اخراج اجباری مهاجرين افغان از پاکستان و پیامدهای آن د. فضل الهادی وزین

اعلامیه حکومت‌ پاکستان،سخنان صدراعظم و مصاحبه‌ وزیر داخله آن کشور در مورد اخراج اجباری مهاجرین افغانستان از پاکستان را شنیدم.

از فحوای اعلامیه و سخنان وزیر داخله پاکستان و تبصره‌ های رسانه های پاکستانی چنین فهمیده می شود که حکومت پاکستان تصمیم استفاده از زور علیه شهروندان افغانستان را که بنابر مجبوریت و شرایط ناگوار مجبور به ترک‌  وطن در پاکستان شده‌ اند  برای اخراج اجباری آنان از پاکستان دارد.

ضرب الاجل ۲۶ روزه برای اخراج صدها هزار مهاجر از پاکستان نه تنها برای بازگشت آبرومندانه مهاجرین کفایت نمی کند بلکه ظروف و شرایط عودت مهاجرین در داخل افغانستان از نظر اسکان،غذا،خدمات صحی، تعلیم و مشکلات امنیتی و مصؤنیت نیز آماده نیست.

در حالی که بنابر گزارش‌ های رسمی سازمان ملل متحد و نهاد های بین المللی، میلیون ها تن از مردم افغانستان از کمبود مواد غذایی ونبود خدمات صحی رنج می‌برند،  احتمال بزرگ وجود دارد که در صورت اخراج اجباری مهاجرين افغان از پاکستان، افغانستان شاهد وقوع بحران‌ و فاجعه بشری هولناکی باشد که ابعاد آن درست قابل پیش‌بینی نیست.

نگرانی های جدی وجود دارد که با تطبیق تصمیم حکومت‌ پاکستان برای اخراج اجباری مهاجرین و استفاده از زور عليه‌ آنان برای اخراج اجباری آنان ،موجی از بد رفتاری،خشونت و نقض حقوق بشری بر ضد صدها هزار از شهروندان افغانستان بشمول اطفال،زنان‌ و افراد مسن و سالخورده آغاز شود، به ویژه که پولیس پاکستان در گذشته نیز سابقه بد رفتاری علیه مهاجرین افغانستانی را در ریکارد خود دارد و رسانه‌ های پاکستانی و بین المللی بگونه‌ دوامدار گزارش های مستند فراوانی را پیرامون زندانی کردن و آزار و اذیت اتباع افغانستان به نشر می سپارند.

اقدام یک طرفه و عجولانه ی حکومت پاکستان که بیشتر عوامل و اسباب سیاسی بمنظور اعمال فشار بر افغانستان و در تنگنا قرار دادن حکومت سرپرست‌ و مردم افغانستان و در واکنش به تشدید مشکلات امنيتي در پاکستان ، انجام‌ می شود، نه تنها در مخالفت با ارزش های انسانی و موازین پذیرفته شده حقوق بشری و قوانین بین المللی در مورد مهاجرین قرار دارد بلکه نقض آشکار ارزش های اسلامی و مقتضیات همسایگی خوب نیز است.

در تعامل با وضعیت پیش آمده از این تصمیم حکومت پاکستان، بعضی از اقدامات زیر می تواند مفید باشد:

-1 اتخاد موقف واضح و صریح از طرف حکومت سرپرست  افغانستان در برابر اخراج اجباری مهاجرین افغان و دفاع از شهروندان کشور که از روی مجبوریت و ناچاری از کشور خود مهاجر شده اند.

این موقف می‌تواند شامل مذاکره‌ و تفاهم با حکومت‌ پاکستان و استفاده از همه وسائل مشروع غرض وادار ساختن‌ پاکستان بر تجدید نظر در تصمیم اخراج اجباری مهاجرین باشد.

-2 مراجعه به سازمان ملل متحد، سازمان‌ همکاری اسلامی و دیگر سازمان ها و نهاد های بین المللی برای حمایت از حقوق مهاجرین و اعمال فشار بر حکومت پاکستان به منظور باز نگری در تصمیم یک جانبه اخراج اجباری مهاجرین.

-3 درخواست از احزاب سیاسی و نهاد های جامعه‌ مدنی در پاکستان برای حمایت از مهاجرین و مخالفت با تصمیم حکومت آن کشور.

