهارنامه، كلیه گزارشات، قبض رسید و دفتر ژورنال، به وسیله چاپگر ، چاپ و نیز اختصاص شماره كوتاژ و شماره ارزیابی توسط رایانه می‌شود.

5 – استفاده از كدهای بین‌المللی :

در روابط بین‌الملل و تجارت جهانی، علائم اختصاری و كدهایی موجود است كه برای تمامی كشورهای جهان شناخته شده ویكسان می‌باشد. مانند HS، كد كشورها، كد ارزها، غیره كه در این سیستم تمامی این كدها تعریف شده و به راحتی قابل دسترسی می‌باشد.

6 – استفاده از كدهای محلی :

به غیر از كدهای بین‌المللی، كدهای دیگری نیز وجود دارند كه در سطح یك كشور شناخته شده و كاربرد محلی دارند مانند : كد بانكها، كد گمركات، كد كارت بازرگانی و غیره كه تمامی اینها نیز برای سیستم قابل تعریف بوده و باعث شناسایی اشخاص و سازمانها می‌شود.

7 – امكان كدگذاری مجوزها به روزنگاه داشتن آنها :

وجود مجوزهای گوناگون با توجه به تعداد، اهمیت و مدت زمان اعتبار آنها موجب بروز مشكلاتی برای گمرک می باشد كه با استفاده از این سیستم پس از كدینگ مجوزها از طریق شماره تعرفه، كد مجوزهای مربوط به آن تعرفه در اظهارنامه چاپ و صاحب كالا یا حق‌العملكار ملزم به ارائه آن مجوز یا مجوزها می‌باشد. علاوه بر این تغییرات احتمالی مجوزها را می‌توان به راحتی به روز درآورده و همواره آخرین اطلاعات را در اختیار داشت .

ادامه دارد…