-4 آمادگی حکومت‌ افغانستان برای استقبال از مهاجرین اخراج شده و تهیه زمینه های اسکان آنها و ارائه خدمات لازم به آنان.

-5اعلان حمایت امنیتی و مصئونیت همه‌جانبه از طرف حکومت سرپرست برای آن عده‌ مهاجرینی که بدلالیل امنیتی ناگزیر به هجرت شده‌ اند.

-6 باز گشایی مکاتب و پوهنتون ها بروی دختران تا معضل محرومیت دختران از تعلیم و تحصیل باعث مهاجرت شهروندان کشور به پاکستان و کشور های دیگر نشود.

-7 سازمان ملل متحد و ديگر مؤسسات و نهاد های کمک رسان بین المللی و داخلی باید آمادگی های لازم برای فراهم کردن ضرورت های اولیه مهاجرین اخراج شده از پاکستان را   روی دست بگیرند و نگذارند تا افغانستان شاهد یک فاجعه  ی انسانی دیگر باشد.

-8 مردم افغانستان چه در داخل و چه در خارج کشور باید برای اتحاد و تعاون درين وقت حساس دست بدست یکدیگر بدهند و برای کمک کردن به هموطنان مهاجری که بگونه اجباری از پاکستان اخراج می شوند از هیچگونه سعی و کوشش دریغ نورزند.

9 – در چنین وقت حساس واجب است تا بدور از ملحوظات و وابستگی های سیاسی، گروهی، قومی و مذهبی، بحیث یک ملت‌ واحد و یکپارچه عمل بکنیم و همه باهم با ادارات حکومتی و مؤسسات در مواجهه با وضعیت و چالش ناشی از اخراج اجباری مهاجرین باستیم.

-10 حکومت سرپرست‌ امار اسلامی باید با درک اوضاع از حکمت،دور اندیشی، تحمل،رواداری لازم کار بگیرد و بدون ضیاع وقت تدابیر لازم و مناسب‌ را در مدیریت وضعیت اتخاذ نماید.

11 – برای زمامداران کشور مسلمان و همسایه ما پاکستان  که از ساليان دراز حضور میلیون ها مهاجر ما را تحمل نموده‌ و ازین جهت مستحق تشکر می باشند.  لازم‌ است تا با عاقبت اندیشی و خونسردی با موضوع مهاجرین تعامل نموده‌ و در تفاهم با جانب‌ افغانستان و با رعایت ارزش های انسانی‌ و اسلامی و پابندی به قوانين و کنوانسیون های بین المللی راه کار های برگشت داوطلبانه و آبرومندانه مهاجرین را مطالعه نموده و تصمیم بگیرند.

سوء استفاده از ورق مهاجرین که یک قضیه ی انسانی است  بحیث ابزار فشار علیه مهاجرین و افغانستان عمل مناسب نیست و عواقب ناگوار و منفی بر روابط دو کشور برادر و همسايه خواهد داشت.

امیدواریم روزی برسد که شرایط زندگی مصئون و آبرومندانه در داخل کشور برای مردم مساعد شود تا هيچ تبعه و شهروند افغانستان بنابر هیچ دلیل و سببی ناگزیر به ترک کشور و مهاجرت به خارج مرز های وطن نشود.

مسئوليت اصلی فراهم کردن شرایط مناسب زندگی برای هموطنان در داخل کشور بدوش حکومت است.

حکومت باید به مسئوليت های خود در قبال مردم‌ عمل کند و نگذارد عرصه‌ ی زندگی بر شهروندان در داخل کشور از نظر سیاسی،اقتصادی،امنیتی و تعلیمی چنان تنگ شود که مجبور به هجرت از وطن شوند.

وحدت،اخوت،همدلی و همکاری در حالات بحران و مشکلات‌ بزرگ ملی پس از توکل و استعانت از خداوند متعال تنها راه  کامیابی در آزمون ها و فایق آمدن بر چالش ها است.

دعا می کنیم تا خداوند برای ملت و زمامداران ما توفیق  گزار موفقانه از معضلات و مشکلات‌ را نصیب فرماید.

مطابق ۳ اکتوبر ۲۰۲۳م